Tiên quỷ thê lương

Khái niệm “Tiên quỷ” mà chúng tôi muốn nhắc đến ở đây không
phải là “tiên quỷ” trong Đạo giáo. “Tiên quỷ” trong quan niệm của Đạo giáo là
linh hồn người chết sang thế giới bên kia tu hành đắc đạo thành tiên, chỉ là có
địa vị thấp hơn. “Tiên quỷ” ở đây là một cách gọi khác của những vật ma quỷ, đa
số là do vong hồn của những đứa trẻ vô tội nhập vào, nhưng bị những tên pháp sư
thao túng, có thể báo điềm lành hung cho người khác, thông linh tiếp vong, thậm
chí làm cả những việc tà ma. Trong dân gian những hồn ma này có rất nhiều tên gọi
như thần Nhĩ Báo, thần Chương Liễu, Linh Ca Linh Tỷ, Linh Đồng, Minh Đồng, thần
Đồng... Trong đó có những loài chỉ khác nhau về tên gọi, hoặc tên gọi giống
nhau nhưng có những khác biệt nho nhỏ, tuy nhiên tính chất về cơ bản là giống
nhau, thực ra chỉ là sự biến đổi của cùng một vật mà thôi. Ở đây chúng tôi xin
được mượn cách gọi của người đời Thanh, thống nhất gọi bằng một cái tên là “tiên
quỷ”.

Thần Chương Liễu

Vương Triệu Vân, người nhà Minh có ghi chép về “chương liễu
đồng”, trong đó có một câu chuyện như sau: “Ở một thôn nhỏ của tỉnh Tô Châu có
người tên là Trương Nhị giữ chức lý trưởng trong làng, cứ vào ngày Mười lăm hằng
tháng là phải đến điểm danh ở phủ quan một lần, nên vào ngày đó ông đều phải xuất
phát từ nửa đêm canh ba. Một hôm, trên đường vào phủ quan, trăng rất sáng, ông
chợt giẫm phải một vật, liền nhặt lên xem, thì ra đó là một đứa trẻ đẽo bằng gỗ,
dài khoảng ba tấc, mặt mũi sáng sủa, đầu tóc đầy đủ, quần áo kỳ dị. Ông tiện
tay đặt nó lên mũ rồi lại thẳng bước vào phủ quan, từ lúc đó, trên đường đi ông
luôn cảm thấy như có ai thì thầm bên tai rằng: “Trương Nhị, Trương Nhị, lên huyện
điểm danh, bị đánh vào mông.” Trương Nhị ngoảnh đầu nhìn, thấy cả quãng đường vắng
vẻ chỉ có một mình, chân tay bủn rủn, trong lòng vô cùng sợ hãi. Lên đến huyện
phủ, quả nhiên vì đến điểm danh muộn nên bị một trận đòn nên thân. Trên đường về,
Trương Nhị lại nghe có tiếng nói thầm bên tai: “Trương Nhị, Trương Nhị, vợ ông ở
nhà đang ngoại tình với trai.” Trương Nhị nghe xong vô cùng lo lắng, chợt nhớ
ra tên người gỗ đang để trên mũ, liền tức giận đập nát rồi ném vào một nhà xí
bên đường.

Thần Chương Liễu ở đây là một con ma thích nói nhiều, tuy nhiên
những gì nó nói đều là những lời nói thật, đây không phải là tội, chỉ là con ma
không chịu nghe theo câu châm ngôn của Bặc Thương: “Tín nhi hậu gián, vi tín tắc
dĩ vi bang dĩ dã”, lại gặp phải Trương Nhị chỉ thích nghe tin vui, không muốn
nghe tin rủi, nên kết quả là bị đập nát quăng vào nhà xí.

Câu chuyện trên sau khi được người đời Thanh chỉnh sửa, cải
biên lại đã được sưu tầm vào Dạ vũ thu đăng lục, trong đó con búp bê gỗ
nhỏ biến thành một sinh linh bé bỏng ngộ nghĩnh, đáng yêu.

