34

Katrín không rời nhà kể từ lúc bà gặp cảnh sát. Không có ai đến thăm
bà và bà cũng không sử dụng điện thoại. Vào buổi tối, một người đàn ông lái
chiếc xe có ngăn xếp hành lý đỗ bên ngoài ngôi nhà và đi vào, mang theo một
chiếc va li cỡ trung bình. Có thể đây là Albert, chồng bà ta. Ông ta quay
về sau khi đi sang Đức công tác buổi chiều hôm đó.

Hai cảnh
sát ngồi trong một chiếc xe bình thường và theo dõi ngôi nhà. Điện thoại đã
được nghe trộm. Nơi ở của hai người con trai đã được xác định, nhưng không ai
biết người con út ở đâu. Anh ta đã li dị và đang sống trong một căn hộ ở quận
Gerdi nhưng không có ai ở
nhà. Có một chiếc đồng hồ treo bên ngoài căn hộ. Cảnh sát đang sưu tầm thông
tin về người đàn ông này và đặc điểm nhận dạng của anh ta được gửi đi các sở
cảnh sát trên toàn quốc. Tuy nhiên vẫn chưa có đủ cơ sở để thông báo về
anh ta trên truyền thông.

Erlendur
đỗ trước cửa nhà xác ở Barónsstígur. Xác chết của người đàn ông được cho là
Grétar đã được mang đến đó. Ông bác sĩ pháp y, người khám nghiệm cho Holberg và
Audur, đã tháo tấm nhựa ra khỏi tử thi. Đầu cái xác bị bẻ quặt ra đằng sau, miệng
gã há ra như thể đang hét lên vì đau đớn, hai tay đặt xuôi theo thân người. Lớp
da khô quắt, nhăn nheo và xanh xao với những mảng mục nát khắp nơi trên toàn
thân thể trần truồng. Cái đầu dường như đã mục rữa gần hết, tóc dài không màu, xòa
xuống hai bên mặt.

“Ông ta
đã lấy bộ lòng của người đàn ông này,” bác sĩ pháp y nói.

“Sao cơ?”

“Cái
người chôn ông ta ấy. Đó là một cách khôn ngoan nếu ông muốn giữ một xác chết. Nó
sẽ không bốc mùi nữa. Dần dần cái xác sẽ khô đi trong cái túi nhựa. Được bảo
quản tốt theo cái nghĩa đó.”

“Ông có
xác định được nguyên nhân cái chết không?”

“Có một
cái túi nhựa bao quanh đầu ông ta, có thể ông ta đã bị chết ngạt, nhưng tôi cần
phải nghiên cứu kỹ hơn nữa. Rồi ông sẽ biết thôi. Chuyện này sẽ mất thời gian
đấy. Ông có biết người này là ai không? Ông ta như kiểu một gã còi cọc ngu ngốc
đáng thương vậy.”

“Tôi có
những nghi vấn của mình.” Erlendur nói.

“Ông đã
nói chuyện với bà giáo sư chưa?”

“Một
người phụ nữ đáng yêu.”

“Không
phải là bà ta chỉ có thế chứ?”

Sigurdur
Óli đang chờ Erlendur ở văn phòng nhưng khi ông đến ông lại nói là sẽ đi thẳng
đến chỗ đội pháp y. Họ đã cố gắng phục hồi và phóng to một số hình ảnh từ cuốn
phim tìm thấy trong căn hộ của Holberg. Erlendur nói với
Sigurdur Óli về cuộc nói chuyện giữa ông và Elínborg với Katrín.

Ragnar, đội
trưởng đội pháp y, đang đợi họ trong văn phòng với một vài cuộn phim và mấy bức
ảnh được phóng to. Ông đưa cho họ những bức ảnh và hai người túm tụm vào chúng.

