Chương XXXIII

- Bây giờ, - Ông Cảnh sát trưởng nói. - chúng
ta thử khớp các thông tin của chúng ta lại với nhau. Thưa ông Poirot, rất sung
sướng được ông cộng tác. Ông thanh tra Kelsey còn nhớ ông rất rõ.

- Chuyện ấy cách đây rất lâu rồi. - Thanh tra
Kelsey tiếp lời. - Hồi đó tôi mới là Trung sĩ cảnh sát.

Ông Cảnh sát trưởng khẽ ho rồi nói tiếp:

- Ông Adam Goodman có mặt ở đây hôm nay là
người ông thám tử chưa quen, nhưng tôi tin rằng chắc ông thám tử biết rõ thủ
trưởng của ông Adam ở cơ quan An ninh?

- Đại lá Pikcaway? - Poirot nói khẽ, dáng suy
nghĩ. - Đã lâu tôi không được gặp ông ấy. Ông Đại tá vẫn có vẻ lúc nào cũng như
ngủ đấy chứ gì?

Adam lộ vẻ thích thú:

- Vậy là ông có trí nhớ rất tốt. Chưa bao giờ
tôi nhìn thấy sếp của tôi hoàn toàn tỉnh táo. Và nếu Đại tá có vẻ tỉnh táo thì
tôi lại lo ông ấy không nghe thấy ai nói gì xung quanh nữa.

- Anh tinh ý đấy, anh bạn trẻ ạ. - Poirot nói.

- Bây giờ ta đi thẳng vào vấn đề. - Ông Cảnh
sát trưởng nói. - Các vụ việc vừa qua diễn ra trên nhiều bình diện, tôi nghĩ
chúng ta cần xét chúng trên một bình diện đã.

Ông ngừng lại một chút rồi quay sang thám tử
Poirot, nói tiếp:

- Về mặt công khai, đây chỉ là câu chuyện ly
kỳ, một em học sinh gái tìm thấy những viên kim cương giả mà em tưởng là kim
cương thật, đã đến gặp thám tử nổi tiếng Poirot, đúng vậy không, thưa ông thám
tử?

Trong khi nói, ông Cảnh sát trưởng không rời
mắt khỏi người thám tử.

- Tôi cũng nghĩ thế. - Poirot đơn giản trả lời.

- Đường lối ngoại giao đòi hỏi chúng ta phải
hết sức tế nhị. Đây là chuyện dính đến những mỏ dầu lửa ở Trung Đông, và chúng
ta phải tính đến chính phủ các quốc gia đó. Cho nên chúng ta không thể công bố
toàn bộ sự thật. Chúng ta sẽ chỉ dừng lại ở mức độ một vụ án.

- Tôi đồng ý.- Poirot nói.

- Vì lẽ đó, - Ông Cảnh sát trưởng nói tiếp. -
tôi nghĩ rằng tôi sẽ không lầm khi nói rằng Ngài cố quốc trưởng Ramat trước kia
là bạn thân thiết của nước ta và tất nhiên chúng ta tôn trọng tất cả những tài
sản có thể thuộc quyền sở hữu của Ngài. Trên thực tế, hiện nay chưa ai biết số
của cải đó là những gì. Nếu chính phủ đương quyền ở Ramat yêu cầu trả lại họ
những tài sản đó, chúng ta sẽ trả lời rằng chúng ta không biết những tài sản đó
gồm những gì và hiện nằm ở đâu. Bởi một sự từ chối dứt khoát sẽ gây tổn hại cho
mối bang giao giữa hai quốc gia.

- Trên bình diện này, - Poirot nói. - chúng ta
sẽ nói rằng chính phủ Anh không hề biết gì về số "vật báu" mà người
ta đồn là vị quốc trưởng quá cố, Hoàng thân Ali Yusuf đã sở hữu. "Vật
báu" đó rất có thể vẫn còn nằm trong nước Ramat và được một người bạn thân
tín của cố Hoàng thân cất giấu…

Viên Cảnh sát trưởng gật đầu:

- Điều tôi định nói đúng là như vậy. Trên thực
tế, thưa ông Poirot, ông có nhiều người bạn nắm giữ những vị trí cao trong
chính quyền, và họ rất tin cậy ông. Tôi nghĩ, tôi được phép giả định rằng các
quan chức cao cấp kia trên tư cách tư nhân với nhau, có thể đã nghĩ đến chuyện
nhờ ông giữ hộ. Nếu như vậy ông không từ chối chứ?

