Phần I

Chương - 14

Khi hai mẹ con Anna Mikhailovna đã lên xe đến
nhà bá tước Kuril Vladimirovich Bezukhov, một mình bá tước phu nhân Roxtova ngồi
im lặng hồi lâu, thỉnh thoảng lại đưa khăn lên thấm nước mắt.

Cuối
cùng phu nhân rung chuông gọi gia nhân. Mấy phút sau một người đầy tớ gái đến.

- Cô làm sao thế. - Phu nhân gắt người đầy tớ
gái đã đến chậm. - Cô không muốn làm việc nữa sao? Nếu vậy tôi sẽ tìm cho cô
một chỗ khác.

Bá
tước phu nhân buồn bực vì cảnh nghèo túng tủi nhục của người bạn gái cho nên
sinh ra gắt gỏng, mà hễ khi nào gắt gỏng thì phu nhân cũng gọi đầy tớ gái bằng
"cô" như vậy.

- Con xin bà lớn tha lỗi. - Người đầy tớ gái
nói.

- Cô mời bá tước đến đây cho tôi.

Bá
tước đến gặp vợ, dáng đi nhún nhẩy và vẻ hơi rụt rè như người có lỗi. - Đó là
một vẻ mặt mà bá tước vẫn thường có.

- Chà, bá tước phu nhân ơi! Món chim ri xào
rượt Mađerơ chiều nay thật là tuyệt, mình ạ. Tôi có nếm thử; tôi mua thằng
Tarax(1) một nghìn rúp thật cũng không uổng. Đáng tiền lắm.

Bá
tước ngồi xuống cạnh vợ, khuỷu tay chống xuống đầu gối có vẻ hiên ngang, hai
bàn tay vò đầu làm mớ tóc hoa râm rối xù lên.

(1) Tara là
tên một gia nô. Lúc bấy giờ gia nô cùng bán theo tài sản: chỉ những người nào
có nghề nghiệp chuyên môn mới bán riêng: một ngàn rúp có thể mua sắm.

- Bá tước phu nhân gọi tôi có việc gì thế?

-
Thế này, mình ạ, kìa cái vết gì thế kia? - Bá tước phu nhân chỉ vào chiếc áo
gi-lê của chồng. - Chắc lại món chim xào chứ gì, - Phu nhân mỉm cười nói thêm. -
Thế này nhé: tôi cần ít tiền.

Gương
mặt phu nhân đượm buồn.

- Chà, bá tước phu nhân của tôi… - Bá tước vừa
nói vừa loay hoay móc túi tìm ví tiền.

- Bá tước ạ, tôi cần nhiều tiền cơ, tôi cần
năm trăm rúp. - Nói đoạn phu nhân lấy chiếc khăn tay nhiễu lau áo gi-lê cho
chồng.

- Có ngay, có ngay đây ạ. Này, có ai đấy không
nhỉ? - Bá tước cất tiếng gọi to với cái giọng của những người có thể tin chắc
rằng những người được mình gọi sẽ lập tức cắm đầu chạy đến. - Gọi Mityenka lại
cho ta nhé!

Mityenka,
con của một người quý tộc đã được nuôi nấng trong gia đình bá tước và hiện nay
trông coi tất cả công việc của bá tước, rón rén bước vào phòng.

Mityenka
này, - Bá tước nói với chàng thanh niên vừa kính cẩn bước vào, - Anh lấy cho
ta… - Bá tước ngẫm nghĩ một lúc. - Phải, bảy trăm rúp, phải đấy. Mà phải xem
đừng lấy tờ rách và bẩn như lần trước đấy, chọn lấy những tờ tươm tươm vào,
tiền đưa cho bá tước phu nhân đấy.

Bá
tước phu nhân buồn rầu thở dài nói:

- Đúng đấy, Mityenka ạ, cho sạch sẽ một tí
nhé.

