Chương 07

Mẹ đã tranh công một công việc mà mẹ không làm như thế nào

Vài
tuần sau khi Bruno chuyển tới Ao Tuýt cùng với gia đình và chẳng còn
mảy may hy vọng được gặp Karl, Daniel hay Maurin nữa, cậu quyết định
rằng tốt hơn cậu nên bắt đầu tìm cách nào đó để tự mình tiêu khiển bằng
không dần dần cậu sẽ phát điên lên mất.

Bruno
chỉ từng biết mỗi một người mà cậu cho là bị điên, đó là ông Roller,
một người đàn ông trạc tuổi cha cậu vẫn sống loanh quanh nơi góc phố
phía sau ngôi nhà cũ của cậu ở Berlin. Người ta thấy ông thường hay đi
lui đi tới khắp con phố suốt từ giờ này qua giờ khác cả đêm lẫn ngày,
luôn miệng tranh luận gay gắt với chính mình. Đôi lúc giữa những cuộc
tranh luận đó, khi sự bất đồng vượt quá tầm kiểm soát, ông sẽ lập tức
thụi vào cái bóng của mình đang đổ trên tường. Có lần cuộc tranh luận dữ
dội tới nỗi ông nện sầm sầm nắm tay vào bức tường gạch khiến hai bàn
tay bật máu rồi sau đó ông đổ khuỵu xuống, bắt đầu gào khóc ầm ĩ và đập
đập tay vào đầu. Một đôi khi Bruno còn nghe thấy ông thốt lên những từ
ngữ mà cậu không được phép dùng, và mỗi khi nghe ông nói những từ đó,
Bruno lại phải ngăn mình không cười khúc khích.

“Con
không nên cười cợt chú Roller tội nghiệp,” mẹ Bruno nói với cậu vào một
buổi chiều sau khi cậu kể cho mẹ nghe câu chuyện về lần phát điên gần
nhất của ông. “Con không biết trong suốt cuộc đời mình chú ấy đã phải
trải qua những chuyện như thế nào đâu.”

“Chú
ấy bị điên,” Bruno nói, làm động tác ngoáy ngoáy ngón tay bên thái
dương và huýt gió để diễn tả việc cậu nghĩ ông ta điên rồ tới mức nào.
“Có hôm chú ấy còn tới gần một con mèo trên đường và mời nó về nhà dùng
bữa trà chiều nữa đấy.”

“Thế con mèo đó nói gì?” Gretel hỏi, cô đang làm một chiếc bánh sandwich trong góc bếp.

“Chẳng nói gì cả,” Bruno giải thích. “Nó là một con mèo mà.”

“Ý
mẹ là,” mẹ cậu nhấn mạnh thêm. “Franz đã từng là một chàng trai rất
đáng yêu – mẹ biết chú ấy từ khi mẹ còn là một cô bé. Chú ấy rất tốt,
hiểu biết và có thể biểu diễn những bước khiêu vũ trên sàn tuyệt vời như
Fred Astaire ấy. Nhưng chú ấy bị chấn thương rất nặng trong Đại Chiến,
một chấn thương ở đầu, và đó là lý do vì sao chú ấy hành động như bây
giờ. Chẳng có gì đáng cười cả. Con không thể hiểu những người thanh niên
trở về sau cuộc chiến như thế nào đâu. Nỗi đau khổ của họ.”

Lúc
đó Bruno chỉ mới 6 tuổi và cậu không thật sự hiểu rõ điều mẹ cậu đề cập
đến. “Chuyện đó đã xảy ra cách đây nhiều năm rồi,” mẹ cậu giải thích
khi cậu hỏi bà về điều đó. “Trước khi con chào đời. Franz là một trong
những thanh niên chiến đấu trên chiến lũy của chúng ta. Khi ấy, cha của
con cũng biết Franz rất rõ; mẹ tin rằng hai người đã chiến đấu cùng
nhau.”