- Hoàn toàn không. Nhưng chúng ta sẽ phải đương
đầu với một vấn đề quan trọng hơn.

Poirot đưa mắt nhìn ba người đang ngồi xung
quanh:

- Các ông có thấy như vậy không? Dù sao thì một
tài sản trị giá sáu bảy triệu bảng Anh cũng không có nghĩa gì, nếu đem so với
tính mạng của một vài con người?

- Ông nghĩ rất đúng. - Viên Cảnh sát trưởng
nói.

- Vì vậy, - Thanh tra Kelsey nói. - chúng ta
cần tìm ra hung thủ. Thưa ông Poirot, chúng tôi rất muốn được nghe quan điểm
của ông. Cho đến lúc này, chúng tôi mới chỉ có thể có những giả thuyết. Và
trong lĩnh vực này, không ai sánh được với ông, nhất là qua điều tra, chúng tôi
thấy ở đây là cả một cuộn chỉ rối, hết sức khó lần ra được đầu mối.

- Dùng hình ảnh "cuộn chỉ rối" là rất
đắt đấy. - Poirpt vuốt ria mép nói. - Và trong mớ chỉ rối rắm ấy cần tìm ra một
hung thủ. Tôi đề nghị các ông cho biết tất cả những gì các ông đã biết cho đến
lúc này.

Thanh tra Kelsey, rồi Adam, lần lượt kể, sau
đó, ông Cảnh sát trưởng tạm thời tóm tắt. Poirot ngồi tựa lưng ghế, mắt lim dim
chăm chú nghe. Sau một phút im lặng, ông bắt đầu nói:

- Hai vụ án mạng xảy ra tại cùng một địa điểm,
và trong hoàn cảnh gần giống nhau. Tiếp đó là một vụ bắt cóc. Nạn nhân của vụ
bắt cóc, đáng lý có thể là nhân vật trung tâm của vụ âm mưu, nếu có thể nói như
thế. Trước hết, chúng ta cần làm sáng tỏ, bọn chúng bắt cóc cô ta để làm gì?

- Tôi xin nhắc lại nguyên văn lời cô học sinh
"công nương" ấy khai với chúng tôi. - Thanh tra Kelsey nói.

Nghe xong, thám tử Poirot lẩm bẩm.

- Thoạt nghe, những lời đó quả là phi lý.

- Nhưng cuối cùng, cô ta bị bắt cóc thật.

- Kẻ bắt cóc đã gửi giấy đòi tiền chuộc. - Viên
Cảnh sát trưởng bổ sung.

- Chỉ đơn giản là chúng tạo ra một cớ giả cho
vụ bắt cóc. - thám tử Poirot đáp.

- Nghĩa là chúng bắt cóc công nương Shaila vì
một động cơ khác. Động cơ nào?

- Chắc để cô ta khai ra chỗ cất giấu kho báu. -
Adam gợi ý, nhưng giọng không được quả quyết lắm.

Poirot vẩy tay:

- Cô ấy có biết đâu! Nhưng cũng có thể bọn
chúng tưởng cô ta biết. Không! Chúng nhằm một động cơ khác…

Trán cau lại, ông ta im lặng một lúc lâu.

- Cặp đầu gối của cô ta… - Đột nhiên Poirot
thốt lên. - Các ông có lúc nào chú ý đến đầu gối của cô Shaila ấy không?

Adam lộ vẻ ngạc nhiên.

- Không! Nhưng tại sao ông lại hỏi đến đầu gối?

- Có rất nhiều lý do khiến người ta chú ý đến
đầu gối của một cô gái trẻ. - Poirot ngắt lời. - Riêng trong trường hợp này,
đáng tiếc là các ông đã không chú ý đến đầu gối, một trong những chi tiết rất
dễ bị lộ tẩy của cô ta.

- Phải chăng chỗ ấy có một vết sẹo? Nhưng làm
sao thấy được vết sẹo ấy? Phụ nữ bao giờ cũng đi tất dài che khuất đầu gối.

- Cả khi họ tắm trong bể bơi chăng?

