Chương 1: Một cuộc cách
mạng bắt đầu

Tôi
viết chương trình phần mềm đầu tiên lúc tôi mười ba tuổi. Đó là phần mềm cho một trò chơi,
Chiếc máy điện toán tôi sử dụng lúc đó là một chiếc máy khổng lồ, rất cồng
kềnh, chậm chạp nhưng hết sức thú vị.

Thả
cho một lũ nhóc tì tha hồ nghịch ngợm, quậy phá trên máy điện toán là ý nghĩ
của các 'di phước' ở Lakeside, đó là một trường tư tôi đã theo học thuở thiếu
thời. Các "di phước" đã quyết định đi lục từ các cửa hàng đồng nát
những thứ có thể dùng được để lắp ráp một thiết bị trạm nối (terminal) và thuê
giờ một máy điện toán cho học sinh sử dụng. Để cho hoc sinh sử dụng một máy
điện toán trong những năm cuối thập niên 60 là một sự lựa chọn khá ngạc nhiên ở
Seattle vào thời đó - và đồng thời cũng là điều mà tôi sẽ luôn luôn biết ơn.

Trạm
nối của máy điện toán đó không có màn hình. Để có thể chơi được, chúng tôi thể
hiện các bước đi trên một bàn phím giống như một chiếc máy chữ và ngồi chung
quanh chờ đợi cho đến khi kết quả xuất hiên trên giấy cùa một máy in đã quá cọc
cạnh rồi. Khi đó, chúng tôi lao đến để xem ai là người thắng cuộc hoặc quyết
định các bước đi kế tiếp. Trò chơi tic-tac-toe, mà mỗi lần chơi phải mất khoảng
ba mươi ngày cùng với
giấy và bút chì sẵn sàng trong tay, ngốn gần hết thời gian ăn trưa của chúng
tôi. Nhưng đâu có ai phàn nàn gì. Có một cái gì đó thật tuyệt vời về chiếc máy
này. [Chúc bạn đọc sách vui vẻ tại www.gacsach.com - gác nhỏ cho người yêu
sách.]

Sau
đó tôi mới hiểu ra rằng một phần của sự cuốn hút đó chính là chiếc máy đồ sộ,
khá tốn kém và là của người lớn kia, thế mà chúng tôi, những cậu nhóc, lại điều
khiển dược. Chúng tôi còn quá nhỏ để có thể tạo ra những trò chơi phức tạp hơn,
nhưng chúng tôi có thể ra lệnh cho cổ máy đồ sộ này và nó luôn luôn chấp hành
tốt. Máy điện toán thật là tuyệt vời bởi vì khi làm việc với chúng, bạn có ngay
được kết quả và nó cho bạn biết chương trình của bạn lập có đúng không. Nó có
thể phát trở lại cho bạn các phản hồi mà bạn không thể nào có được từ rất nhiều
loại máy móc khác. Đó chính là sự bắt đầu cùa niền say mê của tôi đối với phần
mềm. Sự phản hồi của một chương trình càng đơn giản lại càng đặc biệt chính
xác. Và cho đến tận ngày nay tôi lập trình đúng thì máy sẽ, trong mọi lúc, cho
kết quả hết sức hoàn hảo như tôi đã ra lệnh.

Khi
các bạn tôi và tôi lấy được niềm tin, chúng tôi bắt đầu khai thác, đẩy nhanh
tốc độ của những gì có thể được và cải tiến các trò chơi ngày một khó hơn. Một
người bạn tại Lakeside phát triển một chương trong BASIC thể theo vở kịch
Monopoly. BASIC - là các ký tự đầu của cac chữ; Beginner s All-purpose Symbolic
Instruction Code - Bộ mã chỉ thị đa dụng cho những người mới học - như chính
tên của nó đã gợi ý, là một ngôn ngữ lập trình dễ học mà chúng tôi đã sử dụng
để phát triển không ngừng các chương trình phức tạp. Anh bạn đó hình dung ra
cách làm thế nào cho máy điện toán có thể chơi hàng trăm trò chơi với tốc độ
thực sự nhanh. Chúng tôi muốn khám phá ra chiến lược nào là những chiến lược
tốt nhất. Và thế là - tách-tách, tach, tách-tách tách - máy báo cho chúng tôi
kết quả.