“Chúng
tôi chỉ có thể xử lý được ba bức này,” Ragnar nói, “và tôi thực sự không
thể nói được là chúng chụp cái gì. Đây là bảy cuộn phim Kodak với hai mươi tư
hình mỗi cuộn. Ba cuộn hoàn toàn đen và chúng tôi không biết chúng đã được sử
dụng hay chưa, nhưng từ một cuộn trong số đó chúng tôi đã cố gắng phóng to
những gì ta nhìn thấy ở đây. Ông có nhận thấy gì không?”

Erlendur
và Sigurdur Óli nheo mắt nhìn những bức ảnh. Chúng đều là ảnh đen trắng. Hai
bức có nửa màu đen như thể ống kính chưa mở hết, chúng không rõ nét và mờ đến
mức họ không thể hình dung ra được gì.

Bức thứ
ba còn nguyên vẹn và khá sắc nét, chụp một người đàn ông chụp ảnh của chính
mình đằng trước một tấm gương. Cái máy ảnh nhỏ và phẳng, với một
đèn flash ở trên gồm bốn bóng đèn, và ánh đèn flash chiếu
sang người đàn ông trong gương, ông ta mặc quần jeans và áo sơ mi với
một cái áo khoác mùa hè dài đến thắt lưng.

“Ông có
nhớ những cái đèn flash không?” Giọng Erlendur mang nặng niềm hoài cổ.
“Thật là một cuộc cách mạng.”

“Tôi nhớ
rõ chứ,” Ragnar nói, ông ta cùng độ tuổi với Erlendur. Sigurdur Óli nhìn họ lần
lượt rồi lắc đầu.

“Có phải
đó là cái mà các anh gọi là “chụp ảnh tự sướng” không?” Erlendur hỏi.

“Rất khó
có thể nhìn thấy mặt ông ta khi cái máy ảnh chắn ngang như vậy,” Sigurdur Óli
nói, “nhưng có khả năng đây không phải là Grétar không?”

“Các ông
có nhận ra quang cảnh xung quanh không? Có những gì có thể nhìn thấy được?”
Ragnar hỏi.

Trong tấm
hình họ có thể thấy một phần của căn phòng đằng sau người chụp ảnh. Erlendur
nhìn thấy phần lưng của một cái ghế và thậm chí là cả một bàn uống nước, tấm
thảm trên sàn và một góc của cái gì đó giống như tấm rèm cửa buông dài đến sàn
nhà, nhưng những thứ khác thì rất khó nhận dạng. Gương mặt của người đàn ông
trong gương được chiếu sang nhưng ở hai bên lại toàn một màu tối om.

Họ nghiền
ngẫm bức ảnh khá lâu. Sau rất nhiều nỗ lực, Erlendur bắt đầu nhận ra một vài
thứ khác trong bóng tối ở bên trái bức ảnh, ông nghĩ đó là một hình người, thậm
chí là một nét mặt nghiêng với lông mày và đường viền của sống mũi. Đây chỉ là
một linh cảm, nhưng có thứ gì đó mấp mô trong ánh sáng, những bóng đen nhỏ kích
thích trí tưởng tượng của ông.

“Chúng ta
có thể phóng to phần này không?” ông hỏi Ragnar, người đang nhìn chằm chằm vào
phần đó nhưng không nhận ra thứ gì. Sigurdur Óli cầm lấy bức ảnh và
giơ lên trước mặt nhưng cũng không thể hình dung ra thứ mà Erlendur nghĩ là ông
thấy.

“Chỉ mất
một giây thôi,” Ragnar nói. Họ đi theo ông vào văn phòng và đến chỗ đội pháp y.

“Có dấu
vân tay nào trên cuộn phim không?” Sigurdur Óli hỏi.

“Có,”
Ragnar đáp, “hai mẫu, giống như trên bức ảnh chụp ngôi mộ. Của Grétar và
Holberg.”

