Những lá thư gửi mẹ của Cường được ghi những dòng đầu tiên trong cuốn sổ bìa xanh anh mang theo từ Hà Nội:

“28 tháng 6 năm 1972

Mẹ! Thế là chúng con sắp vào trận rồi. Không biết những dòng thư này có đến được tay mẹ không nhưng con cứ viết, bởi khi viết là lúc con đang được chuyện trò, tâm sự, giãi bày với mẹ, người mẹ mà con thương yêu hơn tất cả những gì có trong cuộc đời này.

Tiểu đội con có mười một anh em, bao gồm hầu hết các tỉnh thành về đây mà số lượng sinh viên chiếm quá nửa. Có người bảo, chiến tranh gì thì chiến tranh, nhưng đến mức phải tổng động viên cả sinh viên đang ngồi ghế học đường hay sắp ra trường vào đây thì phí quá, tầm nhìn hạn hẹp quá, mai mốt hết chiến tranh rồi thì còn lấy ai để xây dựng đất nước. Con lại nghĩ khác, chiến tranh là một khoảnh khắc sinh tử, sống còn, có liên quan đến số phận của dân tộc. Không giữ được nước thì ngay cả văn hóa chứ chưa nói đến khái niệm dựng xây cũng chả có ý nghĩa gì.

Tụi con thương yêu nhau lắm mẹ ạ! Ở nhà con thường có thói xấu là hơi coi thường nông dân ăn no vác nặng mồ hôi dầu nhưng vào đây, cọ xát với hoàn cảnh ngặt nghèo, qua con người anh Tạ, tiểu đội trưởng, một nông dân thuần túy, con mới thấy cái chất nông dân cục mịch, bộc trực, quả cảm, yêu thương, nhường nhịn vô cùng ấy mới đáng quý biết chừng nào. Lại thêm anh Sen, một học sinh miền Nam tập kết nữa, với tất cả vẻ lịch lãm, từng trải, tinh tế của một người có học vấn, lại đã từng kinh qua trận mạc, anh ấy đúng là chỗ dựa, điểm tựa tinh thần không thể thiếu được của đám lính trẻ chúng con.

Cảnh vật, con người nơi đây lạ kỳ lắm mẹ ạ! Hình như đứng trước phong ba, tất cả đều lên hết màu hết nét, nghe đâu nhìn đâu cũng thấy những âm thanh khác biệt nhưng chưa có thời gian ghi lại, con sẽ cho nó lặn thật sâu vào trong đầu rồi nhất định sẽ có lúc tháo ra, dùng đến mẹ nhỉ?

Chắc mẹ đã bay sang bên ấy? Paris mùa này đẹp lắm phải không mẹ, nhưng chắc vẫn còn lạnh, mẹ nhớ giữ ấm cổ nhé. Nếu có thể, có thể thôi, mẹ nhớ mua cho con những cuốn sách khảo cứu về âm nhạc thời Phục hưng để sau này trở về con sẽ đọc bù...”

★

Trời sắp sáng nhưng cả khu thành rộng bốn cây số vuông, cảnh vật vẫn còn chìm trong bóng tối im lìm. Trên ngọn cây nào, một tiếng chim kêu báo sáng nghe thật lẻ loi, yên bình. Giấc ngủ đêm đầu tiên trong các cán hầm chật chội của các chiến sĩ tiểu đội 1 cũng thật thanh thản.

Bỗng màn đêm bị xé rách bởi những tiếng rít kinh hoàng rồi liền đó là bão rung chớp giật hầm hập giội xuống như âm thanh của ngày tận thế. Cả khu thành giật nẩy, quằn lên trong lửa khói mù mịt. Tiếng nổ này tiếp tiếng nổ khác. Tiếng nổ sau toác vỡ hơn tiếng nổ trước. Ngọn lửa này đè lên ngọn lửa kia. Mùi diêm sinh, mùi lưu huỳnh trộn với mùi lá cây bầm nát tạo thành thứ mùi đặc trưng của bom đạn xộc lên, len thẳng vào từng hầm, len sâu vào lồng ngực người lính phòng thủ.