Câu chuyện kể về một anh lính lệ chuyên đi thúc thuế ở quê
tên là Trương Đại Nhãn, canh năm xuất phát lên huyện, đến nha môn để nộp sưu
thuế. Khi anh ta đến chỗ rẽ ở một cánh đồng thì mặt trời đã bắt đầu mọc, anh ta
cảm thấy nóng bức liền dừng chân nghỉ dưới một gốc cây. Bỗng nghe trên cây có
người đang hát, nhìn kỹ thì thấy một đứa trẻ đẽo bằng gỗ, mặt mũi được khắc
tinh tế, mắt sáng, mày thanh, cao khoảng hai tấc, đang nấp trong đám hoa, mỉm
cười tinh nghịch, nhưng tóc của cậu bé bị dính chặt vào cây, không thoát ra được.
Trương Đại Nhãn thầm nghĩ đây có lẽ là thần Chương Liễu vẫn được kể trong dân
gian, có thể báo trước tương lai. Vậy là anh ta liền cắt phăng mái tóc của đứa
trẻ, cho vào túi áo và lên đường đến nha môn.

Khi sắp vào đến huyện đường, thằng nhóc liền nhảy nhót loạn
xạ, rất nghịch ngợm, Trương Đại Nhãn đành nhét nó dưới đáy mũ cỏ, lát sau chợt
nghe có tiếng hát thầm bên tai: “Trương Đại Nhãn thật to gan, đến bắt ta, được
một nghìn đồng tiền, đánh ba mươi trượng.” Đại Nhãn cho rằng đó là những lời
nói vớ vẩn, không thèm để ý, nhưng khi vừa vào trong thành, thì gặp huyện lão
gia đang lên miếu thắp hương, Đại Nhãn chân tay luống cuống, liền bị mấy tên
nha môn nghi là kẻ gian, bắt đến trước kiệu quan. Anh ta sợ đến mức toàn thân
run cầm cập, nói không ra tiếng. Viên huyện lệnh tức giận nói: “Thoạt nhìn đã
thấy không phải thứ tốt đẹp gì, lôi ra đánh ba mươi trượng cho ta.” Vậy là Đại
Nhãn bị đè ra giữa phố, lột quần đánh cho ba mươi trượng. Không ngờ Đại Nhãn
còn chưa kéo quần lên đã bật cười ha hả, quan huyện lấy làm lạ, hỏi mãi Đại
Nhãn mới kể câu chuyện đã được thần Chương Liễu báo trước tai họa nhưng hắn ta
không tin. Đến khi quan huyện hiểu rõ mọi chuyện liền ra hiệu cho đám nha môn lấy
một xâu tiền đưa cho Đại Nhãn, coi như tiền bồi thường vì bị đánh oan, rồi không
thêm một đồng nào, giật lấy con búp bê gỗ, cho vào túi áo rồi lên kiệu đi tiếp.

Chỉ cần nhìn cách tên quan huyện cướp con búp bê gỗ của Đại
Nhãn đã đủ biết lão ta chẳng phải thứ tốt đẹp gì, cho dù tác giả không thêm
thái độ châm biếm trong lời kể của mình. Còn đứng ở góc độ của thần Chương Liễu
có thể thoát khỏi móng vuốt của đám pháp sư giang hồ, được vào gia đình quyền
quý, sống trong nhung lụa như nhà quan huyện đã là một điều vô cùng may mắn rồi.

Đây là một câu chuyện vô cùng thú vị, nghe nói sau này còn
được Vượng Tằng Kỳ cải biên thành tiểu thuyết. Nhưng trong tác phẩm của tác gia
nổi tiếng này cũng có những điểm chưa thỏa đáng, vô hình chung khiến cho độc giả
hiểu nhầm, ngộ nhận rằng thần Chương Liễu đáng yêu tinh nghịch như những con
búp bê trong tranh của chàng họa sĩ Dương Liễu, trong khi thực tế thần Chương
Liễu chỉ là hồn ma của một kẻ có số phận cực kỳ bi thảm, hơn nữa chúng cũng chẳng
có bản lĩnh báo trước điềm cát, hung gì cả.

