BẠN KHÔNG HAY BIẾT LÀ NGƯỜI QUÁ CỐ RA ĐI, một khi họ đã quyết
định rời bạn mãi mãi. Bạn không nhất thiết phải biết điều đó. Nhiều lắm
thì bạn chỉ cảm thấy họ còn đó qua tiếng rủ rỉ hay tiếng thì thầm càng
lúc càng nhỏ dần ấy. Tôi thì ví nó với người đàn bà ngồi ở hàng ghế cuối
trong giảng đường hay rạp hát mà chẳng ai để ý, cho đến một lúc nào đó
bà ta lẻn ra ngoài. Lúc ấy chỉ những ai ngồi gần cửa, như bà ngoại Lynn,
mới nhận ra, với những người kia thì chỉ như có một làn gió thoảng,
không rõ từ đâu đến, trong một căn phòng đóng kín cửa.

Mãi nhiều
năm sau đó bà ngoại Lynn mới qua đời, nhưng ở đây thì tôi chưa thấy bà
lần nào. Tôi mường tượng bà đang nhậu một chầu trên thiên đường của bà,
uống rượu bạc hà với Tennessee Williams và Dean Martin(92) trên thiên
đường của bà. Lúc nào thích bà sẽ đến đây, tôi tin thế.

92. Tennessee Williams (1911-1983): nhà văn Mỹ; Dean Martin (1967-1995): danh ca, tài tử điện ảnh Mỹ.

Nếu
phải nói thật thì quả tình thỉnh thoảng tôi vẫn lẻn trở về xem gia đình
mình ra sao. Tôi không làm sao khác được, và người thân thỉnh thoảng
cũng nhớ đến tôi. Họ cũng thế, không làm sao khác được.

Sau lễ
cưới, Lindsey và Samuel ngồi uống sâm banh với nhau trong ngôi nhà còn
tuềnh toàng trên con lộ 30. Cành lá của hàng cây cao chõ qua cả khung
cửa sổ trên lầu, còn hai người ngồi ngay bên dưới, thấy rõ sẽ phải chặt
bỏ ngay mấy cành đó. Bố của Ruth hứa sẽ bán ngôi nhà cho hai đứa nếu
Samuel thuận làm nhân viên đầu tiên trong hang trùng tu nhà cửa của ông
ta. Quãng cuối mùa hè năm ấy, Samuel và Buckley hợp lực, ông Connors làm
xong khâu khai quang khu đất, đặt ở đó một căn nhà lưu động - ban ngày
là văn phòng làm việc của ông, ban đêm thành phòng học cho Lindsey.

Thời
gian đầu khá nhọc nhằn, vì thiếu điện nước, muốn tắm phải về nhà bố mẹ
hai bên, nhưng Lindsey lo vùi đầu vào việc học, còn Samuel bận lùng các
loại nắm đấm cửa và chao đèn thích hợp với kiểu kiến trúc thời đó. Mọi
người đều ngạc nhiên khi được Lindsey báo tin rằng mình có thai.

“Em chỉ tưởng chị béo ra thôi,” Buckley nói, cười mỉm.

“Em tưởng ai cũng giống mình cả đấy,” Lindsey bảo.

Bố
tôi đã mơ đến ngày ông lại sẽ truyền dạy cho một đứa bé nữa nỗi đam mê
làm những con tàu thả vào chai lọ. Ông biết lúc đó niềm vui sẽ luôn đi
kèm với nỗi buồn; rằng hoài niệm về tôi sẽ cứ vang vọng mãi.

Tôi
xin kể cho bạn rằng biết rằng ở đây cảnh đẹp, rằng tôi, và cả bạn một
ngày nào đó, không còn phải lo sợ gặp hiểm nguy gì nữa. nhưng ở thiên
đường này làm gì có vấn đền an toàn, hay thực tại đầy chông gai. Ở đây
chúng tôi vui chơi thỏa thích.

Chúng tôi làm toàn chuyện khiến
người ở trần thế kinh ngạc hoặc cảm kích biết ơn, chẳng hạn một năm nọ
cho mảnh vườn của Buckley, trồng lung tung đủ loại cây, nở rộ hoa một
lúc. Tôi làm thế là vì mẹ tôi, bà quyết định ở lại và phải chăm chút
mảnh vườn. Bà nhìn từng cánh hoa, cành cây hay ngọn cỏ bà ngẩn ngơ. Từ
khi về bà hay ngạc nhiên lắm - trước những khúc quanh ngoắt ngoéo mà
cuộc đời an bài.

Bố mẹ tôi đem hết đồ dùng của tôi bà của Bà ngoại Lynn tặng cho các hội từ thiện.