- Thưa bá tước, bao giờ thì ngài cần ạ? Xin
thưa để ngài biết cho rằng… Vả chăng xin ngài chớ bận tâm. - Mityenka nói thêm,
vì nhận thấy bá tước bắt đầu phì phì thở gấp: điều đó bao giờ cũng báo hiệu bá
tước đang nổi giận. - Con suýt quên mất. Thưa bá tước cho đưa lại ngay bây giờ
chứ ạ?

- Ừ, ừ, phải đấy đưa ngay lại đây cho phu
nhân. - Khi chàng thanh niên đã ra ngoài bá tước mỉm cười nói thêm. - Cái thằng
Mityenka nhà tôi thật là vàng ngọc chứ không phải… Chẳng có cái gì là không làm
nổi. Tôi ghét nhất là lối nói "không thể được". Cái gì cũng phải được
chứ.

- Chao ôi, bá tước ạ, trên đời này tiền gây
nên bao nhiêu nỗi buồn khổ? - Bá tước phu nhân nói - Số tiền này tôi cần lắm
đấy.

- Bá tước phu nhân thì tiêu tiền còn phải nói,
- Bá tước nói đoạn hôn vợ và trở về phòng làm việc.

Khi Anna Mikhailovna ở nhà Bezukhov trở lại
thì món tiền đã được trao cho bá tước phu nhân, toàn là những tờ giấy bạc còn
mới.

Phu
nhân để số tiền trên chiếc bàn con và phủ một chiếc khăn tay lên trên. Anna
Mikhailovna vào thì nhận thấy bá tước như có điều gì đang bồn chồn lo lắng.

Thế
nào, công việc ra sao hở chị? - Phu nhân hỏi.

- Chao ôi, bệnh tình bá tước nay thật là kinh
khủng! Khó lòng nhận ra được bá tước nữa, nguy kịch lắm rồi, nguy kịch lắm? Tôi
chỉ ngồi lại có một phút, chưa kịp nói lấy hai câu…

- Annet ạ, tôi xin chị, chị đừng từ chối nhé.

Bá
tước phu nhân nói, và bỗng đỏ mặt, một điều rất tương phản với khuôn mặt đã
luống tuổi, gầy và nghiêm trang của phu nhân, trong khi với tay lấy số tiền ở
dưới chiếc khăn tay ra. Bà Anna Mikhailovna đã hiểu ngay sự tình và cúi xuống
ôm gọn lấy bá tước phu nhân rất đúng lúc.

- Đây tôi có món tiền nhỏ cho cháu Boris để
may quân phục…

Bà
Anna Mikhailovna đã ôm lấy phu nhân mà khóc. Bá tước phu nhân cũng khóc. Họ
khóc vì tình bạn khăng khít, vì họ là những người tốt bụng; vì thấy hai bạn cũ
từ thiếu thời mà nay phải bận tâm đến chuyện tiền nong vặt vãnh: và cũng vì
tuổi trẻ của họ đã qua. Những giọt nước mắt ấy cũng làm cho cả hai người thấy
dễ chịu.

Phần I

Chương - 15

Bá tước phu nhân Roxtova đang cùng các con gái
và số tân khách đến đã khá đông ngồi trong phòng khách. Bá tước dẫn các khách
nam giới vào phòng làm việc, mời họ hút thuốc bằng những chiếc tẩu Thổ Nhĩ kỳ
do ông sưu tập. Chốc chốc lại ra phòng khách hỏi: Bà ấy đến chưa? Họ đang đợi
bà Maria Dmitrievna Akhoxrimova đến. Trong giới thượng lưu bà được coi là con
rồng hung dữ, bà nổi tiếng không phải vì của cải hay địa vị, mà vì tâm hồn
thẳng thắn và phong độ giản dị, ăn nói thật thà. Bà Maria Dmitrievna được cả
hoàng tộc và khắp hai thành phố Moskva và Peterburg biết tiếng, ai cũng lấy làm
lạ về bà ta, họ thường cười thầm với nhau về tình hình lỗ mãng của bà, khác
nhau những mẩu giai thoại quanh bà, tuy vậy ai cũng nể sợ bà Maria Dmitrievna.