Tất
nhiên, trong những ngày đó chúng tôi chỉ chơi những trò chơi ngớ ngẩn. Nhưng
món đồ chơi mà chúng tôi có trên thực tế đã trở thành nhiều đồ chơi khác nhau.
Trong suy nghĩ của nhiều người ở trường lúc bấy giờ, chúng tôi đã trở nên gắn
bó chặt chẽ với chiếc máy điện toán và ngược lại. Một giáo viên đã yêu cầu tôi
giúp dạy môn lập trình với đề nghị đó. Nhưng khi tôi dẫn đầu trong trò chơi hài
kịch đen (Blackcomedy), thì đã có sự xì xào "Tại sao người ta lại chọn anh
chàng điện toán đó nhỉ?".

Hình
như tất cả thế hệ chúng tôi, trên toàn thế giới, đều đã mang theo những món đồ
chơi ưa thích nhất vào tuổi trưởng thành. Bằng cách như vậy, chúng tôi đã khơi
ngòi cho một cuộc cách mạng, và ngày nay, máy điện toán đã có mặt ở hầu khắp
mọi nơi, trong các công sở và cả trong gia đình.

Máy
điện toán đã được thu nhỏ về kích thước nhưng cường độ làm việc lớn hơn nhiều,
và giá cả cũng giảm một cách nhanh chóng. Và, tất cả đều diễn ra khá nhanh.
Không phải nhanh như tôi đã từng nghĩ, nhưng như vậy cũng đã là khá nhanh rồi.
Những con bỏ điện tử rẻ tiền xuất hiện trong máy móc, trong các loại đồng hồ
đeo tay, trong máy fax, trong cầu thang máy, trong bơm xăng dầu, trong máy ảnh,
bình thủy, máy bán
hàng tự động, trong các thiết bị chống trộm cắp, và thậm chí trong các bưu ảnh
biết nói. Học sinh ngày nay thực hiện những điều tuyệt vời trên các máy điện
toán với kích thước không lớn hơn sách giáo khoa là mấy nhưng công suất vượt xa
các máy điện toán lớn nhất của thế hệ trước.

Và
hiện nay giá máy điện toán đã giảm một cách đáng kinh ngạc và chúng đã ngự trị
trong mọi mặt của đời sống, chúng ta hiện đang đứng trên bờ của một cuộc cách
mạng khoa học kĩ thuật khác. Cuộc cách mạng này sẽ làm cho các công cụ về thông
tin liên lạc rẻ một cách chưa từng có trong lịch sử, tất cả máy điện toán sẽ
nối lại để liên lạc với chúng ta và vì chúng ta. Khi được nối mạng trên toàn
cầu, chúng sẽ hình thành một mạng lưới, cái mà hiện nay người ta gọi là xa lộ
thông tin. Mạng Internet hiện nay là công cụ tiền trạm trực tiếp của xa lộ
thông tin, đó là một loại các máy điện toán, sử dụng kĩ thuật hiện đại để nối
mạng lại với nhau và trao đổi thông tin cho nhau.

"Việc
tiếp cận và sử dụng mạng lưới mới đó ra sao, cũng như triển vọng và những nguy
hiểm của nó như thế nào là đề tài của quyển sách này".

Tất
cả những gì sắp sửa xảy ra đều rất thú vị. Khi tôi mười chín tuổi, tôi suy nghĩ về tương lai,
định hướng nghề nghiệp của tôi theo những điều tôi đã suy nghĩ và kết quả là
tôi đúng. Nhưng vị trí của Bill Gates ngày nay. Thời trước, tôi chẳng những có
lòng tự tin của một thiếu niên thông minh mà còn không họ bị một ai để ý, theo
dõi, và nếu tôi có thất bại, cũng chẳng họ gì. Còn hiện nay, vị trí của tôi là
vị trí của một hãng điện toán không lồ của cuối thế kỉ 20 nhưng tôi hi vọng tôi
rút ra được những bài học từ đó.