Bức ảnh
được quét và hiện ra trên một màn hình máy tính lớn. Phần ảnh đó được phóng to
hơn. Những gì mấp mô trong ánh sáng biến thành vô số các chấm nhỏ choán hết cả
màn hình. Họ không nhận ra điều gì và thậm chí cả Erlendur cũng không nhìn thấy
thứ mà ông nghĩ là mình đã thấy. Kỹ thuật viên làm việc trên bàn phím một lát, gõ
mấy câu lệnh và bức ảnh thu nhỏ lại. Anh ta tiếp tục làm, những chấm nhỏ tự dồn
lại cho đến khi hình dạng một khuôn mặt dần dần nổi lên. Nó vẫn chưa rõ nhưng
Erlendur nghĩ ông có thể nhận ra khuôn mặt của Holberg.

“Không
phải là tên con hoang đó chứ?” Sigurdur Óli nói.

“Có thêm
gì đó ở đây,” nhân viên kỹ thuật nói và tiếp tục thu nhỏ bức ảnh lại. Các đường
lượn sóng nhanh chóng hiện ra và nó gợi cho Erlendur nghĩ đến mái tóc của một
người phụ nữ, và một khuôn mặt nhìn nghiêng khác. Erlendur nhìn chằm chằm vào
bức ảnh cho đến khi ông nhận ra rằng hình như Holberg đang ngồi nói chuyện với
một người phụ nữ. Một ảo giác lạ bất chợt vây lấy ông ngay khi ông nhìn thấy
chuyện này. Erlendur muốn hét lên bảo người phụ nữ hãy ra khỏi ngôi nhà, nhưng
đã quá muộn rồi. Quá muộn đến vài thập kỷ rồi.

Tiếng
chuông điện thoại vang lên trong phòng, nhưng không ai di chuyển. Erlendur nghĩ
rằng chiếc điện thoại trên bàn đang reo.

“Của ông
đấy,” Sigurdur Óli nói với Erlendur.

Erlendur
phải mất một lúc, nhưng cuối cùng ông cũng tìm được điện thoại và lôi nó ra
khỏi túi áo khoác.

Người gọi
là Elínborg.

“Các ông
đang làm cái gì thế?” Cô nói khi rốt cuộc Erlendur cũng trả lời.

“Cô nói
thẳng vào vấn đề đi,” Erlendur nói.

“Vấn đề
ư? Ông đang căng thẳng về chuyện gì vậy?”

“Tôi biết
là cô sẽ không chỉ nói những điều định nói mà.”

“Chuyện
về những người con của Katrín,” Elínborg nói. “Bây giờ họ đã là những
người trưởng thành rồi.”

“Có
chuyện gì về họ?”

“Tất cả
đều là những người tốt, có thể là như vậy, trừ một người làm việc ở
một nơi khá thú vị. Tôi nghĩ ông phải nghe điều này ngay nhưng nếu ông quá căng
thẳng và bận rộn và không thể bỏ chút thời gian nói chuyện một lát thì tôi sẽ
gọi cho Sigurdur Óli vậy.”

“Elínborg.”

“Sao cơ?”

“Lạy Chúa
tôi, đúng là phụ nữ,” Erlendur quát lên và nhìn Sigurdur Óli, “cô có định nói
cho tôi điều mà cô định nói không đấy?”

“Người
con trai làm việc ở Trung tâm Nghiên cứu Gen.”

“Sao cơ?”

“Anh ta
làm việc ở Trung tâm Nghiên cứu Gen.”

“Người nào?”

“Người
trẻ nhất ấy. Anh ta đang nghiên cứu về cơ sở dữ liệu mới của họ, làm việc với
cây phả hệ và bệnh tật, các gia đình Iceland và các bệnh di truyền, những thứ
bệnh liên quan đến gen. Anh ta là một chuyên gia về bệnh di truyền
qua gen đấy.”