Trong
căn phòng làm việc mù mịt khói thuốc lá, câu chuyện đang xoay quanh bản tuyên
chiến mới công bố, quanh việc tuyển quân. Chưa ai được đọc bản tuyên chiến,
nhưng ai cũng biết rằng nó đã được công bố. Bá tước ngồi trên một chiếc trường
kỷ, hai bên có người khách đang hút thuốc và nói chuyện với nhau. Bản thân bá
tước không hút thuốc và không nói chuyện, nhưng khi nghiêng đầu sang phái, khi
nghiên đầu sang trái, vẻ thích thú rõ rệt nhìn hai người hút thuốc và lắng nghe
họ nói chuyện với nhau quanh một vấn đề mà ông ta đã nêu lên để cho hai người
cãi vã.

Một
trong hai người khách ngồi cạnh bá tước mặc thường phục mặt cạo nhẵn gầy và
nhăn nheo, nước da mai mái, một người tuy đã luống tuổi, nhưng vẫn ăn mặc như
một cậu công tử hợp thời trang nhất. Ông ta ngồi xếp bằng tròn trên trường kỷ,
vẻ như người nhà, ống điếu đặt lệch một bên mép ngậm sâu vào miệng, rít khói
thuốc từng đợt ngắn, mắt nheo lại. Đó là Sinsin, anh họ của bá tước phu nhân,
đã luống tuổi nhưng vẫn sống độc thân, một người nổi tiếng ác khẩu trong các
phòng khách Moskva, ông ta có vẻ như đang hạ mình xuống nói với người tiếp
chuyện. Người kia là một sĩ quan cận vệ tươi tắn hồng hào, mặt mày, tóc tai và
áo quần trau chuốt hết sức cẩn thận, ống điếu ngậm thẳng vào chính giữa đôi môi
đỏ hồng và rít nhè nhẹ khói thuốc vào rồi lại nhả từ cái miệng xinh xắn ra
thành từng vòng tròn. Đó chính là viên trung uý Berg, sĩ quan của trung đoàn
Xemionovxk sẽ cùng với Boris lên đường đến trung đoàn, người mà Natasa gọi là
vị hôn phu của Vera để trêu chị.

Bá tước ngồi giữa hai người lắng nghe rất chăm
chú. Ngoài việc đánh bài Boston ra thì công việc mà bá tước thích
nhất là ngồi nghe người khác nói chuyện, nhất là khi đã khích cho hai ông khách
bẻm mép cãi nhau thì bá tước lại càng thú lắm.

- Thế nào đấy, Alphônx Kakryts tiên sinh. - Sinsin
vừa cười vừa nói, pha lẫn những thành ngữ Nga rất bình dân với những câu tiếng
Pháp cầu kỳ, đó là một đặc điểm trong lối nói của ông ta. - Cậu định hưởng lợi
tức của nhà nước à? Cậu mới ăn lãi của đại đội hay sao đấy?

- Không đâu ông Piotr Nikolaievich, tôi chỉ
muốn chứng minh rằng kỵ binh không có lợi bằng bộ binh thôi. Đấy ông thử hình
dung cảnh tôi mà xem.

Berg bao giờ nói năng cũng rất chính xác, bình
tĩnh và lễ độ. Bao giờ anh ta cũng nói những chuyện có dính dáng đến mình. Khi
nào xung quanh nói đến những chuyện không liên quan trực tiếp tới anh, bao giờ
Berg cũng im lặng. Và anh có thể im lặng như vậy đến mấy tiếng đồng hồ liền,
không hề thấy khó chịu và cũng không làm cho ai khó chịu chút nào. Nhưng hễ câu
chuyện động chạm tới bản thân là Berg bắt đầu nói thao thao và lộ vẻ thích thú
rõ rệt.