Đã có
một lần tôi nghĩ rằng tôi có thể sẽ theo học kinh tế học tại một trường cao
đẳng nào đó. Sau đó, tôi lại nghĩ rằng với toàn bộ kinh nghiệm tôi thu lượm
được từ nên công nghiệp điện toán vốn đã là một loạt những bài học về kinh tế
học rồi. Tôi đã nhận ra hiệu quả ban đầu của các mô hình kinh doanh cứng rắn và
mô hình xoắn ốc tích cực. Tôi quan sát cách mà các tiêu chuẩn công nghiệp tiến
triển. Tôi chứng kiến tầm mức quan trọng của tính tưong thích trong kĩ thuật
của sự phản hồi, và của sự không ngừng sáng tạo ra cái mới. Và tôi nghĩ rằng,
cuối cùng, chúng ta sẽ có dịp chứng kiến thị trường lý tưởng của Adam Smith trở
thành hiện thực, tôi hình dung tác động có thể xảy ra của việc giá máy điện
toán hạ thấp. "Một máy điện toán trên mỗi bàn làm việc và trong mỗi gia
đình" đã trở thành sứ mạng hàng đầu của Hãng Microsoft, và chúng tôi đang
ra sức làm việc để biến điều đó thành hiện thực.

Bây
giờ các máy điện toán đang được nối mạng với nhau, và chúng tôi đang xây dựng
phần mềm - tức phần ra lệnh cho phần cứng của máy điện toán những gì cần phải
làm - để giúp cho tưng cá nhân có thể khai thác các lợi ích của uy lực thông
tin liên lạc nối mạng này. Thật khó có thể tiên đoán chính xác rồi đây người ta
sẽ sử dụng mạng lưới đó như thế nào. Chúng ta sẽ liên lạc với nó thông qua rất
nhiều phương tiện khác nhau, bao gồm một số giống dạng máy truyền hình, số khác
giống máy điện toán cá nhân, số khác lại sẽ giống máy điện thoại, và số khác
nữa sẽ giống như một cái ví, Và bên trong mỗi hình dạng đó là một máy điện toán
cực mạnh, được nối một cách vô hình với hàng triệu máy điện toán khác.

Rồi
sẽ có một ngày không xa lắm, khi bạn có thể tiến hành công việc kinh doanh,
thực hiện các cuộc nghiên cứu, khám phá thế giới và các nền văn hóa của nó, xem
bất cứ một dạ hội lớn nào, kết bạn với nhau, gửi những tấm ảnh của mình cho
người thân ở xa mà không cần phải rời khỏi bàn làm việc. Bạn cũng sẽ không phải
để mạng lưới đó ở lại cơ quan hay trường học. Nó sẽ chẳng khác gì những thứ
khác bạn hiện đang mang theo. Nó sẽ là hộ chiếu cho bạn đi vào một cuộc sống
mới.

Kinh
nghiệm ban đầu là những kinh nghiệm cá nhân mà không mang tính chất trung gian.
Sẽ không có ai nhân dự án ngân hàng sự tiến bộ tước đi của bạn niềm thích thú
được nằm trên bãi biển, được đi dạo chơi trong rừng, được xem một vở hài kịch,
hoặc đi mua sắm ở một chợ trời. Nhưng kinh nghiệm ban đầu, nhưng ngay từ khi
chúng ta bước chân đứng vào hàng là chúng ta luôn suy nghĩ tìm cách để tránh
phải xếp hàng lần sau.

Nhân
loại đã đạt được biết bao nhiêu tiến bộ bởi vì người ta luôn luôn tìm cách sáng
tạo ra những công cụ tốt hơn. Các công cụ cầm tay đẩy nhanh tiến độ công việc
và giảm bớt sức lao động nặng nhọc của con người: cái cày và chiếc bánh xe, cái
cần cẩu và chiếc xe ủi, tăng sức lực làm việc của những người sử dụng nó.

