13

THỦ TIÊU THỐNG CHẾ ROMMEL

Trong cuộc bị phi cơ địch tấn
công ngày 17 tháng 7. thống chế Rommel, ngoài các mảnh bom trên đầu và một vết
thương ở mắt trái, đã bị một vết nứt trầm trọng sau sọ, các vết thương làm bể
má và xương hàm. Tiếp theo sau một vụ chấn động trầm trọng của bộ óc, ông bị bất
tỉnh nhân sự thật lâu. Sáng ngày 22 tháng 7 khi viên tham mưu trưởng của ông đến
thăm ông tại bệnh xá dã chiến của không quân ti Bernay ông đa hoàn toàn hồi tỉnh.
Rommel hỏi ông này về tình hình mặt trận đang bị áp lực nặng nề về các binh sĩ
và về các biến cố ngày 30 tháng 7. Ông nói ra các hậu quả chính trị của biến cố
ấy mà chính ông cũng cho rằng không thể nào lường được.

Khi mũi tấn công tại Caen trở
nên đáng ngại, ông được chuyển đến bệnh viện dã chiến ở Vesinet gần Saint -
Germain. Mặc dầu các báo cáo chi tiết gửi cho bộ tư lênh tối cao quân lực và
cho báo chí, không một tin tức naoflieen quan đến tình trạng thương vong của thống
chế được phổ biến trên báo chí và đài phát thanh. Trong khi đó biết rằng Hitler
đang tìm cách quy trách nhiệm cho ông về tình hình nguy ngập của mặt trận
Normandie, Rommel thấy sự công bố cho công chúng biết về sự bị thương của ông
ngày 17 tháng 7 là vô cùng quan trọng đối với ông.

Sau khi Avranches bị chọc thủng,
và vì thế sau 3 tuần lễ một thông cáo không đề ngày đã xuất hiện trên báo chí
và đài phát thanh liên quan đến một "tai nạn xe hơi" đã xảy đến cho
thống chế. Rồi im lặng bao trùm trở lại. Rommel đòi hỏi một cách vô ích, sự
soát xét lại bản tin về sự bị thương của ông mà do thượng cấp đã bị bóp méo.
Ngày 8 tháng 8 thể theo ý muốn của ông, người ta đã chuyển ông về Herrlingen gần
Ulm trên bờ sông Danube để được vợ ông chăm sóc và được các giáo sư ở Tubingen,
các bác sĩ Albrechi và Stock chữa chạy. Phương cách này đã đem lại kết quả tốt
: tại nơi sinh quán, thống chế bình phục thật nhanh, trái với sự chờ đợi của mọi
người.

Ngày 6 tháng 9, trong cuộc
viếng thăm mới nhất viên tham mưu trưởng thấy ông có vẻ tươi tỉnh và sinh động,
mắt trái cho đến lúc đó phải nhắm kín nay đã bắt đầu mở hé được. Thống chế hy vọng
sẽ hoàn toàn bình phục trong bốn tuần lễ hay ít ra cũng là di chuyển được. Viên
tham mưu trưởng cho ông biết tình hình và sự bị thay thế của mình: điều này tạo
thành một sự báo trước mới đối với Rommel. Những biến cố xảy ra sau ngày 20
tháng 7 được đem ra thảo luận cặn kẽ. Nhân dịp này thống chế đã nói về Hitler:
"tên dối trá bệnh hoạn ấy đã trở nên hoàn toàn điên khùng. Hắn ta đã xoay
tính bạo dâm rõ rệt của mình nhằm vào những người của ngày 20 tháng 7 và chúng
ta sẽ còn thấy nhiều chuyện nữa".

Rommel tự dằn vặt và trước một
tình thế ngày càng tệ hại, ông có tìm kiếm đường lối và phương tiện để thoát
ra. Nhưng từ mùa xuân năm 1944 và nhất là từ vụ mưu sát ngày 20 tháng 7 những
viễn cảnh của một kết thúc êm đẹp có thể chấp nhận được, đã trở nên yếu ớt.