Một con búp bê đẽo từ gỗ có thể chạy nhảy ca hát được không
cũng là điều rất khó nói, nhưng nếu nó có thể nói chuyện, hơn nữa còn có phép
thần thông, dự cảm trước được mọi việc thì đúng là rất đáng để người ta coi như
một vật quái dị hoặc một vật thần thánh. Nhưng việc nó có thể tiên đoán được
tương lai hay không chỉ là chuyện nhỏ. Vương Đồng Quỹ, người đời Minh từng nhận
định trong Nhĩ đàm rằng, nó chỉ có thể nói về mộ phần, gia trạch và những
chuyện đã xảy ra trong quá khứ, còn Vương Sĩ Tính trong Quảng chí dịch lại
nói: “Thần Chương Liễu tuy chỉ là một đứa trẻ, không tên không tuổi, không người
thân, cũng không hiểu phép tắc, chỉ biết báo việc cho người ta biết trước,
nhưng không dự báo được tương lai quá xa.” Còn trong Dạ vũ thu đăng lục lại
kể một câu chuyện rằng, có người mua một thần Chương Liễu từ một thầy phù thủy,
mong rằng nó có thể báo cho mình mọi điều hung cát, không ngờ, nó chỉ có thể dự
đoán những chuyện vặt vãnh trong nhà, lại rất nghịch ngợm, hay phá phách người
khác, khiến người trong nhà không lúc nào được yên giấc. Chỉ có vậy mà thôi.

Trong Thoái tỉnh lư bút ký của Tôn Ngọc Thanh lại nói
thần Chương Liễu có bản lĩnh khá lớn, nhưng phải có bùa phép do pháp sư niệm
chú, đợi đến nửa đêm nó mới có thể nói chuyện được. Chuyện kể rằng, khi pháp sư
hỏi chuyện làm ăn buôn bán hôm sau, thần Chương Liễu cũng chỉ nói mập mờ, khi hỏi
những việc khác thì nó đều không biết, hỏi nhiều lại khiến nó nổi giận. Nhưng
qua những gì thần Chương Liễu nói, pháp sư có thể dự đoán được lỗ lãi ngày hôm
sau, điều này cũng rất đáng nghi. Nếu như nó có thể dự đoán được tình hình buôn
bán trên thị trường thì chủ nhân của nó đã chuyển hẳn sang kinh doanh từ lâu rồi,
không cần phải vất vả đi làm đạo sĩ giang hồ. Ngoài ra còn có một câu chuyện
khác như sau, một ông nọ bỏ ra mười hai lạng bạc mua một thần Chương Liễu, mong
có thể nhờ nó mà phát tài. Ông ta thử hỏi nó mấy lần, quả nhiên những gì nó nói
đều rất linh nghiệm, nhưng đúng lúc ông ta định kiếm một mối làm ăn lớn thì nó
lại không linh nữa. Tính ra sau khi mua nó về chỉ kiếm được có mười hai lạng, vừa
đúng số vốn bỏ ra mua nó. Hóa ra đây chẳng qua là do tên đạo sĩ muốn chơi ông
ta mà thôi.

Dù như thế có lẽ cũng đủ làm khó cho món đồ đáng thương này.
Chỉ là một hình nhân bằng gỗ mà lại thần kỳ đến thế, trước tiên sẽ làm cho người
ta tò mò về chất liệu gỗ đẽo nên nó, có lẽ là một loại gỗ rất đặc biệt.

