Tiếc thương một kiếp hồng nhan
Đóa hoa chớm nở đã vội tàn
Mười tám xuân xanh sang cống nạp*
Đành lòng thê thiếp của Thoát Hoan
Lá ngọc cành vàng, xã tắc giang san
Cân đong đo đếm chỉ thêm càn
Thân nữ liều mình ngăn thế giặc
Bể dâu hoán đổi những gian nan
Nhà Trần thắng lợi vẻ vang
Ngợi ca hào kiệt khí hân hoan
Biệt vô âm tín nàng công chúa
Sử sách chẳng hay số phận nàng
Đời sau luống những khóc than
Nợ nước quên thân mạng chẳng màng
Nhân gian tưởng nhớ thờ ân đức
Ngàn năm còn nhắc mãi An Tư.
- Cỏ -
Chú thích:
An Tư công chúa không rõ sinh mất năm nào, Việt sử tiêu án chép Thiên Tư công chúa, công chúa nhà Trần, Hòa thân công chúa, là một trong hai vị công chúa nổi tiếng nhất lịch sử nhà Trần vì các cuộc hôn nhân mang tính trọng đại. Bà nổi tiếng trong việc kết hôn với Trấn Nam vương Thoát Hoan, giữ cho quân Trần rút lui an toàn trong Chiến tranh Nguyên Mông - Đại Việt lần hai vào năm 1285. Kết cục của bà đến bây giờ vẫn là đề tài bàn luận của các sử gia. Sau chiến thắng không ai rõ về An Tư.
GS. Phạm Đức Dương, Chủ tịch Hội Khoa học Đông Nam Á ở Việt Nam, viết:
“Nhà Trần trở thành triều đại vinh quang nhất trong lịch sử Đại Việt vì đã ba lần chiến thắng quân Nguyên, một đội quân đã từng làm mưa làm gió khắp Á – Âu. Trong chiến công chung đó người ta ghi nhận sự đóng góp, sự hy sinh thầm lặng của những người phụ nữ, trong số ấy có công chúa An Tư.
Người con gái “lá ngọc cành vàng” ấy vì nợ nước đã ra đi không trở lại. Nhưng trớ trêu thay, sau chiến thắng quân Nguyên, tháng 7 năm 1285, vua trở về kinh thành hân hoan khen thưởng những người có công, nhưng không ai nhắc tới công chúa An Tư”.
- Căn cứ vào độ tuổi gả chồng thời đó các nhà nghiên cứu cho rằng nàng khoảng mười sáu đến mười tám tuổi.
Đóa hoa chớm nở đã vội tàn
Mười tám xuân xanh sang cống nạp*
Đành lòng thê thiếp của Thoát Hoan
Lá ngọc cành vàng, xã tắc giang san
Cân đong đo đếm chỉ thêm càn
Thân nữ liều mình ngăn thế giặc
Bể dâu hoán đổi những gian nan
Nhà Trần thắng lợi vẻ vang
Ngợi ca hào kiệt khí hân hoan
Biệt vô âm tín nàng công chúa
Sử sách chẳng hay số phận nàng
Đời sau luống những khóc than
Nợ nước quên thân mạng chẳng màng
Nhân gian tưởng nhớ thờ ân đức
Ngàn năm còn nhắc mãi An Tư.
- Cỏ -
Chú thích:
An Tư công chúa không rõ sinh mất năm nào, Việt sử tiêu án chép Thiên Tư công chúa, công chúa nhà Trần, Hòa thân công chúa, là một trong hai vị công chúa nổi tiếng nhất lịch sử nhà Trần vì các cuộc hôn nhân mang tính trọng đại. Bà nổi tiếng trong việc kết hôn với Trấn Nam vương Thoát Hoan, giữ cho quân Trần rút lui an toàn trong Chiến tranh Nguyên Mông - Đại Việt lần hai vào năm 1285. Kết cục của bà đến bây giờ vẫn là đề tài bàn luận của các sử gia. Sau chiến thắng không ai rõ về An Tư.
GS. Phạm Đức Dương, Chủ tịch Hội Khoa học Đông Nam Á ở Việt Nam, viết:
“Nhà Trần trở thành triều đại vinh quang nhất trong lịch sử Đại Việt vì đã ba lần chiến thắng quân Nguyên, một đội quân đã từng làm mưa làm gió khắp Á – Âu. Trong chiến công chung đó người ta ghi nhận sự đóng góp, sự hy sinh thầm lặng của những người phụ nữ, trong số ấy có công chúa An Tư.
Người con gái “lá ngọc cành vàng” ấy vì nợ nước đã ra đi không trở lại. Nhưng trớ trêu thay, sau chiến thắng quân Nguyên, tháng 7 năm 1285, vua trở về kinh thành hân hoan khen thưởng những người có công, nhưng không ai nhắc tới công chúa An Tư”.
- Căn cứ vào độ tuổi gả chồng thời đó các nhà nghiên cứu cho rằng nàng khoảng mười sáu đến mười tám tuổi.
Chỉnh sửa lần cuối:
