7

Chúng tôi cứ ngồi im lặng bên bếp cho tới tận khuya.
Một lần nữa, tôi cảm thấy hạnh phúc là một điều xiết bao đơn giản và thanh đạm:
một ly rượu vang, một hạt dẻ nướng, một bếp lửa nhỏ tồi tàn, tiếng biển ì ầm.
Ngoài ra chẳng có gì khác. Và để cảm thấy hiện tại là hạnh phúc, chỉ cần có một
trái tim giản dị và thanh đạm.

- Bác đã lấy vợ mấy lần rồi, Zorba? Tôi hỏi.

Cả hai chúng tôi đều đang trong tâm trạng vui vẻ,
không phải vì đã uống kha khá, mà chính vì niềm hạnh phúc khôn tả trong tâm hồn.
Mỗi ngả theo cách riêng, chúng tôi ý thức sâu sắc rằng chúng tôi chỉ là hai con
côn trùng nhỏ bé phù du bám chặt vào vỏ trái đất, rằng chúng tôi đã tìm được một
góc tiện lợi bên bờ biển, đằng sau mấy khóm tre, dầm ván gỗ và mươi can xăng rỗng
không để tụ lại với nhau ở đó, và cuối cùng, chúng tôi có sẵn đồ ăn thức uống
cùng một số điều thú vị trước mắt và sự thanh thản, an toàn và tình thương yêu
trong lòng.

Zorba không nghe thấy tôi hỏi. Ai biết được tâm trí
lão đang phiêu diêu tận những vùng đại dương nào ngoài tầm giọng tôi? Tôi với
tay khẽ chạm đầu ngón vào lão.

- Bác đã lấy vợ mấy lần rồi, Zorba? Tôi nhắc lại.

Lão giật mình. Lần này thì lão nghe thấy. Khoa khoa
bàn tay hộ pháp, lão đáp:

- Sếp định khui vào chuyện gì bây giờ đấy? Sếp không
cho tôi là một thằng đàn ông sao? Như tất cả mọi người khác, tôi đã phạm cái điều
Điên Rồ Tột Đỉnh: tôi đã lấy vợ!

- Phải, nhưng bao nhiêu lần?

Zorba gãi đầu như điên.

- Bao nhiêu lần ư? Cuối cùng lão nói: chính thức thì
có một lần, trước sau chỉ một lần. Bán chính thức: hai lần. Còn bất chính thì một
ngàn, hai ngàn, ba ngàn lần cũng nên. Sếp tính, làm sao tôi đếm xuể?

- Hãy kể tôi nghe đôi chút về những cuộc hôn nhân của
bác đi, Zorba. Mai là chủ nhật, chúng ta sẽ cạo râu, vận bộ đồ đẹp nhất đến nhà
mụ Bouboulina để "giải sầu bên một ả ham vui"( [27] ). Nào kể tôi
nghe đi!

- Kể cái gì mới được chứ! Những chuyện ấy thực ra chả
bõ kể đâu, sếp ạ. Những cuộc hôn nhân nghiêm chỉnh đều nhạt nhẽo vô vị, một món
ăn không có tiêu ớt. Kể cái gì mới được chứ! Khi mà từ các thánh tượng các vị
thánh dòm xuống ban phước cho đôi vợ chồng hôn nhau trước bàn thờ, thì liệu có
thể gọi đó là một cái hôn không? Làng chúng tôi có câu: "Thịt ăn trộm được
mới ngon". Vợ mình đâu phải thịt ăn trộm. Còn những cuộc kết hợp bất chính
thì ai mà nhớ hết được. Có con trống nào ghi mọi cuộc gió giăng? Chắc chắn là
không! Mà tại sao nó lại phải ghi. Hồi trẻ có một thời kỳ tôi luôn giữ một chiếc
kéo trong người. Kể cả khi đi nhà thờ tôi cũng bỏ kéo trong túi. Nói cho cùng,
chúng ta là đàn ông, làm sao biết được điều gì sẽ xảy ra, phải không nào? Thế,
theo đà ấy tôi gom được cả một bộ sưu tập lọn tóc đàn bà - những nàng đã ăn nằm
với tôi. Đủ loại: đen có, vàng rơm có, hoe hoe có, thậm chí cả bạc trắng nữa.
Nhiều đến nỗi nhồi đầy một chiếc gối. Tôi vẫn gối đầu lên đó mà ngủ - tuy nhiên
chỉ mùa đông thôi, mùa hè thì quá nóng. Rồi sau đó ít lâu, tôi cũng đâm chán ngấy
- sếp biết đấy, nó bắt đầu có mùi hôi, thế là tôi đốt béng đi.