Có người nhìn từ cái tên thần Chương Liễu mà cho rằng, người
ta kết hợp gỗ cây nhãn và cây liễu làm chất liệu đẽo nên nó, lại có người cho rằng
“gỗ cây nhãn dùng để đẽo bé trai, gỗ cây liễu dùng để đẽo bé gái” (hồi mười
lăm, Hải du ký). Nhưng cả hai cách nói này đều cho rằng “chương liễu” ở
đây là tên hai loại gỗ. Nhưng cũng có ý kiến cho rằng chỉ cần dùng gỗ cây liễu,
thậm chí có người còn nói chỉ được dùng cành liễu để đẽo. Nhưng tất cả các ý kiến
trên hầu như đều tồn tại những điểm bất hợp lý, bởi lẽ gỗ cây nhãn và cây liễu
là những loại cây quá bình thường, chỗ nào cũng có, vậy thì những thần Chương
Liễu sẽ được làm ra nhan nhản, nói không chừng ít nhất mỗi người sẽ có một con
giống như điện thoại di động của chúng ta bây giờ. Sự ra đời của linh vật này
chắc chắn không tầm thường. Tác giả Ngũ tạp trở đã chỉ ra rằng, gỗ của
nó không phải gốc cây nhãn và cây liễu, mà là gốc của một loài thực vật mang
tên “thương lục”. Muốn có loài cây này thì phải đem người chết chôn dưới gốc
cây, sau đó cây lớn lên mới có hình hài giống hình người vậy.

Vì vậy đến đầu đời Thanh, Trương Nhĩ Kỳ cho rằng, tên gọi
chính xác của thần Chương Liễu phải là “thần Chương Lục”, bởi vì “thương lục”
còn gọi là “chương lục”, mà chữ “lục” với nghĩa là lục địa đồng âm với chữ “lục”
với nghĩa là số sáu. “Vật được khắc từ gốc cây chương lục, giống hình người, được
yểm thêm bùa, có khả năng tiên đoán họa phúc, gọi là thần Chương Lục.” Thương lục
trong Nhĩ nhã còn gọi là “trúc thang”, Lý Thời Trân chỉ nói loài cây này
có công hiệu của “trúc đương thủy khí”, chứ không hề chú ý đến phần gốc của nó.
Trong Nhĩ nhã nghĩa sơ được viết
thời nhà Thanh cũng nói khá tỉ mỉ, còn nhắc đến nó với cái tên Vương Mẫu liễu,
hay còn gọi là “dạ hô”, giống như một vật mang hình người có phép thần thông vậy.
Hình dáng cây thương lục không giống hình người mà chỉ có gốc của nó giống hình
người, và rất hiếm gặp, đào hàng ngàn, hàng vạn gốc cây may ra mới gặp được một
cây thương lục. Trung Quốc thời cổ đại, tất cả những loài thực vật có phần gốc
giống hình người đều rất được con người tồn sùng, như các loài nhân sâm, phục
linh, hoàng thị... hoặc người ta cho rằng, nó có thể làm cho con người trường
sinh, hoặc có phép thần thông quảng đại. Cây thương lục là một loài cây như thế.

Nhưng nói thần Chương Liễu là vật được đẽo từ thân cây liễu
cũng không phải hoàn toàn không có căn cứ. Triệu Sĩ Lân, người đời Minh có nhắc
đến “trung châu” trong Kiến chỉ biên, nói rằng thân cây liễu mọc ra phần
nhọt gỗ, hình dáng hệt như hình người. Có thể nói đây chính là một thần Chương
Liễu do thiên nhiên tạo ra. Trên thân cây liễu lại mọc ra phần nhọt gỗ giống hệt
hình người, nếu người thường nhìn thấy chắc sẽ không khỏi nổi da gà, nhưng những
người có con mắt tinh đời sẽ nghĩ ngay đến việc mang về đẽo thành một thần
Chương Liễu. Chàng thư sinh Triệu Sĩ Lân lại nhớ đến một loại linh vật khác được
ghi chép trong sách cổ tên là “phong quỷ”. Có người nói “phong quỷ” ở đây là
cái nhọt gỗ trên thân cây phong, cũng có người nói nó chính là một loài tầm gửi
sống nhờ thân cây phong, nhưng đến đời Nam Triều bắt đầu được thần thánh hóa,
trở thành một quỷ vật linh thiêng. Muộn nhất là đến đời Đường, mọi người dùng
thiên bàn làm la bàn bởi tin vào phép linh của gỗ phong. Chất liệu chủ yếu lại
là gỗ táo, cho nên nó có một tên gọi khác nữa là “phong thiên táo địa”. Không
chỉ vậy, Lưu Tuân trong Linh biểu lục dị có ghi chép về công dụng của gỗ
phong như sau: “Các vị pháp sư lấy gỗ phong khắc hình nhân thì chắc chắn linh
nghiệm.” Điều này không khỏi làm người ta tò mò, có lẽ tiền thân của thần
Chương Liễu xuất hiện từ đời nhà Đường. Hơn nữa cũng không thể nói đây là chứng
cứ duy nhất, chúng ta có thể thấy trong Dậu dương tạp trở có đoạn kể về
một vị đạo sĩ chuyên tâm tu luyện, không dám một ngày trễ nải. Bỗng một hôm, vị
đạo sĩ mơ thấy một cái cây lớn, trên cây đột nhiên mở ra một cái động, rồi một
thằng nhỏ chạy ra, khiến đạo sĩ giật mình tỉnh giấc. Nếu đứa trẻ kia có thể báo
trước những điềm hung cát thì chẳng phải là tiền thân của thần Chương Liễu đó
sao?