- Tôi chưa có dịp nào quan sát Shaila trong bể
bơi. Thời tiết nước Anh quá lạnh đối với cô ta, một công nương sinh trưởng tại
một xứ sở quanh năm nóng bức. Nhưng tôi vẫn chưa hiểu tại sao ông quan tâm đến
đầu gối cô ta: hay ông nghi cô ta có vết sẹo ở đó thật?

- Hoàn toàn không phải thế. Dù sao thì sơ suất
đó của các ông cũng rất đáng tiếc.

Rồi viên thám tử quay sang ông Cảnh sát trưởng:

- Xin ông cho phép tôi gọi điện thoai đến Sở
cảnh sát thành phố Geneva Thụy Sĩ. Tôi nghĩ họ có thể giúp được chúng ta.

- Vì công nương Shaila trước đây có học trong
một trường nội trú ở đó chăng?

- Đúng thế. Đây chỉ là ý nghĩ thoáng qua của
tôi. Nhưng thôi, ta tạm gác vụ bắt cóc lại để xem xét những vụ quan trọng hơn:
hai vụ án mạng ở Meadowbank… Hai! - Poirot nhắc lại, vẫn trầm ngâm suy nghĩ.

- Chúng tôi đã kể với ông rồi. - Thanh tra
Kelsey nói. - Ông cần hỏi thêm gì nữa không?

- Tại sao lại xảy ra trong Cung Thể thao, ông
Adam muốn hỏi như thế chứ gì? Vậy câu giải đáp là thế này: trong Cung Thể thao
có một cây vợt tennis chứa bên trong nó một kho báu, gồm nhiều viên kim cương.
Bọn chúng biết như vậy. Nhưng "chúng" là ai? Có thể là cô giáo
Springer. Các ông đã kể rằng cô giáo ấy có thái độ quan tâm khác thường đến
Cung Thể thao kia. Cô ta không muốn người không có trình độ vào đó. Thậm chí cô
ta còn nghi họ có những ý đồ xấu. Chẳng hạn cô giáo Blanche, đặc biệt là cô
này, đã có lần bị đuổi ra.

- Cô giáo Blanche người Pháp… - Thanh tra
Kelsey dướn lông mày thốt lên.

Poirot lại quay sang Adam, nói tiếp:

- Ông còn nhận xét thấy thái độ không bình
thường của cô giáo Blanche sau khi bị cô giáo Springer đuổi ra khỏi tòa nhà đó
thì phải?

- Đúng thế. - Adam trả lời.

- Còn một điều nữa, là cô giáo Springer bị giết
trong Cung Thể thao vào một thời điểm mà cô không có nhiệm vụ gì để vào đó.

Nói xong, Poirot quay sang hỏi thanh tra
Kelsey:

- Trước khi vào làm ở trường nữ học Meadowbank,
cô Springer ở đâu?

- Chúng tôi không biết. Cô ta thôi việc tại một
trường nổi tiếng từ đầu mùa hè năm ngoái. Từ thời điểm đó đến lúc vào làm ở
trường Meadowbank, cô ta ở đâu và làm gì chúng tôi chưa biết. Cô ta lại không
có họ hàng gần và, hình như cũng không quan hệ chặt chẽ với ai…

- Không phải không có khả năng cô ta ở Ramat
trong khoảng thời gian đó. - Poirot ngắt lời thanh tra Kelsey.

Mọi người ngạc nhiên nhìn người thám tử, và từ
lúc này, không ai rời mắt khỏi ông ta. Lát sau, Adam lên tiếng:

- Bây giờ tôi mới nhớ ra, trong mùa hè năm nay,
có một nhóm giáo viên sang nghỉ mát bên đó, vào đúng thời gian trước lúc xảy ra
cuộc đảo chính.

- Vậy ta có thể giả định, Springer đã tham gia
nhóm du lịch đó, và rất có thể cô ta nghe thấy nói đến cây vợt có một không hai
kia. Ta tiếp tục phỏng đoán. Sau khi đã nắm vững quy luật sinh hoạt của trường
Meadowbank, cô ta quyết định một đêm mò vào Cung Thể thao. Đến lúc cô ta gần
tìm ra được cây vợt kia thì… một kẻ khác xuất hiện. Có thể kẻ này đã theo dõi
cô ta từ lâu, thậm chí từ tối. Kẻ này có súng, bèn giết Springer, nhưng nghe
tiếng chân người, hắn vội tẩu thoát, chưa kịp moi ra những viên kim cương giấu
trong cây vợt.