35

Mãi muộn
tối hôm đó Erlendur mới về đến nhà. Ông định đến nhà Katrín sáng hôm sau và nói chuyện với bà
về giả thuyết của ông. Ông hy vọng là người ta sẽ nhanh chóng tìm ra con
trai bà. Một cuộc điều tra kéo dài sẽ rất dễ dẫn đến nguy cơ bị báo chí đăng
tin giật gân, và ông muốn tránh chuyện đó.

Eva Lind không có nhà. Con bé đã dọn bếp sạch sẽ sau cơn giận của
Erlendur. Ông đặt một trong hai phần ăn mua tại một cửa hàng bán đồ ăn đêm vào
lò vi sóng và nhấn nút khởi động. Erlendur nhớ lại lúc Eva
Lind đến nhà ông
cách đây mấy đêm, khi ông cũng đang đứng cạnh lò vi sóng như thế này, và con bé
nói với ông là nó có thai, ông cảm giác như cả một năm đã trôi qua kể từ hôm đó.
Erlendur vẫn còn gặp ác mộng, ông chưa bao giờ mơ nhiều và chỉ nhớ những đoạn
ngắn khi thức giấc, nhưng một cảm giác khó chịu vẫn cứ ngây ngất trong ông khi
tỉnh dậy và ông không thể rũ bỏ nó đi. Lại thêm chuyện cơn đau ngực luôn giày
vò nữa, một nỗi đau như xé mà ông không thể xoa bóp cho hết được.

Erlendur
nghĩ về Eva Lind và đứa bé, về Kolbrún, Audur và Elín, về Katrín và những người con của bà, về
Holberg và Grétar, về Ellidi và nhà tù, về cô gái đến từ Gardabaer và lão bố, về bản thân mình và các
con, Sindri Snaer - thằng con mà ông hiếm khi gặp mặt, và Eva - đứa đã cố gắng
đi tìm ông, đứa mà ông thường tranh cãi kịch liệt mỗi khi không vừa ý với những
gì con bé làm. Con bé đã đúng, ông là ai mà có quyền la rầy, trách mắng nó?

Ông nghĩ
về những người mẹ và con gái, về những người cha và con trai, về những người
cha và con gái, về cả những đứa trẻ được sinh ra chẳng ai mong muốn cũng như
những đứa bé đã chết trong cái cộng đồng nhỏ bé này, Iceland, nơi mà tất
cả mọi người dường như có liên quan hoặc liên hệ với nhau.

Nếu
Holberg là cha của người con trai út của Katrín, thế thì có phải ông ta đã bị chính
con mình giết hại không? Người đàn ông trẻ đó có biết Holberg là bố ruột mình
không? Làm thế nào mà anh ta biết được? Katrín đã nói với anh ta ư? Khi nào? Tại
sao? Anh ta đã biết cả rồi ư? Anh ta có nghe về vụ hiếp dâm không? Katrín có nói rằng Holberg đã cưỡng hiếp
bà ta và bà ta có thai với Holberg không? Đó là loại cảm giác nào nhỉ? Anh
sẽ trải qua loại cảm giác như thế nào nếu phát hiện ra anh không phải là người
mà bấy lâu nay anh nghĩ? Không phải là chính anh? Rằng bố của anh thực ra không
phải là bố ruột, anh không phải là con trai ông ấy mà là người con của một
người khác anh không hề biết trên đời. Một người nào đó hung tợn: một kẻ hiếp
dâm.

Cảm giác
đó như thế nào nhỉ? Erlendur nghĩ ngợi. Làm thế nào anh có thể chấp nhận nổi
chuyện đó? Anh có đi tìm bố anh và giết ông không? Và sau đó viết lại rằng:
“Tôi là ông ta?”

Và nếu
như Katrín không
nói cho con trai mình biết về Holberg, làm thế nào anh ta có thể lần ra sự
thật? Erlendur lật đi lật lại các câu hỏi. Ông càng nghĩ về vấn đề và càng cân nhắc
các lựa chọn, suy nghĩ của ông lại càng hướng đến cái cây nhắn gửi ở Gardabaer.
Chỉ còn một cách duy nhất khác mà người con trai đó có thể tìm ra sự thật và
Erlendur dự định sẽ kiểm tra điều đó vào ngày hôm sau.