Nhưng một miếng gỗ hình người, bất kể là nó giống một cách tự
nhiên hay đã được gia công lại thì linh khí trời đất trong mảnh gỗ đó cũng là
thứ hữu hạn. Giống như Vương Triệu Vân đã nói: “Bất tất sinh nhân hồn sảng, chỉ
dĩ thảo mộc hợp nhi vi chi.” Một miếng gỗ lại trở thành thần linh, dự báo được
tương lai hay sao? Mục đích trục lợi của các vị pháp sư chế ra thần Chương Liễu
đương nhiên không dễ dàng lật tẩy được.

Vương Sĩ Tính, người nhà Minh đã từng viết trong Quảng
chí dịch, sở dĩ từ một miếng gỗ có thể đục đẽo thành hình người, lại có linh
hồn như người thật, là bởi trước đây dưới gốc cây có chôn xác hai đứa trẻ con
nhà họ Liễu và họ Chương, ngày tháng trôi qua, linh khí hai đứa trẻ nhập vào gốc
cây mà thành thần Chương Liễu. Nhưng trong tác phẩm cũng có nhắc, chỉ dùng gỗ
đó đẽo thành hình đứa trẻ thì không thể lập tức linh ứng, mà pháp sư phải dùng
kim châm vào tai nó và luyện phép qua bốn mươi chín ngày thì đứa trẻ mới có thể
nói chuyện được, lúc đó mới rút kim ra.

Đọc đến đây, có lẽ người ta thầm cảm thấy cái gọi là thần
Chương Liễu này phảng phất mùi máu của người chết, chứ không đáng yêu lanh lợi
như trong Dạ vũ thu đăng lục có nhắc đến.

Linh ca, Linh tỷ

Trong hồi mười lăm của Hải du ký có nói thần Chương Liễu cũng phân biệt giới tính nam nữ, được gọi với hai cái tên là Linh ca và Linh tỷ, cách luyện ra các Linh ca, Linh tỷ này là: “Lấy gỗ cây nhãn làm Linh ca, gỗ cây liễu làm Linh tỷ, dùng thiên linh luyện bốn mươi chín ngày, nửa đêm đem chiên trên chảo dầu, nhốt hồn ma vào trong người gỗ, niệm chú một trăm ngày mới được một đôi Linh ca, Linh tỷ.”

Cách làm này dường như khó khăn và đáng sợ hơn gấp vạn lần so với việc Mai Siêu Phong luyện cửu âm bạch cốt trảo. Hải du ký là một tiểu thuyết ma quái tiêu biểu. Đem hồn ma quỷ nhốt trong thân hình người gỗ là một cách liên tưởng khá hợp với dư duy của người Trung Quốc. Ngay cả những lão phu tử Nho gia chính thống khi giảng về đạo lễ tế cũng dạy đác đệ tử rằng, chỉ cần con cháu hiếu thảo, thành tâm cầu khấn thì sẽ khiến linh hồn của tổ tiên yên vị trên tấm bài vị đó thôi. Đương nhiên, linh hồn của tổ tông không thể dùng làm chất liệu để luyện thần Chương Liễu được, nên phải mượn vong hồn của người khác, cách làm này cũng rất hợp với những thủ đoạn của thời đại cũ. Có thể dùng cách bắt, bỏ tiền ra thuê, lừa về… nhưng tương truyền cũng có những hồn ma tự nguyện nhập vào đó để tìm chỗ yên thân.