“Thế chuyện gì đã xảy ra với chú ấy hả mẹ?” Bruno hỏi.

“Điều
đó không quan trọng,” mẹ cậu nói. “Chiến tranh không phải là một chủ đề
thích hợp để chuyện phiếm. Dù mẹ e rằng chẳng bao lâu nữa chúng ta sẽ
phải dành rất nhiều thời gian nói về nó thôi.”

Câu
chuyện đó xảy ra ba năm trước khi gia đình cậu chuyển đến Ao Tuýt và
suốt thời gian đó Bruno cũng chẳng dành nhiều thời gian nghĩ tới ông
Roller, nhưng đột nhiên cậu tin rằng nếu cậu không làm một việc gì đó có
ích, một việc gì đó để đầu óc mình được động não, thì rồi trước khi kịp
nhận ra, cậu cũng sẽ lang thang trên các đường phố tranh luận với chính
mình và rủ rê những con vật nuôi cùng tới các buổi hội hè mất thôi.

Để
tự làm mình khuây khỏa, Bruno đã dành cả một buổi sáng và một buổi
chiều thứ bảy dài để bày ra trò tiêu khiển mới cho bản thân. Ở cách ngôi
nhà không một đoạn – về phía bên phòng Gretel và không thể nhìn thấy
được từ cửa sổ phòng cậu – có một cây sồi to lớn, thân cây rất rộng. Một
cái cây cao với tán cành lực lưỡng, đủ chắc chắn cho một cậu nhóc trèo
lên. Nó trông cổ thụ tới nỗi Bruno đi đến kết luận rắng nó chắc chắn
phải được trồng từ một thời điểm nào đó cuối thời Trung Cổ, một thời kỳ
lịch sử gần đây cậu mới được học và đang cảm thấy hứng thú – đặc biệt là
phần về các hiệp sĩ phiêu lưu tới những miền đất viễn phương và phát
hiện ra biết bao điều kì thú khi họ ở đó.

Bruno
chỉ cần có hai thứ để tạo ra trò tiêu khiển mới: một ít dây thừng và
một cái lốp xe. Dây thừng thì rất dễ kiếm vì dưới tầng hầm ngôi nhà có
hàng cuộn, và chuyện liều mạng chạy xuống đó kiếm con dao thật sắc cắt
bao nhiêu dây tùy thích cũng chẳng mất mấy thời gian. Cậu mang toàn bộ
số dây kiếm được tới bên cây sồi và đặt xuống đất chờ dùng tới. Còn cái
lốp xa lại là chuyện khác.

Trong
cái buổi sáng đặc biệt ấy cả cha lẫn mẹ cậu đều không có ở nhà. Từ sớm
mẹ cậu đã vội vàng ra khỏi nhà, đón tàu đến một thành phố gần đấy chơi
một ngày để đổi không khí, còn lần cuối cậu nhìn thấy cha là lúc ông
đang đi về hướng những gian trại và những con người ở xa xa bên ngoài
cửa sổ phòng cậu ấy. Nhưng như thường lệ vẫn có rất nhiều xe tải và xe
jeep của quân lính đỗ sát gần nhà, và cậu biết không thể trộm lốp từ bất
cứ chiếc xe nào, vẫn luôn có khả năng cậu tìm được một chiếc lốp dự
phòng ở đâu đó.