Các
công cụ thông tin là vật trung gian tượng trưng, chúng mở rộng trí thức hơn và
tăng cường cơ bắp của những người sử dụng chúng. Bạn đang thu nhận kinh nghiệm
trung gian trong khi đọc cuốn sách này: Chúng ta thực hiện không ở trong cùng
một căn phòng, nhưng bạn vẫn có thể nhận biết tôi đang suy nghĩ gì. Hiện nay,
có biết bao công việc đang cần có sự quyết định và kiến thức, và vì vậy các các
công cụ thông tin đã và sẽ tiếp tục là trung tâm điểm của những nhà phát minh.
Cũng giống như bất cứ một nội dung văn bản nào đều có thể được thể hiện bằng
cách sắp xếp các chữ lại với nhau, các công cụ này cho phép tất cả các loại
thông tin được thể hiện dưới dạng số, theo mô hình xung điện mà máy điện toán
dễ dàng thính ứng.

Ngày
nay, thế giới đã có trên 100 triệu máy điện toán sử dụng với mục đích là để sử
lý thông tin. Chúng ta giúp chúng ta trong việc lưu trữ và truyền các thông tin
được thể hiện dưới dạng số một cách dễ dàng hơn nhiều, nhưng trong tương lai
không xa, chúng ta sẽ giúp chúng ta thâm nhập vào hầu như bất cứ nguồn thông
tin nào trên thế giới.

Tại
Mỹ, việc nối tất cả máy điện toán lại với nhau đã được sánh ngang với một công
trình đồ sộ khác: đó là công trình hệ thống các xa lộ liên tỉnh bắt đầu từ thời
Eisenhower. Đó cũng là lý do giải thích vì sao mạng lưới mới này lại mang cái
tên "siêu xa lộ thông tin". Tên gọi này đã được đại chúng hóa bởi cựu
Thượng nghị sĩ Al Gore (hiện nay là Phó Tổng Thống Hoa Kỳ) - mà thân phụ ông là
người bảo trợ cho bộ luật 1956 về Dự án các công trình xa lộ.

Dù
vậy, ẩn nghĩa các từ xa lộ vẫn chưa thật hoàn toàn đúng. Nó gợi lên trong trí
bạn cảnh vật và địa lý của một vùng nào đó, một khoảng cách giữa hai điểm mà
bạn phải đi qua. Nhưng thực ra, một trong những khía cạnh nổi bật của công nghệ
thông tin liên lạc mới này là nó triệt tiêu khoảng cách. Người mà bạn liên lạc, dù ở
ngay căn phòng bên cạnh, hay ở một châu lục khác, đều không thành vấn đề, bởi
mạng lưới trung gian cao này không bị cản trở bởi chiều dài tính bằng dặm hay
cây số.

Từ
"xa lộ"cũng còn gợi lên một ý là mọi người đều đang đi trên cung một
con đường. Mạng lưới mới này, đúng hơn là nó giống như hàng loạt các con đường,
nơi mọi người có thể làm bất cứ điều gì thích hợp với suy nghĩ của anh ta. Một
ý khác mà từ xa lộ gợi lên là nó phải do chính phủ xây dựng lên, và tôi nghĩ
điều đó không đúng tai hầu hết các nước trên thế giới. Nhưng thực chất của ẩn
dụ đó là nó nhấn mạnh đến hạ tầng cơ sở của công trình chứ không phải là những
ứng dụng của công trình. Tại hãng Microsoft, chúng tôi dùng nhóm từ "thông
tin ngay ở trên đầu ngón tay của bạn", nhóm từ đó nhấn mạnh ý nghĩa về lợi
ích nhiều hơn là mạng lưới.

Một
từ mang nghĩa ẩn dụ khác mà tôi nghĩ là nó gần gũi hơn để mưu tả hàng loạt các
hoạt động sắp sửa diễn ra, đó là nhóm từ thị trường tổng hợp. Thị trường, nơi
diễn ra các hoạt động buôn bán thượng vàng hạ cám, chủ yếu dành cho xã hội loài
người, và tôi tin rằng thị trường mới này cuối cùng sẽ trở thành trung tâm bách
hóa thế giới. Nó sẽ là nơi chúng ta sẽ mua, bán, đầu tư, mặc cả, tranh luận,
gặp gỡ, và dạo chơi. Khi bạn chỉ nghe nhóm từ "xa lộ thông tin" chứ
không nhìn thấy con đường, bạn hình dung ra một nơi họp trợ hoặc một nơi trao
đổi hàng hoá. Hãy
hình dung về sự ồn ào, náo nhiệt của thị trường chứng khoáng New York hoặc một
cái trợ của nông dân, hay một hiệu sách đông người, tất cả đang tìm kiếm thông
tin có ích cho mình.