Zorba phá lên cười.

- Đó là sổ ghi của tôi, sếp ạ, lão nói, và tôi đã đốt
nó đi rồi. Nhưng tôi ngấy cái trò đó đến tận cổ rồi. Trước tôi tưởng không đến
nỗi nhiều thế, nhưng rồi thấy cứ liên miên bất tận. Cho nên tôi bèn vứt kéo đi.

- Còn những vụ hôn nhân bán chính thức thì sao,
Zorba?

- À, những vụ này cũng có phần mê ly, lão thở dài.
Ôi các tiên nữ Xlavơ tuyệt vời, ước sao các nàng sống ngàn năm! Thật là tự do!
Không hề có những câu hỏi: "Anh đi đâu về?" "Sao về muộn thế?"
"Đêm qua anh ngủ đâu? Nàng không hỏi han vặn vẹo gì mình và mình cũng chẳng
lục vấn nàng. Tự do!

Lão với lấy ly, nốc cạn và bóc một hạt dẻ, vừa nhai
vừa nói:

- Một nàng tên là Sophinka, còn nàng kia là Noussa.
Tôi gặp Sophinka ở một làng khá lớn gần Novo Rossisk. Dạo ấy vào mùa đông. Tuyết
rơi. Tôi đi kiếm việc làm ở một khu mỏ và dừng chân ở làng ấy. Hôm đó là ngày
phiên chợ và từ khắp các làng xung quanh, đàn ông đàn bà kéo đến mua bán. Một nạn
đói khủng khiếp, trời rét như cắt, muốn mua bánh mì, người ta phải bán tất, có
gì bán nấy, kể cả tượng thánh! Thế, tôi đang đi quanh chợ thì trông thấy một cô
gái nông dân nhảy từ trên xe tải xuống, một mẻng cao độ mét tám, mắt xanh như
nước biển và đùi với mông núng nính... bảo đảm với sếp, một con ngựa cái chính
nòi !... Tôi đứng sững, ngây ra. "Tội nghiệp Zorba, ôi Zorba khốn khổ, chết
tiệt!" Tôi tự nhủ. Tôi bắt đầu theo nàng và nhìn ngắm. . . Tôi không sao rời
mắt khỏi nàng được! Sếp phải thấy hai cái mông của nàng đung đưa như chuông nhà
thờ ngày lễ Phục Sinh! "Việc quái gì phải đi tìm hầm với mỏ, đồ ngu si đần
độn khốn khổ?" Tôi tự nhủ. "Việc gì mà phung phí thì giờ quý báu ở đó
cái đồ trời đánh thánh vật, xoay như chong chóng? Mỏ của mi đây này, hãy xông
vào, mở đường hầm ở đó!" Cô gái dừng lại, bắt đầu mặc cả, mua mớ củi, nhấc
lên - Jesus, đôi cánh tay mới nõn nà làm sao! - và ném vào xe.

Nàng mua ít bánh mì và năm sáu con cá khô nữa. "Bao
nhiêu tất cả?" nàng hỏi. "Nhiều thế..." Nàng tháo đôi hoa tai
vàng để trả. Vì không có tiền, nàng sắp phải gán đôi hoa tai. Tôi bàng hoàng.
Có tôi đây mà lại để một phụ nữ phải gán hoa tai, đồ nữ trang, xà phòng thơm,
nước hoa... đi ư?... Nếu người đàn bà từ bỏ tất cả những cái đó thì thế giới đi
tong rồi! Như thể đem vặt hết lông công vậy. Liệu sếp có nỡ vặt lông một con
công không? Không bao giờ! Không, chừng nào Zorba còn sống, tôi tự nhủ, điều đó
sẽ không thể xảy ra, tôi mở ví và trả tiền. Đó là thời kỳ đồng rúp đã trở thành
giấy lộn. Với một trăm drachma, anh có thể mua một con la, với mười drachma, một
người đàn bà.