Khi
bước ra ngoài cậu tháy Gretel đang nói chuyện với trung úy Kotler và,
mặc dù không thật hào hứng, cậu vẫn quyết định anh ta là người thích hợp
để hỏi. Trung úy Kotler chính là viên sĩ quan trẻ tuổi mà Bruno gặp
ngay ngày đầu tới Ao Tuýt, người lính đã xuất hiện ở tầng trên nhà cậu
và nhìn cậu trong một giây lát trước khi gật đầu rồi tiếp tục bước đi.
Kể từ hôm đó Bruno đã nhìn thấy anh ta nhiều lần – anh ta đi ra đi vào
ngôi nhà như thể anh ta sở hữu nơi này và văn phòng của cha cậu rõ ràng
không hề là chốn nằm ngoài phạm vi đối với anh ta – thế nhưng hai người
chẳng thường xuyên nói chuyện với nhau cho lắm. Bruno không thật sự hiểu
tại sao, nhưng cậu biết rằng cậu không thích trung úy Kotler. Ở anh ta
toát ra vẻ gì đó khiến Bruno cảm thấy vô cùng lạnh lẽo và muốn khoác
ngay lên mình một bộ quần áo liền quần. Tuy vậy, quanh đây cũng chẳng
còn người nào nữa mà nhờ cậy nên cậu đi tới, gom hết sự tự tin để cất
tiếng chào.

Hầu
hết mọi ngày viên trung úy trẻ tuổi này đều trông rất bảnh bao, sải
bước quanh nhà trong bộ đồng phục phẳng phiu như thể được là ủi cẩn thận
ngay trong lúc anh ta mặc trên người. Đôi giày ống đen của anh ta luôn
luôn đánh xi láng coóng, mái tóc vàng hoe rẽ sang hai bên và được giữ
ngay ngắn hoàn hảo bằng một chất gì đó khiến cho mọi dấu lược hằn lên rõ
rệt như một cánh đồng mới được cày xong. Thêm nữa anh ta lại sức quá
nhiều nước hoa cologne đến nỗi người khác có thể ngửi thấy anh ta từ khi
còn rất xa. Bruno đã nghiệm ra rằng không nên đứng xuôi chiều gió với
anh ta vì nếu không cậu sẽ có nguy cơ bị ngạt thở mất.

Tuy
nhiên, vào ngày đặc biệt hôm nay, một buổi sáng thứ bảy rực nắng, trông
anh ta không thực sự chỉnh tề, chải chuốt. Thay vào đó anh ta mặc một
chiếc áo phông trắng thả ngoài quần, tóc lòa xòa xuống trán. Cánh tay
anh ta cháy nắng một cách đáng kinh ngạc và anh ta có những cuộn cơ bắp
mà Bruno ước gì mình cũng có được. Hôm nay trông anh ta có vẻ trẻ trung
hơn đên mức Bruno thấy ngạc nhiên; sự thật thì anh ta làm cậu nghĩ tới
những cậu bé học lớp trên ở trong trường, những đứa cậu luôn tránh xa.
Trung úy Kotler đang say sưa nói chuyện với Gretel và bất kể anh ta đang
nói gì thì đó chắc hẳn là những điều vô cùng thú vị bởi vì cô đang cười
lớn và lấy ngón tay xoắn xoắn tóc thành những lọn xoăn.

“Xin chào,” Bruno nói khi họ tiến lại gần họ, và Gretel nhìn cậu với vẻ khó chịu.

“Em muốn gì?” cô hỏi.

“EM chẳng muốn gì cả,” Bruno bật lại, lườm cô tóe lửa. “Em chỉ đi ngang qua để chào một tiếng thôi.”

“Anh
sẽ đành phải thứ lỗi cho em trai của tôi thôi, Kurt ạ,”Gretel nói với
trung úy Kotler. “Nó mới có chín tuổi, anh biết rồi đấy.”

“Chào
buổi sáng, bé con,” Kotler nói, với tay ra và – thật kinh khủng – sục
tay vào xoa đầu Bruno, một hành động khiến Bruno muốn húc anh ta ngã
xuống đất và giậm bình bịch lên đầu anh ta. “Điều gì đã khiến cậu thức
dậy và đi loanh quanh sớm đến thế vào một buổi sáng thứ bảy thế này?”

“Đâu còn sớm nữa,” Bruno nói. “Đã gần mười giờ rồi mà.”