Tiểu đội chia làm hai hầm. Tạ, Tú và Hải gù cùng ba chiến sĩ nữa một hầm. Hầm kia là Sen, Cường, Bình vổ và hai người nữa. Cả hai hầm đều đã trúng pháo nhưng chưa đủ sức bốc hứng nó đi mà chỉ làm cho đất đá sạt đi một mảng.

Tại hầm của Tạ, Tú đang hai tay bưng chặt lấy đầu, mỗi tiếng rít lại khiến cậu co rúm lại, mỗi tiếng nổ lại làm toàn thân cậu giật nẩy lên. Cứ thế lặp đi lặp lại như đất trời đang chuyển cơn kinh giật không thể kìm lại vào sâu thân thể con người.

Tạ quay sang Tú, cười:

- Mày càng thế càng sợ. Bỏ tay ra, cu con, nó ngừng rồi kìa! Mà kệ con mẹ nhà nó. Nó có của nó cứ xài, có rơi trúng hầm cũng chưa chắc đã chết mà có chết thì cũng chưa chắc đã chết hẳn. Bỏ tay ra!

Tú bỏ tay, cố cười nhưng cái miệng lại méo xệch:

- Nhưng... nhưng sao nó nổ to thế, nhiều thế? Cứ như nhà hàng xóm đang đốt pháo đùng ấy.

Hầm bên, Bình ngó nghênh nhìn ra ngoài cửa hầm một chút không thấy gì, quay lại vẻ tò mò:

- Sau pháo là cái gì hả anh Sen?

- Là bộ binh. Khi đó đến lượt cánh ta nổ. Nổ thoải mái. Sen vẫn tỏ ra bình thản nhưng giọng nói đã có chiều lắng chìm, cân nhắc:

- Đánh nhau đã nhiều nhưng chưa bao giờ thấy pháo chúng nó lại dập dữ dội thế này. Như thể muốn chơi canh bạc cuối cùng ở đây.

Bình vổ ngó mắt nhìn lên nên trời đã rạng, chẹp lưỡi:

- Cảnh này chả danh họa nào có thể miêu tả được, kể cả ông trùm siêu thực Picasso. Chỉ có máy ảnh. Chao, giá như bây giờ có cái máy ảnh!

Cường cũng thần mặt:

- Cái âm thanh này lạ lắm, vượt xa mọi sự tưởng tượng về bom đạn trong đầu mình, nó chỉ có thể xuất hiện trong những bộ phim nói về ngày tận thế.

Sen bật một tiếng cười khan:

- Trở về thực tế thôi, các nghệ sĩ! Chính ra các cậu phải được ở lại học đến đầu đến đũa. Chuyện đánh đấm này là của tụi mình.

Cường chợt nhìn sâu vào mắt Sen như để đo lường câu nói ấy chiết ra từ đâu... Pháo lại bắn, thưa thớt hơn. Một tiếng nổ rất to vang lên phía sau rồi liền đó là một tiếng đổ vỡ rầm rầm.

Hầm bên, Tạ ngóc đầu lên ngoái lại nhìn phía phát ra thứ âm thanh đó rồi kêu tướng:

- Chết mẹ rồi các cậu ơi! Hầm chỉ huy bị sập rồi.

Hải cũng rướn cổ lên, há hốc mồm. Trước mắt anh, tầng mái của khu dinh tỉnh trưởng đã bay biến đi đâu mất. Anh nhăn nhó:

- Trời ạ, mới trận đầu mà rắn đã mất đầu thế này thì còn đánh đấm cái nỗi gì nữa. Không biết trong đó có ông chỉ huy nào bị không?