Rommel giao cho viên tham
mưu trưởng trình bầy với tướng Guderian trong một phiên báo cáo dự liệu vào
ngày 8 tháng 9 tại tổng hành dinh của Fuhrer, các ý kiến sau: các điều kiện của
địch có đến thế nào chăng nữa, miễn là còn có thể chịu đựng được thì phải chấm
dứt chiến tranh tại miền Tây trước khi bức tường phía Tây và con sông Rhin tuột
khỏi tay quân Đức và trước khi sự tàn phá của chiến tranh tràn ngập đất mẹ Cần
phải tung về phía Đông tất cả lực lượng của Đức, vì lẽ mùa đông đem lại ưu thế
cho hồng quân sắp đến rồi. Kinh nghiệm của những năm trước chỉ có thể tạo thêm
nhiều âu lo trầm trọng. Thanh toán Hitler là vấn đề lớn cần thiết hơn bao giờ hết.
Riêng phần ông Rommel, ông không muốn lùi bước trước số phận. Sau khi bình phục
ông tuyên bố sẵn sàng không ngần ngại gì cả, nhập cuộc và đảm nhận bất cứ nhiệm
vụ nào.

Một tuần lễ trước khi ông chết,
ông còn nói với viên bác sĩ điều trị: "Tôi sợ rằng tên điên khungfaays dám
hy sinh đến người Đức cuối cùng trước khi hắn chết."

Từ một năm qua thống chế đã
thu thập được nhiều tin tức và những dấu hiệu cho thấy ông đang bị cơ quan an
ninh theo dõi, đặc biệt là trong thời gian ông nghỉ dưỡng bệnh tại Herrlingen.
Ngay từ mùa xuân năm 1044 cơ quan này hình như đã báo cáo với Himmler rằng ông
thuộc thành phần hủ bại.

Ngày 13 tháng 10 ông đến tăm
một bạn cũ và bạn đồng ngũ cùng chiến đấu trong cùng một sư đoàn xưa, trung tá
trừ bị Oskar Farny tại Duren gần Wangen trong vung Allgan. Trong một cuộc hội
ngộ này ông tuyên bố với bạn: "một tai họa hiểm nghèo đang đe dọa tôi,
Hitler muốn loại trừ tôi. Nguyên nhân khiến hắn ta làm thế là: bức tối hậu thư
ngày 15 tháng 7 của tôi, sự tự do và sự lương thiện của các lời phát biểu của
tôi, biến cố ngày 20 tháng 7, au cùng cá báo cáo của đảng quốc xã và của cơ
quan an ninh. Nếu có chuyện gì xẩy ra cho tôi xin anh chăm sóc giùm con trai
tôi".

Khi Farny biện bác ông và
cho rằng vì các lý do tâm lý, Hitler không thể nào thiết lập một phiên tòa để kết
tội một vị tư lệnh nổi danh hơn hết trong số các lãnh tụ quân sự của ông ta,
Rommel đáp: "không, anh se thấy hắn ta sẽ sát hại tôi. Là một con người
chính trị, anh hẳn biết rõ tên tội phạm ấy hơn tôi. Hắn sẽ không lùi bước ngay
cả trước điều đó".

Về cái chết của thống chế
chúng ta có hình ảnh sau, theo lời vợ ông là bà Lusie Marie Rommel kể lại, và
theo các lời khai của các nhân chứng mắt thấy tai nghe:

Ngày 7 tháng 10 thống chế được
mời bằng điện thoại đến dự "một phiên họp quan trọng tại bản doanh của
Fuhrer". Vì lẽ theo ý kiến của các bác sĩ thì ông chưa có thể đi xa được
nên ngày 14 tháng 10 Hitler cử các tướng Burgdorf và Maisel đến Herrlingen. Sua
một cuộc nói chuyện ngắn ngủi giữa Burgdorf và thống chế, ông nói với vợ bằng một
giọng nói như hồn ma: "tôi sẽ chết trong vòng 15 phút nữa. Do lệnh của
Hitler, tôi được lựa chọn hoặc uống thuốc độc tự tử hoặc sẽ bị đưa ra trước tòa
án nhân dân".