-
Ông Piotr Nilolaievich ạ, ông thử tưởng tượng tình cảnh của tôi mà xem: giá tôi
ở trong kỵ binh thì dù làm chức trung uý, lương mỗi quý cũng không quá hai trăm
rúp, còn bây giờ thì tôi được lĩnh tới hai trăm ba mươi rúp kia, - Berg nói,
miệng nở một nụ cười hớn hở và dễ ưa, mắt nhìn Sinsin rồi lại nhìn sang bá
tước, dường như anh ta nghĩ rằng dĩ nhiên mọi người đều chỉ mong sao cho anh ta
thành công.

-
Ông Piotr Nikolaievich ạ, - Berg nói tiếp, - Ngoài ra chuyển sang quân cận vệ
tôi lại được chú ý nhiều hơn, mà bộ binh cận vệ lại được thăng chức nhiều.
Ngoài ra, ngài thử tưởng tượng xem với hai trăm ba mươi rúp tôi đã thu xếp như
thế nào. Tôi để dành được kha khá và còn lại gửi cho cha tôi nữa. - Berg nói
tiếp, mồm nhả ra một vòng tròn thuốc lá.

Sinsin
chuyển ống điếu sang mép bên kia, nói:

-
Quả đúng thật… Người Đức bao giờ cũng tài xoay xở như câu tục ngữ vẫn nói. - Rồi
Sinsin nháy mắt với bá tước một cái.

Bá
tước phá lên cười. Mấy người khách khác, thấy Sinsin đang cầm trịch câu chuyện,
liền lại gần để nghe. Berg không để ý thấy vẻ chế giêu hoặc dửng dưng của những
người xung quanh, tiếp tục kế lại nào là chuyển sang quân cận vệ là anh ta đã
được lãi một cấp bậc so với các bạn cùng lứa ở trường võ bị ra, nào là trong
thời chiến, đại đội trưởng có thể tử trận và anh ta sẽ thành người có cấp bậc
cao nhất trong đại đội, do đó rất dễ được thăng lên chức đại uý, nào là trong
trung đoàn ai cũng mến anh, nào là ông bố anh rất lấy làm hài lòng về anh.
Trong khi kể lể như vậy, Berg xem ra rất khoái chí cho nên có vẻ không hề
thoáng có ý nghĩ rằng những người khác cũng có thể thích thú riêng của họ.
Nhưng tất cả những điều Berg nói ra đều dễ nghe, và cái vị kỷ trẻ trung của anh
ta nó ngây thơ một cách hiển nhiên đến nỗi người nghe không nỡ nào có ác ý gì
với anh.

-
Cậu ạ, ở kỵ binh hay là ở bộ binh cậu cũng vẫn có cách làm ăn phát đạt như
thường, cái đó thì tôi xin nói chắc với cậu. - Sinsin vỗ vai Berg nói, và bỏ
hai chân trên trường kỷ xuống. Berg sung sướng mỉm cười. Bá tước đứng dậy đi ra
phòng khách, và các tân khách đều ra theo. Lúc bấy giờ, cũng như trước bất cứ
một bữa tiệc lớn nào khác, các tân khách không bắt vào những câu chuyện dài vì
còn đợi được mời vào dùng các món khai vị, nhưng đồng thời cũng thấy cần phải
hoạt động đôi chút và nói dăm ba câu để tỏ rằng mình đây không hề có ý sốt ruột
chờ đến lúc ngồi vào bàn ăn. Ông chủ, bà chủ chốc chốc lại nhìn về phía cửa và
đưa mắt nhìn nhau. Các tân khách thì có gắng căn cứ vào những cái nhìn đó để
đoán xem họ còn chờ ai hay đợi cái gì: một người họ hàng quan trọng nào đến
muộn hay bữa ăn chưa dọn xong.