Đúng lúc, cái bóng cao khòng của Trung đoàn trưởng Vũ Thành bỗng hiện ra trước cửa hầm, giọng oang oang:

- Ê! Có cậu nào bị sao không?

Tạ bật người lên mặt đất, cố đứng thẳng theo đúng điều lệnh nhưng người cứ nghiêng nghiêng chực ngã:

- Báo cáo chỉ huy trưởng, còn đủ! Nhưng chúng em tưởng... thủ trưởng tiêu rồi?

Vũ Thành cười to một tiếng có cả bụi trắng bay ra từ hai lỗ mũi:

- Sập nhà chứ mấy khi sập được người. Yên tâm đi, bọn mình chủ động đánh sập tầng mái để hạ thấp mục tiêu thôi. Nào các chiến binh Thành cổ, pháo sắp dứt, chuẩn bị lên mặt thành đánh một trận phản kích cho oách vào để chúng nó tởn. Mẹ, cứ cậy phi pháo à? Hỗn láo!

Nói xong, ông lại nhảy sang khu hầm khác, vẫn tiếng nói oang oang vang dọc đường hào.

★

Trận đánh gần bắt đầu.

Cùng với các tiểu đội khác, tiểu đội của Tạ đã trườn mình nằm hết trên mặt đất tạo thành một vòng cung phòng thủ im lìm. Người ở cửa hầm, người trên tường thành, người sau gốc cây, người bên tảng đá... mỗi người dựa vào một vật che đỡ thích hợp găm súng về phía trước.

Im lặng rờn rợn. Nghe được cả tiếng con chôm chôm búng càng trong cỏ ướt và tiếng chân chuột lao từ hầm ra.

Tạ nhìn một lượt khắp đội hình của mình, nói gằn từng tiếng:

- Tao dặn lại này, để nó đến thật gần mới nổ! Nổ hai phát một, không siết cả băng, phải hết sức tiết kiệm đạn. - Rồi nhìn sang Tú, bật cười. - Ê, thằng cu đái ướt hết quần rồi kìa!

Mọi người tò mò nhìn sang: từ đũng quần Tú, có một vệt nước tràn ra thấm xuống đất. Tú ngượng nghịu chuyển người sang chỗ khác, vẫn ướt. Cuối cùng cu cậu mặc kệ, cứ nằm nguyên mà tháo ra muốn đến đâu thì đến. Cường cũng cười, đá đá vào chân cậu:

- Vạch hẳn ra mà đái. Bằng quả ớt thế kia ngại gì. Để quần ướt sũng thế kia, nó hăm bẹn thành ghẻ lở, hắc lào đấy.

Tạ chợt hô khẽ:

- Lính!

Phía trước, cách chừng năm mươi mét, sau những mô đất, lùm cỏ bất ngờ hiện lên những chiếc mũ sắt bắt nắng lấp loáng. Tạ giơ tay ra hiệu chờ thêm chút nữa... Chút nữa... Thế! Và khi đã nhìn rõ những khuôn mặt bôi vằn vện như những khuôn mặt chui ra từ địa ngục, anh rít lên như tôn vỡ:

- Bắn!

Chỉ chờ có vậy, những nòng súng AK rung lên. Những nòng súng tiểu liên cực nhanh phía bên kia cũng rung trở lại. Đạn AK nổ trầm đục, đạn cực nhanh M16 nổ lách chách. AK của Liên Xô, M16 của Mỹ. Hai siêu cường xa xôi đang ráo riết đọ uy lực các loại vũ khí của mình ở đây. Những luồng đạn không rõ hình hài, chỉ nghe tiếng gió rít lên, hạ xuống, găm thẳng, đan xé vào nhau, cày sâu xuống đất, văng vào đá sỏi, bật vào mũ sắt... Nhưng vẫn là một trận đánh thăm dò nên chưa có những thân người gục ngã, chưa có những tiếng kêu rống khủng khiếp của sự đớn đau và tuyệt vọng.