Hai
ông bà chia sẻ tâm tư khi khi cảm thấy có tôi đâu đây. Chung sống ở bên
nhau, hồi tưởng và nhắc nhở về người đã khuất trở thành một phần hoàn
toàn bình thường trong cuộc sống của họ. Mỗi khi Buckley đập trống, tôi
cũng lắng tai nghe em.

Ray nay là bác sĩ Singh, “bác sĩ chính danh
trong toàn gia tộc,” như bà Ruana nói. Và anh chàng càng có dịp trải
nghiệm những khoảnh khắc khiến anh phải tin là có thực. Dù quanh mình
toàn những nhà phẫu thuật và khoa học gia nghiêm túc, có thẩm quyền trên
thế giới trong đó trắng đen rạch ròi, anh vẫn tin là còn có những thứ
khác nữa: rằng những người xa lạ thỉnh thoảng hiện ra vẫy gọi người đang
hấp hối không phát xuất từ trí tưởng tượng do họ bị chứng đột quỵ, rằng
anh chàng có gọi Ruth bằng tên tôi, và chuyện ân ái với tôi hoàn toàn
có thực.

Khi nào hoài nghi, anh chàng gọi điện thoại cho Ruth.
Ruth đã nâng cấp chỗ ở, bỏ góc buồng xép, dọn đến một căn hộ riêng, chỉ
nhỉnh hơn chút ít, ở khu Lower East Side. Ruth, kẻ luông tìm cách ghi
chép về những người cô nàng đã gặp và những gì cô nàng trải nghiệm.
Ruth, kẻ mong mỏi mọi người tin vào những gì cô nàng biết là có thực:
rằng người chết quả tình có trò chuyện với chúng ta, rằng trong khoảng
không giữa những người đang sống luôn dập dìu những linh hồn bay lượn
cười đùa với chúng ta. Họ là dưỡng khí ta vẫn hít thở.

Lúc này tôi
đang ở tại nơi tôi gọi là Đại thiên đường, vì đó là nơi đáp ứng mọi ước
vọng dù bình dị, nhỏ nhặt hay cao xa nhất của tôi. Chữ ông nội dùng là
nguồn an ủi.

Cho nên ở đó ê hề bánh gọt, đầy rẫy gối nệm đủ màu,
thế nhưng dưới tấm chăn muôn mảnh chắp lại rất bắt mắt kia có những chỗ
như căn phòng yên ắng nọ, nơi bạn có thể vào ngồi với một người nào đấy,
chỉ nắm tay nhau, không cần nói gì cả. không kể lể dài dòng. Không
trách cứ than van. Nơi bạn có thể tiếp thụ mọi cảm giác trên từng làn da
thứ thiệt, thời gian không hạn định. Đại thiên đường này quy tụ cả
những chiếc đinh tán, những sợi lông tơ mềm trên cành lá non, những
chuyến ngồi xe chạy tuột đường băng uốn hình số tám, những viên bi rơi
ra, lơ lửng giữa trời rồi đưa bạn đến một nơi chốn nào đấy mà khi ở
thiên đường bé nhỏ của mình bạn có nằm mơ cũng không hình dung ra nổi.

***

Một
trưa nọ tôi đứng cùng ông nội, lướt mắt nhìn khắp chốn trên mặt đất.
Hai ông cháu ngắm lũ chim chuyền từ ngọn nọ sang ngọn kia của những cây
tùng cao nhất của vùng Maine, chia sẻ cảm giác khi chúng đáp xuống, đập
cánh bay lên, rồi lại đáp xuống. Sau cùng chúng tôi dừng ở thành phố
Manchester, vào quán ăn bình dân dù ông tôi vẫn còn nhớ từ thời ông
ngược xuôi kiếm sống suốt mạn bờ biển phía Đông. Sau hai mươi năm quán
ấy trong tồi tàn xập xệ hẳn, thấy thế chúng tôi bỏ đi. Vừa quay ra tôi
chợt nhìn thấy tên Harvey: hắn đang từ trên chiếc xe buýt của hãng
Greyhound bước xuống.

Hắn vào quán, tới quầy gọi một ly cà phê. Ai
không biết nhìn hắn chỉ thấy một người bình thường, chính hắn cũng cố
tạo vẻ đó, trừ chỗ quanh hai mắt, nhưng bây giờ hắn không mang loại kính
áp tròng nữa và chẳng ai rỗi hơi nhìn qua lớp mắt kính dày cộm của hắn.

Lúc
bà hầu bàn đưa hắn ly cà phê nóng bỏng bằng chất dẻo màu trắng, hắn
nghe tiếng leng keng của cái chuông treo phía trên cánh cửa sau lưng vào
cảm thấy có luồng gió lạnh lùa vào.