Piotr
đến đúng vào lúc mọi người sắp ngồi vào bàn và lúng túng ngồi xuống một chiếc
ghế bành ở chính giữa phòng khách làm vướng hết cả lối đi. Bá tước phu nhân
muốn gợi chuyện cho Piotr nói nhưng chàng cứ giương mắt ngơ ngác nhìn quanh qua
đôi kính trắng như muốn tìm ai, bá tước phu nhân hỏi gì chàng cũng chỉ trả lời
gióng một. Chàng làm cho mọi người thấy vướng, và chỉ mỗi mình chàng là không
nhận thấy điều đó. Một số lớn khách khứa vốn đã biết chuyện Piotr với con gấu,
tò mò nhìn cái chàng to béo hiền lành kia, băn khoăn không hiểu làm sao một con
người vụng về và nhút nhát như vậy lại có thể chơi ông quận trưởng một vốn
điếng người đến thế.

-
Cậu vừa mới đến đấy à? - Bá tước phu nhân hỏi Piotr.

-
Thưa bà vâng ạ! - Piotr vừa đáp vừa nhìn quanh.

-
Cậu chưa gặp nhà tôi à?

-
Thưa bà chưa ạ! - Piotr mỉm cười không đúng lúc một tí nào cả.

-
Hình như cậu mới ở Paris về thì phải? Tôi chắc ở đấy thú vị lắm nhỉ?

-
Vâng, thú lắm.

Bá tước phu nhân đưa mắt với bà Anna
Mikhailovna, bà Anna Mikhailovna hiểu rằng người ta nhờ mình tiếp hộ chàng
thanh niên kia liền nhích ghế lại gần và bắt đầu nói chuyện về bá tước
Bezukhov, nhưng cũng như lúc nãy khi nói chuyện với bá tước phu nhân. Piotr chỉ
trả lời gióng một. Các vị khách khác thì mải nói chuyện với nhau mỗi nhóm một
khách, bốn phía đều nghe loáng thoáng:

Ông
bà Razumovxki… Thật tuyệt quá, bà tốt quá… Nữ bá tước Apraksin…

Bá
tước phu nhân đứng dậy và đi ra phòng ngoài. Giọng nói của phu nhân từ phòng
ngoài vẳng lại:

-
Có phải bà Maria Dmitrievna Đmitrevna không?

-
Chính phải, - Một giọng đàn bà thô thô đáp lại, và tiếp theo sau, bà Maria
Dmitrievna bước vào phòng.

Tất
cả các tiểu thư và cả các bà mệnh phụ nữa đều đứng dậy, chỉ trừ những người già
nhất. Bà Maria Dmitrievna dừng lại ở ngưỡng cửa và cất cao mái đầu bạc của
người đàn bà năm mươi tuổi trên tấm thân phốp pháp, đưa mắt nhìn qua khách khứa
một lượt và thong thả sửa lại hai ống tay áo, dường như muốn xắn tay lên vậy.

Bà
Maria Dmitrieva bao giờ cũng nói bằng tiếng Nga. Bà ta cất cái giọng sang sảng
át hết cả mọi âm thanh khác, nói:

-
Xin mừng lễ thánh bạn Natalia và các cháu. - Đoạn bà ta quay về phía bá tước
đang đến hôn tay bà, nói. - Còn cái ông trời đánh này, chắc ở Moskva ông thấy
chán lắm hả ông tướng? Khi mấy con chim con kia lớn lên. - Bà giơ tay chỉ mấy
cô con gái. - Thì dù muốn dù không cũng phải liệu mà kiếm chồng cho chúng nó.

Rồi
bà nói tiếp, tay vuốt tóc Natasa lúc bấy giờ đang đến hôn tay bà, dáng vui vẻ
và không chút sợ hãi:

-
Thế nào đấy chú Cô-đắc của tôi? (bà Maria Dmitrievna vẫn thường gọi Natasa là
Cô-đắc). Tôi biết con bé này tệ lắm, nhưng tôi vẫn thích.