Trong cuộc nói chuyện với tướng
Brgdorf ông này báo cho thống chế biết rằng theo cung từ của các nhân vật bị bắt
và bị kết án, ông bị buộc tội là đã tham dự vào phong trào ngày 20 tháng 7 năm
1944, và rằng một khi cuộc nổi dầy thành công người ta còn dự tính cả việc đưa
ông lên quốc trưởng. Rommel còn cư xử cách nào được nữa trước lời buộc tội mà
ông phủ quyết? Cho đến nay sự kiện này không được soi sáng rõ ràng. Duy có điều
chắc chắn là sau cuộc nói chuyện đó, ông giã biệt gia đình và người sĩ quan tuỳ
tùng viên của ông. Đại uý Aldinger và ông rời khỏi nhà cùng hai viên tướng
lĩnh.

Trong thời gian đó các lối
ra vào Herlingen và các khu kế cận tư dinh của thống chế bị các toán tuần tiễu
SS vũ trang súng tự động chiếm giữ. Sau một chặng đường ngắn, đi trên một chiếc
xe do một tên SS lại, thống chế chết cứng, được hai viên tướng đưa về trạm cấp
cứu của trường Wagner tại Ulm.

Tướng Burgdorf cấm viên y sĩ
trạm trưởng y tế ấy, bác sĩ Mayer thực hiện một cuộc giải phẫu tử thi và nói:
"đừng đụng đến xác chết, mọi chuyện đã được thu xếp tại Berlin"

Người ta giải thích với bà
Rommel rằng thống chế đã chết vì chứng tắt huyết, nhưng nét mặt của ông mang một
vẻ kinh ngạc gớm ghiếc.

Kết cuộc bi hùng ấy đã xẩy
ra như thế nào? Theo cá lời khai của Keitel tại Nuremberg, người ta biết rằng mệnh
lệnh Burgdrf nhận được xuất phát từ chính các nhân Hitler, chính Hitler đã đề
xuất sự bịa đặt bệnh tắt huyết, ngay cả khi có sự hiện diện của những người
thân cận nhất cảu ông ta: Goering, Doenitz, Jodl và những người khác.

Bức công điện gửi cho binh
đoàn B có một nội dung như sau: "thống chế Rommel đã chết sau một tai nạn xe
hơi". TỐi ngày 13 tháng 10 Rommel đã nói với bà Farny: "nếu có chuyện
gì xẩy ra cho tôi, đừng tin rằng tôi đã tự sát". Trong trường hợp cuộc
hành quyết này, cũng như cuộc hành quyết Socrate, có thể là một cuộc tự tử vậy
thì thông chế đã xem nói như một gương hy sinh như một lời hiệu triệu dân tộc.

Vụ sát hại thống chế Rommel
vẫn phải được giấu kỹ với dân tộc Đức. Ngày 18 tháng 10 trong một buổi lễ chính
thức tổ chức để tưởng niệm thống chế tại tòa thị chính Ulm, Hitler cố gắng che
đậy vụ mưu sát bằng một cuộc xúc phạm làm mất hết giá trị xác chết về phương diện
chính trị chưa từng thấy trong lịch sử, hy vọng như vậy sẽ là các dấu vết biến
đi. Ông ta cũng như các nhân vật quan trọng của đảng quốc xã không một ai xuất
hiện trong buổi tang lễ. Chỉ có giám đốc cơ quan an ninh trung ương, tiến sĩ
Kaltenbrunner đích thân canh chừng cuộc bố trí. Tiến sĩ Berndt giám đốc tại bộ
tuyên truyền tuyên bố với bà Rommel sau tang lễ: "Lãnh tụ SS không có mặt
nhưng ông rất cảm động."

Chính thống chế Von
Rundstedt đã được cử đại diện Hitler. Ông đã đọc một điếu văn mà nội dung đã gồm
một sự xác định đầy bi thống: "Tim ông thuộc về Fuhrer." Nhưng ông đã
không hiện diện lúc hỏa táng được tổ chức ngay sau buổi lễ và không vào nhà xác
tại Herrlingen. Trước tất cả những người tham dự, người quân nhân già ấy có vẻ
tan tác và bơ phờ.