Trung
úy Kotler nhún vai. “Khi tôi bằng tuổi cậu, mẹ tôi không thể lôi tôi ra
khỏi giường trước giờ ăn trưa. Bà vẫn bảo lớn lên tôi sẽ chẳng bao giờ
có thể to cao và khỏe mạnh được nếu cứ ngủ hết cả đời như vậy.”

“Ồ,
về điểm đó thì bà đã khá sai nhỉ?” Gretel cười điệu đà. Bruno ném cho
cô một cái nhìn khó chịu. Cô đang nói bằng một giọng điệu ngớ ngẩn tới
nỗi nghe như thể cô chẳng có tí não nào trong đầu. Bruno chỉ muốn lập
tức tránh khỏi chỗ hai người đó và không dây gì tới những chuyện họ đang
bàn luận nữa, nhưng cậu chẳng có lựa chọn nào khác ngoài đặt lợi ích
quan trong nhất cuả mình lên trên hết và đề nghị trung úy Kotler điều
không thể tưởng tượng nổi: nhờ giúp đỡ.

“Tôi băn khoăn không biết có thể nhờ anh một việc được không,” Bruno nói.

“Cậu có thể hỏi,” trung úy Kotler nói, câu này lại làm Gretel bật cười mặc dù nó chẳng có gì đáng cười cho lắm.

“Tôi
băn khoăn không biết quanh đây có cái lốp xe thay thế nào không,” Bruno
tiếp tục. “Từ một chiếc xe jeep nào đó chẳng hạn. Hoặc xe tải. Một cái
anh không dùng tới.”

“Cái lốp⁽²⁾ không
dùng tới duy nhất mà gần đây tôi từng thấy là cái của trung sĩ
Hoffschneider. Ông ấy đeo nó quanh thắt lưng,” trung úy Kotler nói, đôi
môi anh ta mím lại thành một thứ gì đấy từa tựa như một nụ cười. Điều
này chẳng có tác động chút gì tới Bruno, nhưng nó làm Gretel vô cùng
thích thú tới nỗi cô trông như sắp sửa nhảy múa ngay tại chỗ.

“Ồ, ông ấy đang dùng nó à?” Bruno hỏi.

“Trung sĩ Hoffschneider ấy hả?” trung úy Kotler hỏi. “Phải đấy, tôi e là như vậy. Ông ta hết sức gắn bó với chiếc lốp của mình.”

“Thôi nào Kurt,” Gretel vừa nói vừa lau nước mắt. “Nó không hiểu anh nói gì đâu. Nó mới có chín tuổi thôi mà.”

“Ôi,
chị có thể làm ơn im đi không,” Bruno hét lên, trân trân nhìn chị cậu
bằng ánh mắt giận dữ. Phải tới đây để nhờ vả cái tay trung úy Kotler ấy
đã đủ tệ lắm rồi, nhưng còn khủng khiếp hơn là từ đầu đến cuối cứ bị
chính bà chị gái mình trêu chọc. “Chị thì cũng mới có mười hai tuổi chứ
mấy,” cậu nói thêm. “Vậy nên hãy thôi cái trò giả vờ khôn ngoan hơn tuổi
của chị đi.”

“Tôi
đã gần 13 tuổi rồi, Kurt ạ,” cô nói, nụ cười của cô giờ đã tắt, gương
mặt cứng đờ vì hoảng sợ. “Chỉ vài tuần nữa thôi tôi sẽ được 13 tuổi. Một
thiếu niên. Giống như anh ấy.”

Trung
úy Kotler mỉm cười và gật gật đầu nhưng không nói gì cả. Bruno nhìn anh
ta chằm chằm. Nếu như trước mặt cậu là một người lớn khác, cậu hẳn đã
trợn tròn mắt lên nhìn anh ta để ra hiệu với anh ta rằng cả cậu và anh
ta đều biết rõ đám con gái thật ngớ ngẩn còn các bà chị thì luôn hết sức
nực cười. Nhưng đây không phải là một người lớn nào khác. Đây là trung
úy Kotler.