Cho đến khi những chiếc mũ sắt như những mu rùa nhấp nhô nhiều hơn, hỏa lực nổ chát chúa mạnh hơn và loáng thoáng có những đầu xe thiết giáp M113 đen trũi như đầu tê giác gầm ghì chồm tới thì trận đánh mới bắt đầu trở thành ác liệt. Trước mắt Cường, đã có chiến sĩ bị đạn trúng ngực, lật ngửa. Lần đầu tiên tận mắt nhìn thấy một người bị trúng đạn như vậy, anh bỗng cảm giác ghê rợn, rồi có cái gì đó nóng buốt chạy xộc lên đầu rồi lại chạy ngược xuống vùng hạ vị, choáng váng. Bên anh, đôi mắt trẻ thơ của Tú cũng kinh hãi dán vào đó, hai mắt bạc phếch như muốn lồi ra, toàn thân tê dại như nửa đêm phải đứng trước một cái xác sống kinh dị. Chính đôi mắt tội tình ấy đã khiến Cường tỉnh lại và giống như một bản năng che chở của người anh đối với cậu em bé bỏng đang trong hoàn cảnh ngặt nghèo, anh gắt:

- Tú, đừng nhìn vào đó, nhìn thẳng về phía bọn lính dù kia kìa!

Tú bất giác làm theo, nhưng chỉ lát sau lại dáo dác nhìn lại như có một sức hút ma mị không cưỡng được.

Căn hầm của tiểu đội bên cạnh đang vỡ vụn, bẹp rúm dưới sức nặng và đà chồm khủng khiếp của một bánh xích xe bọc thép. Một người lính có vẻ không chịu nổi tiếng nghiến ken két ghê rợn của nó đã điên loạn vùng chạy ra khỏi hầm nhưng không kịp, bị đạn ngã sấp mặt. Vòng xích lập tức nghiến đè lên, nhồm nhoàm...

Tràng âm thanh tơ tướp, kinh hoàng này rất may là Tú mải điểm xạ không nhìn thấy, nếu không thì không hiểu cái gì sẽ xảy ra với tâm lý đã quá hoảng loạn của cậu. Nhưng Cường lại chứng kiến toàn bộ và đến lượt toàn thân anh rung lên, mồ hôi toát ra đầm đìa như chính xương thịt của mình đang bị xé nhừ. Và lần này thì lại chính là Tiểu đội phó Sen lặp lại câu nói của anh vào chính tai anh như dây chuyền của một liệu pháp trấn mạc:

- Cường, chuyển mắt về phía trước, về phía kẻ thù ấy, không được dừng lại ở những cảnh máu me như thế!

Cường nhìn nhanh sang Sen. Sen cũng đã bị đạn nhọn găm lút vào vai, máu chảy ra khô cứng, chuyển màu tím đen nhưng nét mặt vẫn lạnh như không, vừa siết cò vừa rất tỉnh táo quan sát xung quanh, xa gần, thỉnh thoảng lại khoát tay ra hiệu cho anh em trong tổ nhằm trúng mục tiêu không được nổ loạn xạ.

Bình nhao đến, chỉ thấy mấy cái răng vổ trước cửa miệng chìa ra:

- Anh Sen để em băng lại cho!

Sen lắc đầu:

- Vặt, mình tự băng được. Cậu hết sức chú ý chỗ gò mối vừa bị phạt nóc kia kìa! Có mấy chiếc nón sắt đang muốn bay thẳng vào đây đó!