"Thế là tôi trả tiền. Cô gái quay lại liếc nhìn
tôi một cái. Cô cầm lấy tay tôi định hôn. Nhưng tôi giật lại. Cô ả coi tôi là
gì? Một lão già chăng? "Xpaxiba! Xpaxiba!" Cô nàng thốt lên thế - có
nghĩa là: cảm ơn, cảm ơn! Và nhảy lên xe, cầm cương và giơ roi.
"Zorba", tôi tự bảo, "nhìn kìa, anh bạn, nàng sắp sửa chuội khỏi
tay cậu rồi đó". Phốc một cái, tôi đã ở trên xe, bên cạnh nàng. Nàng chẳng
nói gì. Thậm chí cũng không quay lại nhìn tôi. Một nhát roi quất, thế là xe
chuyển bánh.

"Trên đường đi, rút cục nàng hiểu ra rằng tôi
muốn nàng thuộc về tôi. Tôi bập bẹ được vài ba câu tiếng Nga, nhưng trong những
chuyện này, đâu có cần nói nhiều. Chúng tôi nói với nhau bằng mắt, bằng tay, bằng
đầu gối. Chẳng cần phải vòng vo lôi thôi. Chúng tôi về tới làng và dừng lại trước
căn nhà isba của nàng. Chúng tôi xuống xe. Nàng dùng vai đẩy cửa sân và chúng
tôi bước vào. Chúng tôi dỡ củi xuống sân, lấy bánh mì và cá, rồi vào nhà. Một
bà già nhỏ bé đang ngồi bên lò sưởi trống không. Bà run bần bật. Mình bà quấn
tùm lum cả giẻ cả bao tải lẫn da cừu mà vẫn run cầm cập. Rét đến rụng móng tay,
thật đấy. Tôi cúi xuống lấy một ôm củi bỏ vào lò sưởi và nhóm lửa. Bà lão nhìn
tôi mỉm cười. Cô con gái đã nói gì đó với bà, nhưng tôi không hiểu. Tôi gẩy cho
lửa cháy to, bà già được lửa sưởi ấm, đã hồi lại một chút.

"Trong khi đó, cô gái bày bàn ăn. Nàng mang ra
một ít vốt-ca và chúng tôi uống. Nàng châm cái ấm xamôvar và pha ít trà. Chúng
tôi ăn và chia phần cho bà cụ.

Rồi nàng nhanh chóng dọn giường, trải "địa"
sạch, thắp đèn trước tượng Đức Bà Đồng Trinh và làm dấu thánh giá ba lần. Đoạn
nàng ra hiệu cho tôi; chúng tôi cùng quỳ trước mặt bà cụ và hôn tay bà. Bà mẹ đặt
đôi bàn tay xương xẩu lên đầu chúng tôi và lầm rầm điều gì. Có lẽ bà ban phước
cho chúng tôi. "Xpaxiba! Xpaxiba!" tôi thốt lên và tót một cái, tôi
đã ở trên giường với cô em."

Zorba ngừng lời. Lão ngẩng đầu lên và đăm đăm nhìn
ra phía biển xa.

- Tên nàng là Sophinka... sau một lát lão nói rồi lại
nín lặng.

- Rồi sao nữa? Tôi sốt ruột hỏi. Rồi sao?

- Chẳng có "rồi sao" gì hết! Sếp có cái tật
đến là lạ, sếp ạ, lúc nào cũng "rồi sao" với "tại sao"! Hừ,
ai lại đi nói những chuyện đó! Đàn bà là một con suối mát. Ta cúi xuống soi vào
họ, thấy bóng mình và ta uống; uống đến khi xương cốt rủn ra. Rồi lại có thằng
khác đến và hắn cũng khát, hắn cúi xuống soi vào đó, thấy bóng mình và hắn uống.
Rồi một gã thứ ba... Một dòng suối mát, đàn bà là thế và nàng cũng là đàn bà. .
.