- Ông cho rằng sự việc diễn ra đúng như vậy? -
Viên cảnh sát trưởng hỏi Poirot.

- Tôi mới phỏng đoán thôi. Một khả năng khác:
kẻ kia đến trước và bị cô Springer phát hiện. Một kẻ mà cô đã nghi ngờ từ lâu.
Các ông chẳng đã kể với tôi rằng, cô giáo Springer này có tính thích khám phá
những bí mật của người khác?

- Còn nạn nhân thứ hai, cô giáo Vansittart? -
Viên Cảnh sát trưởng hỏi.

- Hiện giờ, cả các ông cũng như tôi đều chưa
biết gì về vụ án mạng thứ hai này. Rất có thể cô giáo Vansittart là nạn nhân
của một kẻ thứ ba, từ bên ngoài nhà trường đột nhập vào…

Có vẻ Poirot chờ một câu trả lời. Câu trả lời
này do thanh tra Kelsey cung cấp:

- Tôi không tin có kẻ nào bên ngoài lọt vào
được trong trường. Chúng tôi đã rà soát cẩn thận khắp vùng lân cận và chú ý đặc
biệt đến những người từ nơi xa đến. Chỉ có một phụ nữ tên là Kolinski thuê một
phòng khách sạn gần đây, nhưng xét kỹ thì thấy bà ta không liên quan gì đến hai
vụ án mạng kia.

- Nếu vậy, chúng ta phải kiếm trong trường. Chỉ
có một phương pháp duy nhất ở đây là loại trừ dần.

Thanh tra Kelsey thở dài:

- Vụ án mạng thứ nhất thì diện nghi vấn rất
rộng, bất cứ ai cũng có thể là thủ phạm giết cô giáo Springer, chỉ trừ bà giám
thị Johnson, bà giáo Chadwick và em học sinh đau tai. Ngược lại, đến vụ án thứ
hai thì diện nghi vấn bị thu hẹp rất nhiều. Ba giáo viên có bằng chứng ngoại
phạm: cô giáo Rich, cô phụ giáo Blake và cô thư ký Shapland. Cả bà hiệu trưởng
Bulstrode cũng được loại ra ngoài vòng nghi vấn vì bà ấy đi nghỉ ở nhà một
người bạn, theo như người ta nói với tôi.

- Còn lại cô phụ giáo Rowan và cô giáo Blanche.

- Ông quên là còn đám học sinh. - Thám tử
Poirot nói.

Thanh tra Kelsey bật dậy:

- Ông cho rằng thủ phạm có thể là học sinh?

- Thật ra tôi không cho là như vậy. Nhưng chúng
ta không nên bỏ qua bất cứ ai.

Thanh tra Kelsey không trả lời vào câu nói ấy
mà ông nói sang chuyện khác:

- Cô phụ giáo Rowan đã làm việc ở đây một năm
và tỏ ra là người rất tốt. Chưa thấy có biểu hiện gì có thể nghi cô ấy được.

- Vậy ta xét đến cô Blanche, quân bài cuối cùng
của chúng ta.

Mọi người im lặng một lát. Thanh tra Kelsey lên
tiếng trước:

- Không có biểu hiện nào. Các giấy chứng chỉ
của cô Blanche đều rất tốt.

- Nhưng cô ta chú ý đến mọi thứ. - Adam nói. -
Tất nhiên thói ấy chưa phải đã chứng tỏ cô ta là kẻ tội phạm.

- Khoan đã. - Thanh tra Kelsey ngắt lời. - Có
một chuyện dính đến cô ta đấy: chuyện chiếc chìa khóa trong lần đầu tiên tôi
thẩm vấn cô ta. Cô giáo Blanche đã nhặt chìa khóa lên nhưng quên chưa cắm lại
vào ổ, thế là cô Springer nhìn thấy, liền giật lấy và đuổi cô Blanche ra ngoài
Cung Thể thao.

- Người nào muốn đêm khuya lọt vào Cung Thể
thao, tất phải có chìa khóa. Mà muốn có chìa khóa cần phải có khuôn hình của nó
để đánh.

- Nếu như vậy, thì không đời nào cô giáo Blanche
kể ông nghe chuyện kia. - Adam bác lại.