Cách chỗ hắn vài hàng ghế có
một cô gái ngồi đấy cũng đã mấy tiếng đồng hồ, nghe máy Walkman, miệng
lẩm nhẩm hát theo. Hắn ngồi ở quầy chờ đến lúc cô gái rời nhà vệ sinh
thì theo gót cô ra ngoài.

Tôi thấy hắn bám theo cô trên sân phủ
tuyết lầy bên hông quá, ra sau bến xe buýt, nơi cô tìm được một chỗ
khuất gió để hút thuốc. Lúc cô đang đứng đó thì hắn mon men lại gần. Cô
chẳng hề hoảng hốt. Lại một lão ăn mặc lôi thôi lếch thếch, trông mà
chán.

Hắn thầm tính. Trời lạnh, tuyết đổ. Vực sâu, dốc đứng nằm
ngay trước mặt. Bên kia vực là rừng cây hoang vu. Hắn lân la bắt chuyện.

“Đi đường xa nhỉ!”

Mới đầu cô nhìn hắn, như không tin rằng hắn nói với mình.

“Hừm”, cô ậm ừ.

Lúc ấy tôi mới nhận ra một dãy, dài và chi chít, ngay trên đầu họ. Băng nhũ.

Cô gái lấy gót giày dụi tắt điều thuốc, quay người định đi.

“Đồ bợm già,” cô nói, rồi rảo bước bỏ đi.

Trong
chốc lát một thanh băng nhũ rơi xuống. Khối đá lạnh và nặng làm tên
Harvey mất thăng bằng sẩy chân, trượt luôn xuống vực. Phải đến vài tuần
sau tuyết dưới vực mới tan dần để lộ xác hẳn ra.

Nhưng bây giờ tôi xin kể cho các bạn nghe về một người đặc biệt:

Lindsey
khoanh một thửa trên sân đất để làm vườn. Tôi nhìn em nhổ cỏ dại mọc ở
những luống dài đầy hoa. Mấy ngón tay của em co lại trong găng khi nghĩ
đến những bệnh nhân ngày ngày đến phòng khám: làm cách nào giúp họ giải
mã được những lá bài mà cuộc đời phân chia cho họ, có cách nào làm giảm
được những cơn đau của họ?

Tôi nhớ lại rằng những điều đơn giản
nhất lại là những điều mà bộ não tôi cho là xuất chúng của em không nắm
bắt được. Phải suy nghĩ lung lắm em mới hiểu ra rằng tôi luôn xung phong
tỉa cỏ sát chân hàng rào, vì như thế tôi làm vườn mà vẫn chơi được với
con Holiday. Em sực nhớ tới con Holiday, còn tôi dõi theo những ý nghĩ
của em. Ít năm nữa, khi nhà cửa tươm tất, rào giậu xong xuôi, là đến lúc
tìm cho con bé con một chú chó. Rồi em nghĩ đến chuyện hiện giờ có loại
máy xén tỉa hàng rào, từ cột này đến cột kia chỉ vài phút - ngày trước
chúng tôi vừa làm vừa càu nhàu, mất hàng giờ mới xong.

Lúc đó
Samuel từ trong nhà đi ra chỗ Lindsey, kia kìa nó nằm trong tay cậu, bé
con bụ bẫm dễ thương của tôi, chào đời mười nằm sau khi tôi sống tròn
mười bốn năm trên quả đất này. Tên cháu là Abigail Suzanne. Tôi gọi là
Susie-bé. Samuel đặt Susie nằm trên vuông chăn trải cạnh luống hoa. Còn
Lindsey, em gái tôi, giữ mãi hình ảnh tôi trong ký ức, đó mới đúng là
chỗ dành riêng cho tôi.

***

Trong một ngôi nhà nhỏ cách đó năm dặm có người đàn ông đưa cho vợ xem chiếc vòng tay dính bùn của tôi.

“Em
xem này, anh tìm thấy nó ở khu công nghiệp cũ,” anh ta nói. “Một cậu
thợ xây bảo là họ đang cho xe san bằng toàn khu đó. Họ sợ vẫn còn nhiều
hố sụt giống cái hố từng nuốt chửng cả cái ô-tô nọ.”

Cô vợ vặn vòi
rót nước vào ly, còn anh chồng tẩn mẩn lấy ngón tay xoay chiếc xe đạp
bé xíu, chiếc giày ba-lê, lẵng hoa và chiếc đê khâu. Lúc cô đặt ly nước
xuống, anh chồng chìa chiếc vòng.

“Cô bé có chiếc vòng này giờ chắc lớn lắm rồi,” cô vợ nói.

Gần đúng.

Nhưng không đúng hẳn.

Tôi chúc tất cả các bạn tiếp tục sống lâu, hạnh phúc.