- Sau đó, bác bỏ nàng ra đi ?

- Thế sếp chờ đợi cái gì? Tôi đã bảo sếp nàng là một
dòng suối và tôi là kẻ qua đường. Tôi trở lại dặm trường lưu lạc. Tôi đã lưu lại
với nàng ba tháng. Cầu Chúa phù hộ nàng, tôi chả có gì phải phàn nàn về nàng.
Nhưng sau ba tháng, tôi chợt nhớ ra là mình đang đi tìm mỏ.

"Sophinka", một buổi sáng, tôi bảo nàng,
"anh có công việc anh phải đi thôi". "Được", Sophinka nói,
"anh đi đi. Em sẽ đợi một tháng. Nếu trong một tháng anh không trở lại, là
em được tự do. Anh cũng vậy. Cầu Thượng đế ban phước lành cho anh!" Thế là
tôi đi.

- Và sau một tháng, bác trở lại...

- Sếp bỏ quá cho, sếp thật ngốc, sếp ạ, Zorba kêu
lên. Trở lại! Cái bọn đàn bà có bao giờ để ta yên đâu! Mười ngày sau, ở Kuban,
tôi gặp Noussa.

- Kể tôi nghe về cô ta nào! Kể đi!

- Để lần khác, sếp ạ. Ta không nên pha trộn các nàng
với nhau, tội nghiệp! Chúc sức khỏe em, Sophinka.

Lão nốc cạn ly rượu vang, rồi dựa vào vách và nói:

- Thôi được! Bây giờ tôi sẽ kể cho sếp nghe về
Noussa. Đêm nay, nước Nga chiếm lĩnh đầu óc tôi. Hạ cờ! Ta sẽ vét cạn các hầm
tàu!

Lão chùi ria và chọc than.

- Thế, như tôi vừa nói, tôi gặp em này ở một làng
vùng Kuban. Dạo ấy vào mùa hè. Dưa bở và dưa hấu chất như núi. Chốc chốc tôi lại
nhặt một quả mà chẳng ai nói gì Tôi bổ đôi và úp mặt vào. Mọi thứ ở nước Nga đều
ê hề, thứ gì cũng hàng đống. Cứ xắn tay lên mà lựa chọn!

Không chỉ riêng dưa bở và dưa hấu, xin nói với sếp
là cá, bơ và đàn bà cũng vậy. Sếp đi ngang, thấy quả dưa hấu, sếp cứ lấy. Với
đàn bà cũng rứa. Không như ở Hy Lạp ta đây sếp chỉ cần cấu một tí tẹo vỏ dưa bở
là đủ bị lôi sềnh sệch ra tòa và vừa đụng đến một phụ nữ là anh trai hay em
trai ả lao đến và rút dao ra sẵn sàng băm sếp ra làm xúc xích ngay! Chao! Ma quỷ
bắt các ngươi đi, lũ ăn mày cùi hủi! Thử sang Nga mà xem người ta có thể sống
như lãnh chúa thế nào!

"Thế, tôi đi qua Kuban và tôi trông thấy một
nàng trong một vườn rau. Tôi thấy nàng thật ưa nhìn. Sếp à, để tôi nói sếp hay,
phụ nữ Xlavơ không giống những ả Hy Lạp gày đét, nhỏ con, tham lam, bán nhỏ giọt
ái tình và tìm mọi cách đánh tráo lộn sòng để ăn bớt, cân điêu lừa lọc ta.
Không, sếp ạ, phụ nữ Xlavơ cân đong già lượng cho ta. Trong ngủ nghê, ân ái,
cũng như ăn uống. Họ có dây mơ rễ má gần gũi với thú vật ngoài đồng và với
chính đất đai thổ nhưỡng. Họ cho phóng tay, ban phát rộng rãi, chứ không bủn xỉn
như mấy ả Hy Lạp cò kè bớt một thêm hai. Tôi hỏi nàng: "Tên cô là
gì?". Sếp thấy đấy, thông qua phụ nữ, tôi đã học mót được chút ít tiếng
Nga - "Noussa! Còn anh?" - "Alexis. Tôi thích cô lắm,
Noussa." Nàng nhìn kỹ tôi một lượt từ đầu đến chân như xem xét một con ngựa
trước khi mua. "Anh cũng không phải loại ngựa còm", nàng bảo.
"Răng tốt, ria mép rậm, lưng rộng, hai cánh tay lực lưỡng. Tôi ưa anh đấy."
Hai đứa tôi không nói thêm gì nhiều nữa, chả cần thiết. Loáng cái, chúng tôi đi
đến một thỏa thuận ngầm: Tối nay, tôi sẽ phải mặc bộ đồ diện nhất đến chỗ nàng.
"Anh có áo choàng lót lông thú không?" Noussa hỏi tôi. - "Có,
nhưng nóng thế này..." "Không sao. Anh cứ mang đến, nom cho
oách."