Vài thang sau, ba Lucie
Marie Rommel nhận được bức thư sau đây:

CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG QUỐC GIA

ĐẶC TRÁCH KIẾN THIẾT

NGHĨA TRANG QUÂN ĐỘI ĐỨC QUỐC

Berlin Grunewald, Lassenstr
32-31

(13b) Chatcau de Leutstetten
tại Starnlerg Obb. Điện thoại 23-88 Starnlerg, Gen Gt

Kính gửi

Bà Rommel

Herrlingen, gần Ulm

Ngày 7 tháng 3 năm 1945

Kính thưa bà Rommel

Fuhrer đã giao cho tôi thiết
lập một đài kỷ niệm để tưởng nhớ đến ông nhà, General feldmarschall Erwin
Rommel. Do ý muốn của Fuhrer tôi đã dò hỏi nhiều điêu khắc gia, họ đã được yêu
cầu nhóm họp lại để chuyên cho tôi các dự thảo về đề án đài kỷ niệm này. Vì lẽ
hiện trong tình trạng hiện tại, kích thước của đài không cho phép xây cất lẫn
di chuyển, cho nên đài chỉ có thể được thực hiện dưới mô hình mà thôi. Nhưng
ngay từ bây giờ tôi đã có ý nghĩ là làm thêm vào ngôi mộ hiện nay một đài kỷ niệm
đơn giản hơn, dưới hình thức một tấm bia tưởng niệm lơn trên đó sẽ khắc tên và
các biểu hiện, tấm bia này sẽ rộng chừng một thước và cao một thước tám. Biểu
hiện năm trên hết là huân chương cao quí nhất đã được ban cấp cho thống chế.

Mặt khác tôi cũng tính rằng
nên biểu hiện tích cách anh hùng và vinh quang vĩ đại cảu thống chế dưới hình
thức một con sư tử, giáo sư Thorak đã vẽ kiểu một thân sư tử gục chết, giáo sư
Breker vẽ kiểu một con sư tử đang gầm thét và điêu khắc gia Lochner, một con sư
tử đang ở trong vị thế chiến đấu. CHính hình ảnh sau cùng là hình ảnh được tôi
chọn lựa để chạm nổi trên bia mộ, bởi chính vì nó theo ý tôi, tạo ra nhiều hiệu
quả nhất. Tuy nhiên nếu bà thấy thích tôi cũng có thể cho tạc lên bia hình ảnh
một con sư tử gục chết nhìn nghiêng do giáo sư Thorak vẽ.

Tấm bia mộ này phải được thực
hiện ngay, vì tôi vừa mới nhận được một giấy phép đặc biệt của ông tổng trưởng
Speer. Thật vậy, các bia mộ bằng đá dù tạc cho các chiến sĩ kể cả những người
đã được ban tặng huy chương thập tự sắt, không được phép thực hiện nữa. Song le
tôi đã được phép thực hiện và trình bày công tác trong một vài trường hợp đặc
biệt. Nếu bà đồng ý. Tôi có thể sử dụng chúng lần đầu tiên trong việc xây cất
đài tưởng niệm của vị anh hùng Rommel và như vậy ngôi mộ của thống chế sẽ có thể
được tôn vinh trong một thời hạn ngắn nhất.

Heil Hitler.

Ký tên: tiến sĩ Kreis

Cố vấn kiến trúc quốc gia.

Thế nhưng trong dân chúng và
trong quân dội tin đồn huyễn người này qua người kia: "Ông đã bị sát hại."

Những nguyên nhân khiến cho
Hitler loại trừ thống chế Rommelbawts nguồn từ thời kỳ có cuộc chiến bắc phi,
nhưng nhất là các biến cố mùa hè năm 1941.

Một chuyện truyền kỳ do
Goebbels tung ra cho rằng Rommel là một trong các S.A - Fuhrer đầu tiên (bài viết
trong tuần báo Das Reich). Thật ra không bao giờ Rommel rời quân ngũ và chẳng
bao giờ thuộc nhóm S.A cả. Một sự kiện kho sự xác định nói trên có thể loan
truyền được đó là Rommel từng làm sĩ quan liên lạc giữa bộ tổng tư lệnh tối cao
quân lực và bộ chỉ huy lực lượng thanh thiếu niên lúc người ta thảo luận về
công tác chuẩn bị tiền quân sự cho lực lượng này (1936). Trong hai năm đầu tiên
của chính quyền quốc xã, Rommel lúc đó đang chỉ huy một tiểu đoàn tại Goslar,
trong thâm tâm ông đã chống Hitler rồi. Sau các biện pháp độc tài ban hành ngày
30 tháng 6 năm 1934 và nhất là sau các vụ ám sát mà thủ phạm không bị trừng phạt,
các tướng lĩnh Von Schleicher và Von Bredow ông ta đã thuyên bố với người bạn
là Oskar Farny rằng: "Bây giờ đã đến lúc phải tiễu trừ Hitler và bè lũ của
y."