- Lập luận của ông chưa phải đã chính xác hoàn
toàn. Bởi rất có thể cô Blanche kể để đề phòng cô Springer cũng sẽ kể, và như
thế vô cùng tai hại cho cô Blanche. Chính hành động cẩn thận đó cũng đáng cho
chúng ta quan tâm. - Ông Cảnh sát trưởng nói.

- Vậy là vụ án này chúng ta chưa làm rõ thêm
được chút nào. - Thanh tra Kelsey thở dài nhìn thám tử Poirot.

- Nếu như tôi được thông tin đúng, - Poirot
nói. - thì hôm khai trường, bà mẹ của Juila đã nhận ra một người quen cũ và bà
ngạc nhiên sao bà kia lại có mặt ở đây. Qua đấy ta có thể rút ra là người đó
hiện nay làm việc trong trường Meadowbank, nhưng xưa kia đã từng hoạt động
trong ngành mật vụ. Nếu sắp tới, ta liên lạc được với bà Upjohn, mẹ của Julia,
mà bà ta nói người bà nhìn thấy hôm đó là cô Blanche thì chúng ta có thêm được
một thông tin giá trị để xét cô Blanche đấy.

- Liên lạc với bà Upjohn hết sức khó. Chúng tôi
được biết, bà ta du lịch ở Thổ Nhĩ Kỳ bằng "xe ca", thật ra là xe ca
địa phương. Bà ta lang thang từ nơi này đến nơi khác tại đó bằng cách như vậy
cho rẻ tiền. Mà Thổ Nhĩ Kỳ đâu phải nước nhỏ…

- Đúng là tìm được bà ta vô cùng khó. - Poirot
thừa nhận.

- Tôi e ta phải đợi rất lâu đấy. - Thanh tra
Kelsey nói. - Liệu cô giáo Blanche có thấy động mà chạy trốn không, hay ta cần
có cách giữ chân cô ta lại?

Poirot vẩy tay:

- Cô ta sẽ không trốn đâu.

- Sao ông dám quả quyết như thế?

- Vì nếu chính cô ta là thủ phạm, thì cô ta
không dám làm điều gì khiến người ta chú ý đến cô ta, và sẽ ở lại trường này
cho đến hết tam cá nguyệt.

- Tôi hy vọng ông nhận định đúng.

- Và ông nên nhớ rằng người phụ nữ bà Upjohn
nhìn thấy, không biết rằng mình đã bị nhận mặt. Khi nào bà Upjohn về đây, sự
bất ngờ sẽ là hoàn toàn.

Thanh tra Kelsey nhún vai:

- Nhưng từ nay đến lúc đó?

- Dư luận bàn tán đóng một vai trò quan trọng.

- Nghĩa là sao? - Thanh tra Kelsey ngạc nhiên
hỏi.

- Khi có một vụ án mạng, sớm hay muộn người ta
cũng sẽ xì xào bàn tán…

- Và kẻ có tội sẽ có lúc nói hoặc làm điều gì
khiến lộ ra chứ gì?

- Chưa hẳn là như thế. Tôi muốn gặp bà hiệu
trưởng hỏi xem ở đây có ai vẽ giỏi không?

Nói xong, thám tử Poirot đứng dậy:

- Tôi xin lỗi, phải ra ngoài một lát.

Poirot ra khỏi, Adam thốt lên:

- Lúc nãy thì nói đến đầu gối, bây giờ lại đến
người nào giỏi vẽ. Chịu, tôi không hiểu nổi ông ta!

Chương XXXIV

Bà hiệu trưởng Bulstrode nói:

- Hôm nay cô giáo dạy vẽ đi vắng. Có việc gì
thế thưa ông? Cụ thể là ông cần vẽ thứ gì?

- Vẽ những khuôn mặt người, thưa bà.

- Cô giáo Rich của chúng tôi vẽ chân dung rất
giỏi. Bức nào cũng giống lắm.

Khi cô giáo Rich đến, bà hiệu trưởng giới thiệu
xong, Poirot hỏi:

- Thưa cô Rich, cô có thể vẽ nhanh khuôn mặt
của một con người, vẽ bằng bút chì, được không?

- Đấy là một cái thú của tôi.

- Hay lắm! Vậy cô vui lòng vẽ chân dung cô giáo
Springer, được không thưa cô?

- Hơi khó. Bởi tôi ít gần chị ấy. Nhưng thôi
được, tôi cứ thử xem.