"Thế là tối hôm ấy, tôi diện súng sính như một
chú rể, chiếc áo choàng vắt trên cánh tay. Tôi lấy cả chiếc can đầu bịt bạc và
tôi xuất phát. Nơi nàng ở là một ngôi nhà nông thôn lớn, với nhiều nhà phụ, bò
cái, máy ép nho, hai bếp lửa trong sân trên có bắc nồi, chảo. "Cái gì đang
sôi đấy?, tôi hỏi. - "Nước dưa hấu." "Còn đây?" - "Nước
dưa gang." "Thật là một xứ sở kỳ diệu, tôi tự bảo. "Nghe rõ
không: nước dưa hấu và nước dưa gang! Đây là Miền Đất Hứa! Vĩnh biệt nghèo khổ".
Chúc mừng ngươi, Zorba, ngươi đã rơi trúng chỗ rồi. Chuột sa chĩnh gạo!"

"Tôi lên cầu thang. Một cái cầu thang gỗ lớn
kêu cọt kẹt. Trên đầu cầu thang là bố mẹ Noussa. Hai ông bà mặc một kiểu quần ống
túm màu lam, thắt dây lưng đỏ có núm tua lớn - quả thực, họ rất khá giả. Cặp vợ
chồng mặt khỉ ấy dang rộng tay, ôm ghì lấy tôi, hôn hít, làm tôi thấm đẫm nước
dãi. Họ nói với tôi liến thoắng. Tôi chẳng hiểu gì mấy, song cái đó có gì là
quan trọng? Qua vẻ mặt họ, hiển nhiên là họ không hề có ác ý với tôi.

"Tôi bước vào phòng và tôi thấy gì nào? Những
dãy bàn nạng trĩu đồ ăn thức uống như những con tàu lớn rẽ sóng ra khơi. Ai nấy
đều đứng - họ hàng, đàn ông, đàn bà và trước mặt tôi là Noussa son phấn trong bộ
đồ dạ hội, ngực phô ra như hình chạm ở mũi tàu. Nàng chói lọi, trẻ và đẹp. Nàng
chít một chiếc khăn quàng đỏ trên đầu và ngực áo nàng có thêu búa liềm.
"Zorba, tên tội lỗi thâm căn cố đế", tôi thì thầm tự bảo, "miếng
thịt dành cho mi đấy ư? Phải chăng đó là tấm thân mi sắp ôm ấp trong tay đêm
nay? Cầu Chúa tha thứ cho cha mẹ mi đã sinh ra mi trên cõi đời này!"

"Tất cả chúng tôi lao vào đánh chén thả cửa, nữ
cũng như nam, chúng tôi nhậu nhẹt lu bù, ăn như lợn và uống như hũ chìm. Còn
cha đạo thì sao? " Tôi hỏi bố Noussa ngồi cạnh tôi, người bốc hơi ngùn ngụt
vì chén đẫy tễ. "Cha đạo ban phước cho chúng tôi đâu?"- "Chẳng
có cha đạo", ông lắp bắp, "chẳng có cha đạo nào hết. Tôn giáo là thuốc
phiện đối với quần chúng."

"Nói đoạn, ông đứng dậy, ưỡn ngực, nới chiếc
dây lưng đỏ và giơ tay ra hiệu cho mọi người im lặng. Ông cầm ly rượu đầy đến
miệng và nhìn thẳng vào mắt tôi.