Sau tuyên cáo "tự do vũ
trang" vào tháng 3 năm 1935, Rommel quả thật ngày càng tỏ ra khâm phục và
vị nể đối với cá nhân Hitler mà ông coi như là "người kết hợp dân tộc"
trong một tình trạng chia rẽ tả tơi của vô số chính đảng cũng như là người giải
phóng "những điều khoản ô nhục của hiệp ước Versailles" và là
"người chiến thắng nạn thất nghiệp".

Lúc đó ông bắt đầu tin vào
các mục tiêu và lý tưởng hòa bình của Hitler. Ông cũng rất cảm xúc khi thấy
Hitler có đức tính hòa giải, dung hợp. Rommel tôn vinh sự tự do vũ trang như là
biểu tượng hữu hình cho sự tái lập chủ quyền của Đức quốc. Ông tin đã tin rằng
các đại cường Tây Âu sẽ thấy qua cuộc tái vũ trang Đức quốc như một thứ "đập
ngăn chặn chủ nghĩa Bôn sê vích" thật sự.

Thoạt kỳ thuỷ Rommel không
hiểu rằng chiến tranh không những chỉ là một hành động quân sự mà còn là một cuộc
điều động chính trị nữa. Khi trận chiến lại miền tây vừa chấm dứt năm 1940,
Rommel bắt đầu cảnh giác vừa về phương diện các tư tưởng chính trị lẫn về
phương diện chiến lược của chế độ quốc xã. Nhiều kinh nghiệm cay đắng đã xác nhận
những cảm nghĩ này của ông. Trong và sau trận chiến El Alamein, lần đầu tiên
ông chống đối mơ ước thống trị toàn cầu của Hitler. Chính trong thời kỳ này sự
ngờ vực của Hitler bắt đầu, mặc dù ông ra vẫn sử dụng "Rommel đàng
hoàng" nay để phục vụ dân tộc Đức. Chính vì vậy mà ông ta đã làm cho
Rommel nổi bật lên hơn bất cứ tướng lĩnh nào khác. Hitler đã cố ý làm điều đó
vì ông tin rằng như vậy là có thể nắm được người quân nhân lão luyện để chống lại
bộ tổng tham mưu mà ông ta thù ghét.

Rommel đã mở mắt ra không chỉ
những trong lĩnh vực chính trị và quân sự, mà còn trên cả bình diện nhân đạo nữa.
Ông khám phá được tính cách phi luân ngày càng tăng gia của chế độ. Nhằm đưa quốc
gia và quân đội xuống hàng cơ cấu chấp hành của đảng. Đã nhiều lần Rommel phản
đối sự vi phạm luật pháp mà theo ông chắc chắn sẽ mau lẹ đưa quốc gia đến chỗ bị
tiêu diệt. Khi mà những sai lầm và tội ác của Hitler đã gia tăng trong mọi lĩnh
vực, Rommel đã gớm ghiếc đo lường sức mạnh của Hybris thời thượng cổ, "từ
sự dồn chất các dục vọng điên rồ đó dưới hình thức tàn bạo nhất: khát vọng vinh
quang, viễn tưởng chinh phục, háo sát, sung sướng trong sự phá hoại, kiêu hãnh
và ngạo mạn, lo âu lụn bại, ưa trả thù, thất vọng vô bờ bến (Walter Nestle
Stuttgart 1944).