Và cô ngồi loay hoay với cây bút chì và tờ
giấy. Lát sau cô đã hoàn thành bản vẽ.

- Bây giờ, - Poirot nói. - cô vẽ cho những
khuôn mặt của bà hiệu trưởng Bulstrode, cô phụ giáo Rowan, cô giáo Blanche và
người phụ việc làm vườn Adam.

Hơi ngạc nhiên nhưng cô giáo Rich vẫn thực
hiện.

Thám tử Poirot ngắm các bức vẽ.

- Rất tốt. Chỉ vài nét bút chì, thế mà những
nét đặc biệt của mỗi người hiện lên rất rõ ràng, đầy đủ nữa chứ. Bây giờ tôi
muốn cô thử làm một việc khó hơn xem sao. Thí dụ bức vẽ bà hiệu trưởng, cô thử
thay đổi vị trí cặp lông mày xem.

Cô giáo Eileen Rich ngạc nhiên nhìn Poirot.

- Không, tôi không điên đâu. Tôi chỉ muốn làm
một thí nghiệm nhỏ.

Cô giáo Rich cúi xuống, làm theo lời yêu cầu
của Poirot.

- Tuyệt! Cô vui lòng làm như thế với hai bức
chân dung của cô Blanche và cô Rowan.

Cô Rich làm xong, Poirot đặt ba bức vẽ bên
nhau, ngắm nghía rồi nói:

- Sau những thay đổi, bà hiệu trưởng vẫn giống
bà, nhưng hai người kia thì khác hẳn, không còn nhận ra được nữa. Cô có nhận
thấy như vậy không?

- Bây giờ thì tôi hiểu ông muốn biết thứ gì
rồi.

Cô chăm chú nhìn người thám tử cuộn các bản vẽ
lại.

- Ông định dùng chúng làm gì?

- Có việc đấy thưa cô.

Poirot không nói thêm gì nữa.

***

Hôm sau thám tử Poirot đến nhà bà Sutcliffe, mẹ
của Jennifer. Sau khi xem thư giới thiệu của bà hiệu trưởng Bulstrode, bà
Sutcliffe gọi con gái ra phòng khách để người thám tử hỏi chuyện.

- Chào cô Jennifer. Tôi muốn hỏi cô về người
phụ nữ đem cây vợt mới đến cho cô hôm trước. Cô còn nhớ mặt bà ta chứ?

- Sau này cháu mới biết người nhờ chuyển cho
cháu cây vợt tuyệt vời kia không phải là cô Gina.

- Tôi biết. Nhưng cô nhớ mặt bà ta chứ? Cô có
thể tả qua hình dạng bà ta được không?

Cô bé suy nghĩ một lát rồi nói:

- Cháu chỉ nhớ bà ấy mặc áo dài nhung, khoác
một tầm khăn choàng màu xanh lam, và hình như đội chiếc mũ khá rộng.

Poirot khẽ ho:

- Tôi muốn cô tả khuôn mặt bà ấy.

- Trát rất nhiều son phấn. - Jennifer nói giọng
thản nhiên. - Chắc là người nước ngoài, vì người Anh ít khi trát phấn son nhiều
đến như thế. Tóc vàng… Cháu đoán bà ấy là người Mỹ.

- Trước đó cô có gặp bà ấy lần nào chưa?

- Chưa bao giờ. Chắc bà ta không phải người
vùng lân cận với trường Meadowbank. Bà ấy bảo cháu rằng bà ấy chỉ có việc đến
vùng này thôi.

Người thám tử chăm chú quan sát cô bé. Jennifer
có vẻ ít quan tâm đến thứ gì, coi mọi chuyện chỉ là bình thường.

- Bà ta nói dối cô đấy.

- Chắc thế, cháu cũng chẳng biết nữa.

- Cô tin rằng cô chưa gặp bà ta trước đó bao
giờ chứ gì? Nhưng rất có thể đó là một người ở trường nữ học cải trang để cô
không nhận ra. Một cô giáo chẳng hạn…

- Cải trang? - Cô bé ngạc nhiên nhắc lại.

Poirot đưa cô bé xem bức chân dung của cô giáo
Blanche do cô Rich vẽ.

- Có phải mặt mũi bà ta thế này không?

Jennifer ngập ngừng:

- Cũng có thể. Cháu không nhớ rõ lắm. Lúc đó
cháu sướng quá, mải mê ngắm cây vợt mới nên không nhìn kỹ bà ấy.