Rồi ông bắt đầu nói liên chi hồ điệp; ông diễn thuyết
với tôi ông nói gì, có trời biết! Tôi đứng mệt cả người. Vả lại lúc ấy tôi cũng
đã hơi say. Tôi ngồi xuống và áp đầu gối mình vào đầu gối Noussa. Nàng ngồi bên
phải tôi."

"Ông già vẫn không chịu ngưng lời, mồ hôi chảy
ròng ròng. Thế là tất cả xô tới bao quanh, ôm ghì lấy ông để khiến ông thôi đi.
Ông ngừng nói. Noussa ra hiệu cho tôi: "Bây giờ, anh phải nói đi".

"Thế là đến lượt tôi đứng dậy và làm một bài
đít- cua nửa Nga nửa Hy Lạp. Tôi đã nói gì? Xin thề độc là chính tôi cũng không
biết. Tôi chỉ nhớ là cuối cùng, tôi lao vào mấy bài hát đạo tặc Klepht ( [28] )
. Chẳng ăn nhập vào đâu tôi bắt đầu rống lên:

Bọn đạo tặc Klepht trên núi mò xuống

Định ăn trộm ngựa!

Ngựa chẳng thác đâu

Lại thấy Noussa!

"Sếp thấy đấy, tôi đổi lời đi cho hợp với hoàn
cảnh.

Chúng rút đi, chúng rút đi

(Mẹ ơi, chúng rút đi rồi.l)

Ôi Noussa của tôi!

Ôi Noussa của tôi!

Ôi!

"Và vừa rống lên: " Ôi" tôi vừa lao tới
Noussa và hôn nàng.

"Đó chính là điều mọi người đều muốn. Như thể
tôi đã nổi cái hiệu lệnh mà họ chờ đợi và thực tế, họ chỉ chờ có thế - mấy gã
to con râu đỏ xô tới tắt hết đèn đóm.

"Bọn đàn bà, con gái bắt đầu tru tréo, la lên rằng
họ sợ. Nhưng gần như ngay lập tức, trong bóng tối, họ lại rúc rích:
"Hí-hí-hí". Họ thích được cù và họ cười vang.

"Điều gì đã xảy ra chỉ có Trời mới biết. Nhưng
tôi nghĩ ngay cả Trời cũng chưa chắc đã biết, bởi vì nếu Người biết, hẳn Người
đã giáng cho một tiếng sét đốt cháy tất cả rồi. Ấy đấy, họ lộn nhào tất cả, đàn
ông đàn bà, lăn lóc trên sàn. Tôi bắt đầu đi tìm Noussa, nhưng biết tìm đâu ra
nàng? Tôi tìm thấy một mẻng khác và hành sự với ả.

"Rạng sáng, tôi dậy để ra đi với cô nàng của
tôi.Trời hãy còn tối, tôi nhìn không rõ. Tôi nắm một bàn chân, tôi kéo đại.
Không, đó không phải chân Noussa. Tôi nắm một bàn chân khác. Không phải! Tôi lại
kéo một bàn chân thứ ba cũng không phải! Tôi túm bàn chân thứ tư, thứ năm, và
cuối cùng, sau không biết bao nhiêu lộn xộn, tôi tìm ra chân Noussa, kéo mạnh
và gỡ nàng ra khỏi hai ba tên quỷ sứ to lớn đang lổm ngổm trên người cô gái tội
nghiệp, và tôi đánh thức nàng dậy. "Noussa", tôi nói, "ta đi
thôi!" - "Đừng có quên cái áo choàng lông thú của anh đấy!, nàng nhắc.
"Nào ta đi!" Và chúng tôi ra đi."

- Rồi sao nữa? Tôi lại hỏi khi thấy Zorba im lặng.

- Đấy sếp lại "rồi sao", "rồi
sao", Zorba nói, sốt ruột với những câu hói như vậy.

Lão thở dài.

- Tôi sống với nàng sáu tháng. Từ hôm ấy trở đi - có
Chúa chứng giám - tôi chẳng sợ gì nữa. Chẳng sợ gì hết, xin nói vậy. Chẳng sợ
gì, trừ một điều là ma quỷ, hoặc Thượng đế, xóa sạch sáu tháng đó khỏi ký ức
tôi.