Cường bất giác nhìn sang chỗ Tạ. Trước mặt người Tiểu đội trưởng gan lì này bày đủ ba loại súng nằm sóng hàng như đang trong một cuộc triển lãm trưng bày các loại vũ khí thời hiện đại: B40 có đầu đạn nở xòe như hoa chuối, AK báng gập, M79 phóng lựu với cả một dây đạn vàng chóe và một dãy tạc đạn mang nhãn hiệu USA ánh mun. Thành thục như một nghệ sĩ biểu diễn đàn dân tộc, Tạ thoăn thoắt dùng hết loại này đến loại khác theo từng mục tiêu một cách rất chính xác, rạch ròi: B40 bắn xe, AK bắn bộ binh, M79 tróc vòng cầu như những chú chim chích chòe đủ màu bay vào giữa đội hình địch và tạc đạn khi chúng vào đông, xáp gần.

Một chiếc xe bị cháy và không ít thân xác rằn ri đổ gục trước dàn âm thanh chết chóc của Tạ. Bên anh, thêm một chiến sĩ mới bổ sung bị đạn xé rách đùi, kêu rú lên một tiếng “Ôi, mẹ ơi!...” chói tai rồi cứ thế ngây ngây nhìn khúc xương gãy vát nhọn nhô lên khỏi da thịt mình lạ lẫm như nhìn xương người khác.

Tiếng rú ấy thọc thẳng vào tai Tú. Từ nãy cậu chàng vừa nhắm nghiền mắt vừa nhả đạn tung tóe, giờ lại thêm tiếng rú kia tác động thì bỏ súng chạy về phía sau, nhưng Hải gù vội đưa tay giữ cứng lại:

- Thằng nhóc! Sao không ở nhà bú tí mẹ mà mò ra đây làm gì? Đến nằm cạnh tao đây! Và mở to mắt ra, nhìn thật thẳng, mày cứ nhắm tịt lại như thế, nó đái vào sọ bây giờ! Nào, cầm súng lên!

Tú lóng ngóng làm theo, mặt mũi đổ chàm, bàn tay dính máu không có cách nào cầm ngay ngắn được cây AK đã ôm vào người. Thoáng ánh mắt lặng lẽ của Sen nhìn sang...

★

Thư gửi mẹ:

“Ngày... tháng... năm...

Mẹ ơi! Chỉ mấy giờ đồng hồ vùi mình vào trận đánh đầu đời thôi, con đã hiểu chiến tranh thực sự là thế nào! Nó không giống bất kỳ những gì con đã mường tượng ra, dù là một sự mường tượng khủng khiếp nhất. Phải chứng kiến một người lính dù phía bên kia vỡ toác sọ, óc bắn ra cỏ như những miếng đậu phụ vương ngoài cửa chợ dưới luồng đạn của mình, con bỗng thấy hẫng hụt thế nào! Rồi người lính bên con cũng vậy, thịt xương giắt vào xích xe như giắt vào lưỡi dao băm thịt ở nhà... Thế là thế nào hả mẹ? Lạ quá! Dù ở hai chiến tuyến khác nhau, hầm hè sát hại nhau nhưng nếu phải ngã vào lòng đất thì câu cuối cùng của cả hai bên bao giờ cũng là hai tiếng “Mẹ ơi!...”

Mẹ ơi... Chẳng may nếu con cũng như vậy thì không hiểu mẹ sẽ ra sao? Bỗng hiểu ra, chiến tranh bọn con khổ một thì những người mẹ ở hậu phương sẽ khổ hàng trăm lần, ngàn lần hơn. Nỗi khổ của sự chờ đợi đêm đêm tựa cửa mà đâu có hay rằng đứa con rứt ruột của mình đẻ ra sẽ không bao giờ trở về nữa khi xương cốt đã tan biến dưới vòng xích vô cảm của kẻ thù!

Nhưng nhất định con sẽ trở về. Trở về với tư cách một người cầm súng tử tế. Không hiểu sao con vẫn tin như thế, bố và anh sẽ phù hộ cho con như thế, mẹ có hiểu không...”

★

Chiều tối.

Một buổi chiều tan hoang.