Thẩm Bình Sơn trong Trung Quốc thần minh khái luận có nhắc đến “huyền thuật biên” và “liễu nhân dự báo thuật”, được coi là biến thể của thần Chương Liễu: “Thuật này được lưu truyền đã lâu, tương truyền chỉ cần hợp mệnh, thì những người am hiểu về đạo thuật đều biết thuật này. Khi luyện thuật này, trước tiên phải chọn được ngày lành, lấy một đoạn cành liễu mọc ở hướng đông, gần nguồn nước, đẽo thành một bức tượng, cao khoảng hai tấc sáu, ấn đủ bảy huyệt, tay trái giơ lên lấy khí dương, tay phải chỏ xuống lấy khí âm, mình mặc áo màu xanh lá, lại dùng cát đỏ viết lên tờ giấy màu vàng mấy dòng “tâm can tì thận phổi”, cuộn lại, gói vào trong bụng. Tiếp đến dùng máu mào gà bôi lên miệng, ghi giờ, ngày, tháng, năm, đợi giáp tử, khánh thân nhật, tế lễ trong một căn phòng yên tĩnh, dùng gà trắng, cá khô, đầu thỏ, quả dứa làm đồ lễ. Hằng ngày, mỗi buổi sáng sớm niệm “nhị khí chú” trước, sau đó niệm “truy hồn hiện hình chú” bốn mươi chín lần, trưa và tối cũng lặp lại y như thế. Luyện đến ngày thứ hai mươi mốt thì lá cờ đỏ treo trên bàn thờ sẽ tự động phất lên, có nghĩa là hồn đã hiển linh. Hai mươi lăm ngày sau thì thấy hiện hình, trong thời gian đó không được phép để chó mèo lại gần, người làm phép phải giữ mình chay tịnh, rồi đặt hình nhân vào trong lọ sứ, bọc vải đỏ, dùng que tre gõ nhẹ, sẽ thấy bên trong có tiếng nói, có thể dự báo cho chúng ta chuyện tương lai.

Mặc dù đã kể rất tỉ mỉ nhưng vẫn có những tình tiết khá mơ hồ. Viết tám chữ ngày, giờ, còn cả “truy hồn hiện hình chú”, đây rõ ràng pháp sư đã chọn được một hồn ma nào đó để luyện rồi, nhưng hồn ma này được chọn hay bị dụ dỗ bằng cách nào thì không ai biết. Lý Trấn Thanh đời nhà Thanh có nhắc đến “nhĩ báo pháp” trong Tập dị tân sao, trong đó kể rất tỉ mỉ kinh nghiệm ông luyện thần Chương Liễu, trong đó phải kể đến chi tiết này, tuy cách luyện của ông không hoàn toàn giống cách chúng ta vừa nhắc ở trên.