- Thôi được. Bây giờ tôi sang chuyện khác. Cô
có thấy ở trường Meadowbank người nào giống một người cô đã gặp ở Ramat không?

- Ở Ramat ạ? Không. Mà cháu cũng chẳng nhớ nữa…

Thái độ không tự tin ấy của Jennifer làm Poirot
chú ý.

- Vậy là cô không quả quyết? Cô thử cố nhớ lại
xem.

Sau một lúc, Jennifer mới nói:

- Có một người… Nhưng bà ở Ramat béo hơn nhiều.

"Béo hơn… Lạ thật…" Poirot thầm nghĩ.
Liền sau đó, Jennifer nói tiếp:

- Cô Eileen Rich hơi giống bà ta… Nhưng không
thể là một người, và cháu biết chắc là như thế. Bởi hôm cháu nghi cô Rich chính
là bà kia, mặc dù bà kia béo hơn nhiều, cháu đã dò hỏi, thì ra thời gian cháu
với mẹ cháu ở Ramat, cô Rich nghỉ ốm. Cô nghỉ suốt cả một tam cá nguyệt cuối
cùng của niên học trước.

- Trong số nhân viên và học sinh ở trường, cô
thấy còn ai giống một người nào cô đã biết ở Ramat không?

- Có thể có một hoặc hai người, nhưng cháu
không nhớ. Ôi, cháu thèm về trường quá. Ông có nói hộ với ba mẹ cháu cho cháu
lại về trường được không ạ?

- Tôi sẽ nghĩ cách giúp cô được trở về trường.

***

- Tôi muốn nói chuyện với chị, Eileen. - Bà
hiệu tưởng nói.

Cô giáo Eileen Rich theo bà hiệu trưởng
Bulstrode vào phòng giấy của bà. Trường nữ học Meadowbank lúc này vắng vẻ. Số
học sinh còn lại chỉ hai mươi nhăm, đều là con em những gia đình mà phụ huynh
không thể để họ ở nhà vì nhiều lý do khác nhau.

Tuy nhiên các giáo viên và nhân viên, trừ hai
người bị ám hại, tất cả đều ở lại. Bà giám thị Johnson hầu như không có công
việc gì làm. Bà giáo Chadwick dạy toán thì già sọp đi và trông dáng thảm hại,
suốt ngày đi lang thang như người mất hồn. Bà có vẻ tuyệt vọng hơn nhiều so với
bà hiệu trưởng Bulstrode, là người vẫn giữ được vẻ điềm tĩnh. Các giáo viên trẻ
có vẻ thích thú thấy số giờ dạy giảm hẳn xuống. Họ tắm ở bể bơi, viết những lá
thư dài lê thê và nghiên cứu những cuốn sách của các hãng du lịch.

Về phần mình, cô thư ký Anh Shapland dùng phần
lớn thời gian của mình vào việc làm vườn, và cô bộc lộ khả năng đặc biệt về cây
cỏ, hoa trái. Không có gì lạ việc cô trò chuyện nhiều với cậu trai trẻ Adam hơn
là với bác già Briggs.

Vào đến phòng giấy, cô giáo Eileen Rich đứng
lại chờ.

- Chuyện là thế này. - Bà hiệu trưởng nói. -
Tôi chưa biết liệu trường này có tiếp tục hoạt động được nữa không, và không
chừng tôi sẽ phải đóng cửa hẳn mất…

- Đừng, thưa bà hiệu trưởng… - Cô giáo Rich
ngăn.

Cô giậm mạnh chân xuống sàn làm mái tóc cô sộc
sệch:

- Bà không được bỏ cái trường này. - Cô kêu
lên. - Làm như thế là một tội ác!

- Chị nói hơi quá đấy, Eileen ạ.

- Vì tôi thấy rất rõ vị trí quan trọng của
trường này, trong khi rất nhiều hoạt động khác là trò vô tích sự.