“Dù
sao thì,” Bruno nói, phớt lờ ánh mắt tức tối mà Gretel đang chiếu vào
cậu, “ngoài chỗ đó ra còn nơi nào khác tôi có thể tìm được một chiếc lốp
thay thế không?”

“Dĩ
nhiên là còn,” trung úy Kotler nói, giờ anh ta đã thôi cười và dường
như đột nhiên cảm thấy chán ốm vì tất cả chuyện này. “Nhưng thật ra cậu
muốn dùng nó làm gì?”

“Tôi nghĩ tôi có thể làm một cái đu,” Bruno trả lời. “Anh biết đấy, với một cái lốp và vài sợi dây thừng treo trên cành cây.”

“Chính
xác,” trung úy Kotler nói, gật đầu một cách thông tuệ thể như những thứ
đó giờ chỉ là quá vãng xa xôi đối với anh ta, mặc cho một sự thật rằng
chính anh ta, theo lời Gretel nói, cũng chưa thoát khỏi tuổi thiếu niên.
“Ừ, hồi nhỏ chính tôi cũng đã làm rất nhiều chiếc đu như vậy. Tôi từng
có bao nhiêu buổi chiều vui vẻ chơi đu cùng bạn bè.”

Bruno
cảm thấy thật kinh ngạc khi cậu có thể có điểm gì đó chung với anh ta
(và thậm chí cậu còn ngạc nhiên hơn nữa khi biết rằng trung uy Kotler đã
từng có bạn). “Vậy anh nghĩ sao? Cậu hỏi. “Có cái nào ở quanh đây
không?”

Trung
úy Kotler nhìn cậu chằm chằm và có vẻ đang cân nhắc việc đó, như thể
anh ta không chắc liệu anh ta nên đưa ra cho cậu một câu trả lời trực
tiếp hay lại cố gắng chọc tức cậu như anh ta vẫn thường làm. Rồi anh ta
chợt nhìn thấy Pavel – người đàn ông già nua vẫn tới đây vào mỗi buổi
chiều để giúp việc gọt rau quả trong bếp trước mặc một chiếc áo khoác
trắng vào và phục vụ bàn ăn – đang đi về phía ngôi nhà, và điều này
dường như giúp anh ta đưa ra quyết định.

“Ê,
ông già!” anh ta hét lên, rồi sau đó nói kèm thêm một từ mà Bruno không
thể hiểu nổi. “Lại đây nào, đồ...” Anh ta nhắc lại từ ấy, và có gì đó
trong âm điệu thô thiển của nó khiến Bruno phải nhìn sang hướng khác,
cảm thấy xấu hổ khi đã góp phần vào tất cả chuyện này.

Pavel
đi về phía họ và Kotler nói với ông bằng giọng rất xấc xược, mặc cho
thật sự anh ta chỉ đáng tuổi cháu ông. “Hãy đưa cậu bé con này tới kho
xưởng ở phía sau nhà chính. Ở đó có vài lốp xe cũ xếp dọc bức tường. Cậu
ấy sẽ chọn lấy một chiếc rồi ông hãy mang nó tới bất cứ chỗ nào mà cậu
ấy yêu cầu, hiểu chứ?”

Pavel
giữ chiếc mũ ở trong đôi tay đạt trước ngực và gật đầu, hành động đó
làm cho đầu ông cuối xuống thậm chí còn thấp hơn vốn dĩ. “Vâng, thưa
ngài,” ông nói bằng giọng thật lặng lẽ, lặng lẽ tới nỗi thậm chí có cảm
giác như ông đã chẳng nói gì.

__________

2. Spare tyre vừa có nghĩa là lốp xe thay thế vừa có nghĩa là phần mỡ thừa ở bụng