Tiếng nổ đã tạm im. Im như mọi gầm gào, rú thét vừa rồi chỉ là ác mộng, chỉ là trò đùa của địa ngục trong trí tưởng tượng của con người. Mùi máu, mùi thuốc súng, mùi cỏ nát và cả mùi đất mới bị xới đào cứ chốc chốc theo gió xộc lên, ngào trộn, len sâu vào từng ngóc ngách thân thể. Và ngọn gió từ sông thổi về chiều nay dường như cũng có cả những hạt máu tanh nồng vẩn trong đó, bay vu vơ.

Cả tiểu đội đứng cúi đầu trước nấm mồ đắp vội tại chân thành. Nấm mồ của người lính đã bị bắn nát ngực. Hất xẻng đất cuối cùng đắp lên nắp mộ, vỗ vỗ mấy cái, Tạ thì thầm:

- Thanh ơi... Điều kiện không đưa qua sông được, thôi, đành chôn tạm em ở đây cho gần anh gần em, mai mốt xong việc, bọn anh sẽ đưa em về chỗ thoáng đãng hơn. Bọn anh sẽ trả thù cho em. Em sống khôn chết thiêng hãy phù hộ cho anh em giữ vững được trận địa này.

Sen cẩn thận bẻ một nhánh cây còn vài cọng lá cắm lên mộ rồi hơi lùi ra, chắp hai tay lên vái, nét mặt dạn dĩ vẫn bình thản nhưng giọng nói lại chìm nghẹn:

- Ngày mai chúng tôi sẽ khắc tên đồng chí lên một mảnh gỗ ghi rõ ngày này, tháng này, tại Thành cổ Quảng Trị đồng chí đã hy sinh anh dũng... để làm mốc.

Tạ đưa đôi mắt đỏ cạch nhìn hết lượt tiểu đội rồi bật cười một tiếng méo xẹo chả đâu vào đâu:

- Rõ là khổ! Hóa ra cũng bị thương nhiều nhỉ? Những ba thằng kia à? Không sao, cứ coi như gãi ghẻ, bể đầu, cụt chân cụt tay mới tính. - Anh quay qua Cường. - Cậu cũng bị à? Kém thế. Thế này, tối nay anh em ở lại củng cố hầm hào, cậu đưa cậu ấy... - Chỉ người thương binh băng kín đùi, chỗ có mẩu xương gãy chọc lên hồi sáng đang nằm rên rỉ ở cửa hầm. - ... ra bến, chuyển sang sông.

Một cán bộ có nước da đen nhẻm, đầu húi cua, gò má cao tướng, đeo súng ngắn đi tới, giơ cao tay vẻ khoáng đạt như một thủ lĩnh đường rừng, tiếng nói oang oang như có cả một cái loa gắn bên trong mồm:

- Chào các đồng chí! Bây giờ ta ngồi tán láo với nhau một tí nhỉ?... Ấy cứ ngồi, ngồi cả xuống, đứng suốt ngày nay rồi.

Tạ bỗng làm ra vẻ trịnh trọng thật khác với cái bộ dạng cua đồng thô rám của anh và tiếng nói bật ra thì thật là khổ, như cả đời chả mở miệng bao giờ.

- Ầy! Buổi hội ý tối nay xin giới thiệu có thủ trưởng đại đội đến dự. Nhưng không được hoan hô, thấy động nó bắn chết.

Người Đại đội trưởng vẫn xuề xòa ngồi xuống:

- Tóm lại trận đầu thế là ổn, quá ổn. Cả đại đội hy sinh mười, bị thương gấp đôi, ngoài ra sây sát nhì nhằng không tính. Nhưng chúng nó ít nhất phải đi tiêu cả trung đội. Oách đấy chứ! Ngày mai tất cả phát huy! Mình ngắn gọn vậy thôi, dài hơn, hay hơn, để dành cho đồng chí chính trị viên. Nào, có ai có ý kiến gì không? Cứ nói toạc ra, thằng lính biết bắn thẳng thì cũng biết nói thẳng.