Và Grétar
đã nhìn thấy điều gì? Tại sao gã phải chết? Có phải gã đã tống tiền Holberg
không? Người phụ nữ ngồi nói chuyện với Holberg trong bức ảnh là ai? Nó
được chụp khi nào? Grétar mất tích vào mùa hè năm diễn ra đại lễ quốc gia, vậy
thì chuyện này phải xảy ra trước đó. Erlendur băn khoăn không biết Holberg còn
có các nạn nhân khác - những người chưa bao giờ nói ra điều gì không.

Erlendur
nghe tiếng chìa khóa tra vào ổ bèn đứng dậy. Eva Lind đã về.

“Con đi
về Gardabaer với cô gái kia,” con bé nói khi thấy Erlendur bước ra khỏi bếp rồi
đóng cửa lại. “Cô ta nói rằng mình sẽ kiện lão già bẩn thỉu đó vì suốt bao
nhiêu năm hắn đã ngược đãi con gái mình. Mẹ cô ta bị suy sụp trầm trọng. Sau đó
chúng con ra đi.”

“Đến gặp
người chồng à?”

“Vâng, quay
trở về cái ổ ấm áp nhỏ bé của họ,” Eva Lind nói, đá giày vào cánh cửa. “Anh ta
nổi điên lên, nhưng rồi cũng bình tĩnh lại sau khi nghe cô ta giải thích.”

“Anh ta
chấp nhận chuyện đó thế nào?”

“Đó là
một người đàn ông tốt. Khi con đi, anh ta đang trên đường đến Gardabaer để nói
chuyện với lão khốn kia.”

“Hay thật.”

“Bố có
nghĩ là việc kiện tụng lão con hoang đó có ích gì không?” Eva Lind hỏi.

“Có những
vụ rất khó. Những gã đàn ông sẽ phủ nhận mọi việc và không hiểu tại sao chúng
lại có thể thoát khỏi chuyện đó. Có thể là chuyện này phụ thuộc vào người mẹ, vào
những điều bà ta nói. Có thể cô ta sẽ phải đến trung tâm xử lý các vụ hiếp dâm.
Thế còn con thế nào?”

“Tốt thôi,” Eva
Lind đáp.

“Con có
nghĩ đến việc đi siêu âm hay một việc gì tương tự như thế không?” Erlendur hỏi.
“Bố có thể đi cùng con.”

“Rồi sẽ
đến lúc phải làm việc đó mà,” cô trả lời.

“Thật
không?”

“Thật.”

“Tốt rồi,”
Erlendur nói.

“Công
việc của bố tiến triển đến đâu rồi?” Eva Lind hỏi trong khi đặt một phần ăn khác
vào lò vi sóng.

“Mấy ngày
nay bố chẳng nghĩ đến gì khác ngoài những đứa con cả,” Erlendur nói. “Và cái
cây nhắn gửi nữa, đó cũng là một loại cây phả hệ: nó có thể chứa
đựng tất cả những lời nhắn cho chúng ta nếu chúng ta biết phải tìm thứ gì.
Và bố đang nghĩ về sự ám ảnh của việc sưu tầm các đồ vật. Các bài hát về xe
ngựa như thế nào ấy nhỉ?”

Eva Lind nhìn cha. Ông biết rằng con gái
mình biết rất nhiều bài hát.

“Ý bố là
bài hát ‘Cuộc sống giống như cái xe ngựa’ hả?” cô hỏi.

“Đầu của
nó được nhồi bằng cỏ khô,” Erlendur nói.

“Trái tim
của nó là một khối rắn.”

“Và bộ
não của nó đã đi chệch đường,” Erlendur đọc nốt câu hát, rồi ông đội mũ lên đầu
và nói rằng mình sẽ không đi lâu.