Bà
Maria Dmitrieva móc trong cái túi thêu to tướng lấy ra một đôi hoa tai bằng
ngọc bích hình quả lê trao cho Natasa lúc bấy giờ mặt ửng hồng và rạng rỡ như
một cô bé được ăn mừng lễ thánh, rồi iập tức quay ngoắt sang phía Piotr nói:

-
Ê, ê! Anh bạn! Lại gần đây nào, - Bà Maria Dmitrievna vờ lấy giọng khe khẽ và
thanh thanh nói. - Lại đây anh bạn. Và bà ta xắn tay áo lên, vẻ dữ tợn.

Piotr lại gần, ngây ngô nhìn bà khách qua đôi
kính trắng.

-
Lại đây, lại gần đây anh bạn! Với cha anh thì những khi có dịp tôi cũng đã nói
sự thật, còn với anh thì Đức Chúa Trời cũng ra lệnh cho tôi phải làm như vậy.

Bà
Maria Dmitrievna im lặng một lát. Mọi người cũng đều im lặng chờ đợi xem cơ sự
sẽ ra sao, và cảm thấy đây chỉ là môt đoạn giáo đầu.

-
Chả phải nói, con cái hiếu thảo nhỉ? Cha thì ốm liệt gường, mà con thì cứ chơi
bời thả cửa, đi bắt một ông cảnh sát cưỡi gấu, có ghê không! Xấu hổ lắm cậu ạ,
thật là xấu hổ! Đi ra trận mà đánh có phải hơn không?

Nói
đoạn bà quay đi và đưa tay cho bá tước bấy giờ đang nhịn cười không được.

Thế
nào đấy, chắc đã đến lúc ngồi vào ăn rồi đấy nhỉ. - Bà Maria Dmitrievna nói.

Bá
tước và bà Maria Dmitrievna đi trước; rồi đến bá tước phu nhân khoác tay ông
đại tá phiêu kỵ, một con người cần phải trọng nể vì sẽ cùng Nikolai về trung
đoàn, sau đó đến bà Anna Mikhailovna đi cạnh Sinsin; Berg thì khoác tay Vera.
Cô Juyly Karaghina tươi cười sóng đôi với Nikolai bước tới bàn ăn. Sau họ đến
những đôi khác nối tiếp nhau thành một hàng dài từ đầu đến cuối phòng, và sau
cùng là bọn trẻ đi riêng từng đứa, các nam nữ gia sư.

Nhưng người hầu bàn xắng xở bày dọn, có tiếng
chân ghế kéo rầm rập trên sàn; trên bao lơn, đội nhạc riêng của nhà bá tước bắt
đầu cử nhạc, và các tân khách ngồi vào chỗ. Tiếng nhạc nhường chỗ cho tiếng dao
rĩa lách cách, tiếng nói chuyện của các khách dự tiệc, tiếng bước chân nhè nhẹ
của những người hầu bàn. Bá tước phu nhân ngồi ở ghế danh dự cuối bàn ăn. Bên
phải là bà Maria Dmitrievna, bên trái là bà Anna Mikhailovna và các bà khách
khác.

Ngồi
ở cuối bàn là bá tước Roxtov, bên trái bá tước là ông đại tá phiêu kỵ, bên phải
là Sinsin và các khách nam giới khác. Ngồi ở chiếc bàn dài, một bên là lớp
thanh niên lớn tuổi; Vera bên cạnh Berg; Piotr bên cạnh Boris; bên kia là các
trẻ và các gia sư. Từ phía sau những chiếc cốc pha lê những chai rượu và những
chiếc bình hoa đựng hoa quả, đầu đội cái mũ vải cao quấn giải lụa xanh da trời,
bá tước đưa mắt nhìn phu nhân, và chăm chỉ rót rượu mời các tân khách ngồi bên
cạnh, đồng thời cũng không quên rót cho mình;

Phía
sau mấy quả dứa, bá tước phu nhân, trong khi không quên nghĩa vụ của nữ chủ
nhân, cũng đưa mắt nhìn chồng một cách có ý nghĩa, và có cảm giác là cái đầu
hói và cái mặt của bá tước đều đỏ gay, nổi bật hẳn lên giữa đám tóc bạc của mấy
vị khách ngồì cạnh.