Nhưng các nhận xét ấy không
làm cho Rommel chịu nhục như một phần các lãnh tụ quân sự. Trái lại chúng đã
gia tăng những phản ứng trong tâm trí ông và kích thích ông dấn thân can thiệp.
Tinh thần can đảm của ông không những chỉ được thể hiện dưới hình thức văn thư
mà ngay cả khi đối diện với Hitler nữa. Ông thẳng thắn trình bầy tình hình và
thôi thúc ông phải có biện pháp giải quyết. Nhưng vì ông ý thức được rằng các lời
phê bình của mình chẳng đi đến đâu vì danh dự và đời sống của dân tộc ông dưới
mắt ông còn có giá trị hơn cả con người ông, nên ông đã chuẩn bị cho một vố
theo kiểu York. CHính vì như vậy mà những lời Ernst Junger đã được áp dụng vào
thống chế" "có những tình thế trong đó không nên nhìn vào kết quả
thành công. Quả thật người ta đã đạt được một chiến thắng tinh thần trong lúc
đã thất bại trước lịch sử cũng vẫn ca khúc khải hoàn. Lòng can đảm, sự hy sinh
của họ có bản chất cao quý còn hơn là bản chất của sự can đảm, hy sinh ngoài
chiến trường, vì thiếu sự chiến thắng, cho nên chính thi ca sẽ tôn vinh họ.

Rommel đã hiểu và đã quyết định,
nhưng quá chậm. Ý thức quân nhân của ông chỉ đạt tới lãnh vực chính trị một
cách tiệm tiến. Rồi ông toan tính đến với tôn giáo nhờ một số quan niệm dồi dào
theo kiểu Junger liên quan đến hòa bình làm cho ông thoáng thấy miền đất hứa
cũng như những tương quan huyền bí và hỗ tương giữa niềm tin và thực tại.

Nhưng khi ông muốn bước qua
lĩnh vực hành động thì định mệnh lại can thiệp vào. Dầu sao Rommel cũng đã
không đóng góp vào việc sáng tạo hào quang bao quanh "lãnh tụ của mọi thời
đại" vĩ đại nhất, như đa số cá sĩ quan cao cấp Đức. Trực giác cho Hitler cảm
thấy điều đó. Ngày 17 tháng 6 năm 1944, tại Margival là một chứng cớ. Đám cận
thần chính trị và quân sự của ông Keitel, Burgdorf đã hành động chống lại thống
chế bằng một ảnh hưởng vừa công khai vừa bí mật. Phải ngăn chặn đừng để cho
Rommel trở nên nguy hiểm cho nhà độc tài. Với một chế độ thần quyền đặt nền tảng
trên cá nhân Hitler, bên cạnh ông không thể nào có thể có bất cứ một "anh
hùng dân tộc" nào nữa.

Ngày 20 tháng 7 năm 1944 đã
đem lại cơ hội mong ước mãnh liệt biết bao, để trừ khử kẻ đối thủ hay là kẻ kế
vị duy nhất của ông ta. Bộ máy tuyên truyền đã biết xoay đảo chiều một cách có
hiệu quả sự thù hận của dân chúng cũng như sự quan tâm của dân chúng về các biến
cố quyết định có dấu hiệu báo trước thảm họa sắp xảy đến. Không những vì các
thành tích quân sự mà còn vị các đức tính rất nhân bản, mà Rommel là một vị
lãnh tụ được dân chúng biết đến nhiều nhất trong cuộc chiến tranh, ông đã tuyên
bố sẵn sàng ngăn chặn sự hỗn độn bằng chính sự can thiệp của mình. Rất có thể
là vào mùa thu năm 1944, Hitler không dám đưa ông ra trước một tòa án nên.
Nhưng dầu cho quyết định của ông vào chiều ngày 14 tháng 10 là gì đi nữa, thống
chế cũng thể nào còn sống để mà đến Berlin hay đến tổng hành dinh của Fuhrer.

Chung qui, các cung từ về
sau này cho thấy rằng ý định của Rommel đối với Himmler và các tên đao phủ của
y vẫn còn hoàn toàn bí mật.

Sự sát hại là phương cách
duy nhất để đạt tới mục tiêu mà Hitler không bị lật mặt nạ. Sự che đậy nhờ tang
lễ được tổ chức tại Ulm rất phù hợp với phương pháp tinh vi của sự khủng bố:
cách đây 400 năm Nicholas machiavel đã viết:

"Người tướng soái mà
hành động đã mang lại cho vị quân vương chiến thắng và thành công tất nhiên là
có nhiều uy tín đối với binh sĩ, dân chúng và quân thù cũng như tình bạn mà vị
quân vương dành cho. Thế cho nên vị quân vương phải đề phòng đối với vị tướng
soái của mình. Vị quân vương phải trừ khử y hoặc tước đoạt uy tín của y."