- Sếp hiểu không? Này, sếp phải nói: "Tôi hiểu".

Zorba nhắm mắt lại. Lão có vẻ rất xúc động. Đây là lần
đầu tiên tôi thấy lão bị một kỉ niệm xa xăm ập về tác động mạnh đến thế.

- Vậy ra bác yêu cô nàng Noussa ấy đến thế kia ư?

Lát sau tôi hỏi lão.

Lão mở mắt ra.

- Sếp còn trẻ, sếp ạ, lão nói, sếp đang còn trẻ, sếp
không hiểu nổi đâu. Khi nào sếp bạc đầu như tôi, ta sẽ quay lại bàn chuyện này
- cái chuyện muôn thuở này.

- Chuyện nào là chuyện muôn thuở?

- Dào, tất nhiên là đàn bà chứ còn gì! Tôi phải nói
với sếp bao nhiêu lần rằng đàn bà là một chuyện muôn thuở. Hiện tại, sếp giống
như một chú gà trống choai phủ vội phủ vàng mấy con mái đánh nhoáng một cái, rồi
ưỡn ngực, leo lên chốc đống phân mà gáy và vây vo. Nó không nhìn những con mái
mà nhìn mào của chúng! Hừ, nó làm sao biết được gì về tình yêu? Ma quỷ bắt nó
đi!

Lão nhổ toẹt xuống đất, vẻ khinh bỉ, rồi quay đầu
đi; lão không muốn nhìn tôi.

- Thôi được, Zorba, còn Noussa ra sao? Tôi lại hỏi.

Zorba đáp, mắt dõi ra xa, về phía biển.

- Một buổi tối, khi trở về nhà, tôi không thấy nàng
đâu Nàng đã đi rồi. Một gã lính đẹp trai vừa mới đến làng và nàng đã bỏ trốn với
hắn. Thế là hết! Nói thật tình với sếp tim tôi vỡ đôi. Nhưng đồ chó đẻ ấy chẳng
bao lâu lại dính liền làm một. Sếp phải thấy những cánh buồm với những mảnh đỏ,
đen, vàng vá víu vào nhau bằng sợi se to đùng, mà cả trong những cơn bão tố dữ
dội nhất vẫn không rách. Ấy, tim tôi nó cũng như vậy đó. Không biết bao nhiêu lỗ
thủng, không biết bao nhiêu mảnh vá: nó không còn biết sợ gì nữa!

- Thế bác không oán hận gì Noussa sao? Zorba?

- Tại sao? Muốn nói gì thì nói, đàn bà là một cái gì
khác, sếp ạ. Một cái gì khác lắm; phi nhân. Vậy tại sao lại oán hận họ làm gì?
Đàn bà là một cái gì không thể hiểu nổi và mọi luật lệ của Nhà nước, của tôn
giáo đều lầm về họ. Lẽ ra những luật lệ ấy không nên quy định như vậy đối với
đàn bà. Những luật lệ ấy quá khắc nghiệt, sếp ạ, quá bất công. Nếu có bao giờ
tôi được dịp làm luật, tôi sẽ không ra những luật chung cho cả đàn ông lẫn đàn
bà. Mười, một trăm, một nghìn giới luật cho đàn ông. Dù sao đi nữa, đàn ông vẫn
là đàn ông; họ có thể chịu đựng được. Nhưng không một luật nào với đàn bà. Bởi
vì - tôi phải nói điều này với sếp bao nhiêu lần cho vừa, hở sếp?

- Đàn bà là một sinh vật không có chút sức mạnh nào.
Ta hãy nâng cốc chúc Noussa, sếp! Và chúc đàn bà!... Và xin Thượng đế hãy cho
đàn ông chúng ta khôn ngoan hơn!

Lão uống, giơ cánh tay lên rồi hạ xuống thật mạnh
như thể đang bổ rìu.

- Hoặc Người phải cho đàn ông chúng ta khôn ngoan
hơn, lão nói, hoặc Người phải giải phẫu cái ấy của chúng ta đi. Nếu không,
chúng ta đi đứt hết, hãy tin lời tôi.