Sen giơ tay, giọng cân nhắc:

- Xin lỗi, theo tôi là chưa ổn, ít nhất là về tư tưởng tiến công. Mới vào trận mà đã có hai người bỏ chạy. Một là đồng chí Tú, hai là đồng chí bị hy sinh kia. Chỉ một động tác hèn nhát đó đã làm thương tổn rất nhiều đến uy tín quân Giải phóng, gây tâm lý xấu cho bộ đội và hơn thế, kẻ địch nó khinh thường.

Đại đội trưởng gật gù vẻ thích thú. Còn Hải gù lại nói nhỏ vào tai Cường:

- Ơ hay! Vừa nãy lão ấy nói người lính kia hy sinh anh dũng kia mà, nghĩa tử là nghĩa tận, sao bây giờ lại nói ngược lại?

Cường nháy Hải im lặng. Đúng ra trong đầu anh cũng vẩn lên một chút suy nghĩ như thế nhưng rồi tự gạt đi ngay. Chiến tranh nó có những cái riêng của nó, không thể mang cái chung áp dụng vào được.

Riêng Tú, cậu mở to mắt ngơ ngác nhìn Sen vừa nói về mình rồi ngượng nghịu gãi đầu:

- Báo cáo, tính em nhát từ bé, sáng nào đi học qua bãi tha ma cũng cứ phải hát tướng lên cho khỏi sợ. Nhưng về sau em cũng nằm lại đấy chứ.

Sen không để ý đến câu nói của Tú, giọng càng đanh hơn:

- Cách đánh của ta còn nặng về chất du kích, mạnh ai nấy nổ súng không có hiệp đồng gì hết, kể cả đồng chí Tiểu đội trưởng đây cũng chỉ biết lúi húi đánh một mình mà thiếu hẳn tầm nhìn bao quát. Đánh kiểu này, nếu địch tấn mạnh hơn, sẽ khó giữ được trận địa.

Đáng lẽ tự ái thì Tạ lại cười khì khì:

- Tôi xin nghiêm khắc rút kinh nghiệm. Tại cái thằng nông dân trong tôi cứ nghe mùi súng đạn là ham, như nghe tiếng cá quẫy ngoài đồng sau cơn mưa. Ây à...

- Còn nữa... - Sen nói tiếp. - Tiểu đội ta có những đồng chí theo tiếng gọi của non sông đã dám xếp bút nghiên vào đây, rất đáng quý, nhưng để trở thành một người chiến sĩ thực thụ, các đồng chí phải tháo bỏ ngay cái vỏ sinh viên, học sinh ấy đi! Tôi biết có đồng chí vừa bắn vừa ngần ngừ, như thể chưa xác định được mình nẻ đạn vào ai, vào cái gì. Thậm chí tôi còn đọc được trong mắt đồng chí ấy một câu hỏi: “Những hình hài kia có đúng là cần phải tận diệt khi chúng chỉ là phương tiện, là bia đỡ đạn cho một thế lực thâm độc khác đứng đằng sau?” Tóm lại, muốn có hiệu quả chiến đấu thực sự thì ngay từ lúc này, ta phải chôn vùi xuống ba tấc đất tất cả những mơ hồ về địch ta do cuộc sống học đường để lại. Tôi nói thế cũng là nói chính tôi, xin lỗi!

Bình vổ từ nãy nghe có vẻ chăm chú, gò má đỏ dần lên, chiếc răng vổ nhe ra như răng lắp, lúc này đứng bật dậy:

- Nhất trí! Cần phải tháo bỏ hết, tháo từ bên trong và tôi, Bình vổ, sinh viên năm cuối Đại học Mỹ thuật xin tháo trước. Thủ trưởng cho phép!