- Chiến đấu cho một lý tưởng không làm chị sợ
ư? Thôi được, tôi rất quý những người có gan. Thật ra, tôi đâu thuộc loại người
dễ dàng đầu hàng. Khi tình hình quá tốt đẹp, người ta dễ ngủ trên vòng nguyệt
quế, hoặc người ta thấy mệt mỏi. Nhưng đấy không phải tình trạng của tôi lúc
này. Tôi sẽ đem toàn bộ sức lực ra chiến đấu, tôi sẵn sàng bỏ ra đến đồng xu
cuối cùng. Bây giờ ta đi thẳng vào công việc cụ thể. Nếu trường vẫn tồn tại
được, liệu chị có nhận liên kết, chung sức với tôi trong việc lãnh đạo nó
không?

- Tôi ấy ạ?… - Cô Eileen Rich kinh ngạc kêu
lên.

- Đúng, chị!

- Tôi chưa đủ sức đâu. Tôi còn quá trẻ và chưa
có kinh nghiệm, sợ không đáp ứng được yêu cầu của bà.

- Tôi chưa biết tôi cần yêu cầu người cộng tác
phải như thế nào. Vả lại hiện nay, vị trí tôi đề nghị với chị chẳng lấy gì làm
hấp dẫn, và chị thừa sức làm tròn. Tuy nhiên, tôi thấy cần phải nói với chị
rằng, ngay khi cô giáo Vansittart còn sống, tôi đã nghĩ đến chị. Tôi cho rằng
chị là người có đầy đủ phẩm chất để cùng với tôi quản lý cái trường này.

Eileen Rich chăm chú nhìn bà hiệu trưởng:

- Tôi tưởng… mà mọi người ở đây đều đinh ninh
là chị Vansittart…

- Tôi chưa hề quyết định điều gì về chị ấy. Mới
chỉ là đã có lúc tôi nghĩ đến chọn chị ấy. Có thế thôi và ý nghĩ ấy nảy sinh
mới từ hai năm nay. Nhưng đến thời gian gần đây, tôi nhận ra rằng Vansittart
chưa phải là người tôi muốn chọn để thay thế tôi.

- Tôi tưởng chị ấy cũng đạt được mọi điều kiện
và sẽ lãnh đạo trường này theo đúng những phương châm bà đề ra chứ?

- Chính vì như thế mà tôi quyết định không chọn
chị ấy. Con người không thể chỉ sống theo quá khứ. Truyền thống có cần thiết
không? Cần, nhưng không phải chỉ có truyền thống! Chúng ta cần xây dựng một
trường học cho thế hệ học sinh ngày nay, chứ không phải cho thế hệ học sinh
cách đây năm chục hoặc ba chục năm. Khi tôi đứng ra sáng lập trường nữ học này
cùng với bà Chadwick, tôi chưa bằng tuổi chị bây giờ. Chị hãy nhớ lại trong
Thánh Kinh có viết: "Người già mơ mộng, người trẻ hành động.". Tại
đây, chúng ta không chỉ mơ mộng về quá khứ, mà phải hành động, phải hướng tới
tương lai. Chính vì vậy tôi đi đến kết luận rằng chỉ chính là người tôi cần tìm
kiếm. Chị, chứ không phải Eleanor Vansittart.

- Nếu quả như vậy thì thật là tuyệt vời. Vị trí
lãnh đạo trường nữ học này là vị trí tôi mong ước nhất trong tất cả mọi vị trí
khác.

Bà hiệu trưởng Bulstrode cố ghìm cảm xúc lại,
không để lộ ra cho cô giáo Rich nhìn thấy cảm giác khó chịu của bà trước niềm
vui quá mức của cô. Bà từ tốn nói:

- Tôi hiểu. Đó là vị trí tuyệt vời đấy, trong
lúc này.

- Không phải. Tôi không định nói như thế. - Cô
giáo Eileen sôi nổi nói. - Hiện giờ tôi chưa thể kể chi tiết ra với bà, nhưng
nếu chuyện này bà nói ra cách đây chỉ mười lăm ngày thôi, tôi sẽ trả lời rằng
tôi không thể nhận trách nhiệm bà giao cho. Lý do duy nhất khiến tôi có thể
nhận là, lúc này trách nhiệm kia hết sức nặng nề. Bà cho phép tôi được suy nghĩ
thêm rồi mới trả lời dứt khoát, được không ạ?

- Sẵn sàng! - Bà hiệu trưởng trả lời đơn giản.

Bà vẫn đang bàng hoàng ngạc nhiên trước câu trả
lời của cô giáo Eileen Rich. Bà thầm nghĩ: "Thì ra không bao giờ ai có thể
biết được đáy lòng người khác."