Về
phía nhóm các bà câu chuyện tiếp diễn đều đều; phía các tân khách nam giới thì
tiếng nói chuyện ngày càng to thêm, nhất là giọng nói của ông đại tá phiêu kỵ;
ông này ăn rất nhiều và uống cũng rất nhiều, mặt mỗi lúc một đỏ thêm, nên bá
tước đã có lần nêu ông ta làm gương cho các vị khách khác. Berg mỉm cười âu yếm
nói với Vera rằng tình yêu không phải là tình cảm trần gian, mà là một tình cảm
thượng giới. Boris nói cho anh bạn mới của mình là Piotr biết tên các tân khách
có mặt ở bàn tiệc và chốc chốc lại đưa mắt nhìn Natasa đang ngồi trước mặt.
Piotr nói rất ít, luôn luôn đưa mắt nhìn qua các khuôn mặt mới lạ, và ăn rất
nhiều. Bắt đầu từ hai món xúp, trong đó Piotr đã chọn món xúp ba ba từ món chả
cá cho đến món chim rán, chàng không bỏ qua một món nào và một tuần rượu nào.
Cứ mỗi lần người hầu bàn cầm chai rượu bọc khăn bông từ sau vai của người ngồi
cạnh chìa ra, vẻ bí mật, vừa đưa vừa nói: "Rượu Made thuần chất" hay
"rượu Hung", hay rượu sông Ranh" là Piotr lại với lấy một trong
bốn chiếc cốc pha lê có in tộc huy của bá tước đặt trước mỗi bộ đĩa, chìa ra
hứng rượu và uống một cách thích thú, vừa uống vừa nhìn khách khứa với đôi mắt
mỗi lúc một thêm ân cần. Natasa ngồi trước mặt chốc chốc lại nhìn Boris với đôi
mắt của những cô gái mười ba tuổi nhìn người con trai mình yêu và mới hôn lần
đầu. Thỉnh thoảng cũng đôi mắt ấy lại nhìn sang Piotr, và khi thấy người con
gái ngộ nghĩnh và hoạt bát kia nhìn mình, Piotr tự dưng muốn cười, nhưng chẳng
hiểu tại sao.

Nikolai ngồi xa Sonya, bên cạnh Juyly
Karaghina, và lại bất giác mỉm cười như bận trước, nói chuyện với cô ta. Sonya
bề ngoài mỉm cười tươi tắn, nhưng vẫn không giấu nổi sự ghen tuông đang giày vò
tâm can: khi thì cô ta tái mặt đi, khi thì lại đỏ mặt lên, và hết sức bình sinh
ra cố lắng nghe xem Nikolai và Juyly nới với nhau những gì. Bà gia sư lo lắng
nhìn quanh, dường như hễ có ai dám trêu chọc gì bọn trẻ là lập tức đối phó. Ông
gia sư người Đức cố gắng nhớ cho hết các món ăn, các món tráng miệng và các thứ
rượu để viết thư về Đức kể lại cho người ta biết trong bức thư sau. Ông ta rất
đỗi phật lòng khi người hầu bàn cầm chai rượu bọc khăn bông đi qua chỗ ông ngồi
mà cứ lờ đi, không rót rượu. Ông gia sư người Đức cau mày, cố làm ra vẻ mình
đây chẳng thiết uống thứ rượu kia làm gì, và có vẻ giận chẳng qua vì không ai
chịu hiểu cho rằng sở dĩ ông ta muốn uống thứ rượu ấy không phải vì khát hay
tham lam, mà chỉ vì thật bụng muốn mở mang kiến thức.