Cậu đứng bật dậy, quay lưng, tụt mạnh quần xuống, để hở ra chiếc quần sịp màu đỏ, lại tụt nốt chiếc quần sịp, quăng vào bụi, lộ đôi mông trắng hếu rồi quay lại, nhe chiếc răng vổ ra, cười:

- Thằng sinh viên vào trận khác thằng nông dân là ở cái đồ lót lằng nhằng này, vất luôn! Thành bần cố nông, thành thằng đánh giậm luôn! Nhưng cái mộng mơ, lãng mạn bên trong thì phải giữ. Tháo nốt, tôi đảm bảo nó sẽ trở thành một thứ rô bốt chiến binh vô tri vô giác ngay.

Sự bốc đồng hay lây, thấy vậy, Hải gù cũng làm theo, nhưng là chiếc quần sịp màu đen và cái mông lỗ chỗ toàn sẹo.

- Đúng đấy, có đàn bà con gái quái đâu mà sợ nó ngóc lên.

- Anh Cường sao? - Bình hỏi.

Cường cười:

- Tớ bỏ từ đêm vượt sông rồi. Dính dấp quá!

Sen thoáng sầm mặt, ngồi im, mắt nhìn lên rặng cây đã cháy sém. Tạ lúng túng chưa biết xử lý thế nào, thậm chí theo đà tụt của mọi người, anh cũng định kéo chiếc cạp quần xuống nhưng chỉ thấy một đám lông đen sì lại vội kéo thếch lên rồi hếch mắt nhìn người Đại đội trưởng đầy vẻ ngượng ngập.

Nhưng người chỉ huy đại đội lại cười phì cả bọt mép, phẩy tay:

- Thôi, tháo bỏ như thế là được rồi. Tớ mà có cái của nợ ấy bên trong thì tớ cũng tháo luôn nhưng lâu nay cứ nhồng nhỗng thế quen rồi, cho nó mát. Mà các cậu khá! Dám tháo bỏ cái lốt học trò một cách quyết liệt như thế là rất khá! Lại dám cợt đùa trước những mất mát hy sinh vừa diễn ra ngày hôm nay lại càng được. Nói thật, khi đến đây tớ chỉ lo có cậu nào khóc. Thôi, nghe này, vừa đánh vừa rút kinh nghiệm là truyền thống quý báu của bộ đội ta, vấn đề là có hoang mang, hãi sợ nó không? Mấy đồng chí bỏ chạy kia là dễ hiểu, trận đầu của tôi, tôi còn chạy văng cứt về phía sau cả ba cánh rừng rồi đêm mới lọ mọ trở về kia. - Anh ngừng một lát, nhìn khắp lượt mọi người rồi hơi cao giọng. - Căn cứ vào hiệu suất chiến đấu, tiểu đoàn gửi lời khen tiểu đội của các đồng chí và dặn, cuộc chiến đấu bảo vệ Thành cổ sẽ ngày càng ác liệt, hôm sau ác liệt hơn hôm trước, tất cả sẽ lấy câu “Quang Sơn còn, Thành cổ còn” của bộ chỉ huy làm khẩu lệnh hành động. Cơm nước xong, thay nhau tranh thủ ngủ chút đi, đêm nay chưa biết chúng xộc vào giờ nào. Chào!

Nhìn theo bóng người Đại đội trưởng đi khuất sang các khu hầm khác rồi, Tú mới quay lại Cường hỏi nhỏ:

- Anh Cường, Quang Sơn là cái gì? Em chỉ biết Lam Sơn tụ nghĩa của cụ Lê Lợi...

- Là biệt danh của trung đoàn bảo vệ Thành cổ, tức là anh em mình là chiến sĩ của đoàn Lam Sơn anh hùng đấy, nhớ chưa?

Cường trả lời rồi quay qua nhìn thẳng vào Sen, giọng xúc động:

- Cám ơn anh Sen! Nhờ có những câu nói trung thực của anh mà cái mớ bòng bong trong đầu tôi có vẻ như đã tìm được nút gỡ.

Sen lặng lẽ cười không nói gì.