Theo những nguyên tắc của việc luyện pháp thuật, trước tiên phải chọn được hai người chết, một người thông minh và một người hung dữ bạo tàn, sau đó viết tên của họ lên bài vị, dụ thần trông coi nhà cửa và ông Táo vào trong mật thất, niệm chú bảy ngày bảy đêm, hồn ma của họ sẽ tự khắc đến. Ban đầu, bên tai ta sẽ thấy có âm thanh như tiếng ruồi bay, sau đó âm thanh sẽ lớn dần như có một đàn ong đang bay đến. Tiếp đó hãy niệm “khai hầu chú” là có thể nghe được tiếng nói của hồn ma. Bấy giờ mới bắt đầu thỏa thuận, giao kèo với hồn ma, bắt chúng phải nghe theo sự sai khiến của mình, nhưng thời gian chỉ được hạn định trong vòng một năm. Lý Trấn Thanh đã từng thử cách này một lần nhưng công cốc, không thấy bóng ma cũng không nghe thấy có tiếng động nào. Sau đó, nhờ có sự trợ giúp của pháp sư Hoa Mỗ mới dụ được một con ma tới, nhập vào người pháp sư họ Hoa nói chuyện với Trấn Thanh, không ngờ con ma đó lại chính là người bạn đã mất của ông. Người bạn nghe xong lý do tại sao ông lại gọi mình về, liền tức giận mắng rằng: “Lúc sinh thời chúng ta đã có mối thâm giao, tại sao lại phải dùng yêu thuật để sỉ nhục ta như thế!” Lần thử nghiệm thứ ba, Lý Trấn Thanh định gọi hồn người hàng xóm, không ngờ mới luyện được chín ngày thì ông đổ bệnh hai tháng. Người ta đồn rằng sau đó ông cũng gọi được hồn về, nhưng chỉ gặp trong mơ có một lần, không được coi là chính thức. Xem ra, cả ba lần thử nghiệm của ông đều thất bại. Thế nên cuối cùng tác giả đi đến kết luận, “đời này không ngộ được đạo ấy, nay đốt sách đoạn tuyệt”, dường như đã có chút giác ngộ, nhưng khi đọc lại những ghi chép của ông, mới thấy thực ra ông vẫn chưa tỉnh hẳn cơn mơ.

Nhưng tôi cảm thấy, đây đều là những pháp thuật mà các thầy phù thủy có thể công khai với người đời, tuy có đôi chút tà giáo, nhưng trên dương thế thường không có quy định nghiêm cấm chiêu hồn người đã khuất, cho dù có bị người ta nghe thấy cũng không sao. Còn về phép thần Chương Liễu mà họ thực sự đã dùng thì đương nhiên sẽ không để người khác biết. Tác giả cuốn Hồng lâu bình mộng có một quyển bút ký mang tên Minh trai tiểu thức, trong đó chương mười hai kể về câu chuyện “quỷ tiên”, mà “quỷ tiên” ở đây chính là thần Chương Liễu. Tiểu thư đồng của Phan Thành Chương nhặt được một cậu bé người gỗ dài hai tấc, mắt mũi, chân tay đều đủ cả. Cậu ta tưởng đó là một món đồ chơi liền giấu nó vào trong bụng. Không ngờ một lát sau, cậu bé người gỗ bắt đầu bắt chuyện, “tiếng nói nhỏ nhẹ như tiếng gà con, nói về những việc vặt trong nhà sau này, thằng bé họ Chu, sinh ra ở Hoa Đình, ba tuổi ở Phú Dương, nay hóa thành quỷ tiên”.

“Sinh ra ở Hoa Đình, ba tuổi ở Phú Dương” là ý gì? Tiền Vịnh, người đời Thanh, trong chương hai mươi tư, quyển Lữ viên tùng thoại tiết lộ một bí mật: “Ở vùng giữa Ngô - Việt hiện nay có các thầy bói dạo, mỗi người đều dùng một hình nhân gỗ khắc tám chữ, dùng bùa chú nhốt linh hồn đứa trẻ vào hình nhân gỗ, được gọi là thần Chương Liễu.” Khoảng giữa Ngô Việt mà tác giả nói đến ở đây là vùng Phú Dương thuộc Chiết Tây, ở đó có một dãy các gia đình chuyên chế tác tượng thần Chương Liễu.

Niệm thần chú âm phủ nhốt linh hồn đứa trẻ vào trong người gỗ, hóa ra thần Chương Liễu là dùng linh hồn trẻ nhỏ tạo nên! Quỷ tiên đó vốn là người Hoa Đình, lúc ba tuổi bị pháp sư yểm bùa bắt mất hồn, mang đến Phú Dương, có lẽ là định luyện quỷ tiên ở đây. Đương nhiên thần Chương Liễu có khả năng tiên đoán sự việc, khi rơi vào tay bọn pháp sư ma tà thì chúng không đơn thuần là một món đồ chơi nữa, mà bọn chúng dùng những sinh linh bé bỏng để kiếm tiền.