Tất
cả mọi trạng thái hoạt động của con người, từ các thương vụ hàng tỷ đô la tới
các vụ ve vãn, tán tỉnh lẫn nhau đều diễn ra trên xa lộ. Nhiều thương vụ liên
quan đến tiền bạc được thanh toán bằng tiền dưới dạng số chứ không phải bằng
tiền tệ thật. Thông tin dạng số của tất cả mọi thứ, không phải chí có tiền, sẽ
thông qua sự trao đôi trung gian mới của thị trường này.

Thị
trường thông tin toàn cầu sẽ là một công trình khổng lồ và sẽ kết hợp tất cả
các phương tiện khác nhau. trên bình diện thực tế, công trình đó sẽ giúp cho
bạn có sự lựa chọn rộng rãi đối với tất cả mọi thứ, bao gồm cả việc bạn kiếm
sống và đầu tư như thế nào, bạn sẽ mua sắm những gì và bạn sẽ phải trả bao
nhiêu cho những thứ đó, bạn của bạn sẽ là những ai và bạn sẽ sử dụng bao nhiêu
thời gian cho bè bạn, và đâu sẽ là nơi an toàn để cho bạn và gia đình bạn sống.

Môi
trường làm việc của bạn và ý nghĩa của bạn về điều gọi là "được giáo
dục" cũng sẽ thay đổi gần như không nhận thấy được. Ý thức về tính đồng
nhất, về bạn là ai và bạn thuộc về đâu, sẽ được mở rộng ra đáng kể. Tóm lại,
hầu như tất cả mọi việc rồi sẽ được thực hiện khác đi, tôi không mong đợi những điều đó sẽ sảy ra
trong nay mai, và tôi hiện đang làm tất cả những gì có thể được để thúc đẩy cho
quá trình đó xảy ra.

Bạn
không chắc là bạn sẽ tin vào điều này? Hay bạn muốn tin vào nó? Có lẽ bạn sẽ từ
chối tham gia. Người ta nói chung, thường làm những việc khi có một vài công
nghệ mới đe dọa sẽ thay đổi những gì họ đã quen thuộc và cảm thấy thoải mái với
chúng. Trước hết, xe đạp, một vật đã xuất hiện kỳ cục; xe hơi, một kẻ sâm nhập
quá ồn ào; máy tính bỏ túi, một mối đe dọa việc học toán học; và radio, sự kết
thúc của quá trình đọc viết.

Nhưng
rồi qua thời gian, những máy móc đó đi vào trong đời sống hàng ngày của bạn,
bới chúng mang tới sự tiện lợi và tiết kiệm sức lao động, và chúng cũng đồng
thời khuyến khích bạn đi vào những đỉnh cao sáng tạo mới. Chúng ta hoan nghênh
đón mừng chúng. Chúng nhận được sự tin cậy và có mặt bên cạnh các công cụ khác
của chúng ta. Một thế hệ mới trưởng thành cùng với chúng, thay đổi và nhân tính
hóa chúng. Tóm lại, chơi cùng với chúng.

Điện
thoại là một bước tiến lớn lao trong thông tin hai chiều. Nhưng lúc mới ra đời,
nó bị lên án là vật gây phiền toái, người ta cảm thấy khó chịu, cảm thấy bất tiện với kẻ thâm nhập
mới vào trong gia đình họ. Dù vậy, dần dà con ngươi nhận ra rằng họ chẳng những
có thêm một công cụ mới và họ còn học được cách liên lạc mới. Một câu chuyện
phếm trên điện thoại không được lâu hoặc trang trọng bằng một cuộc đàm thoại
trực diện. Ngoài
chuyện chưa quen ra, đối với nhiều người, nó là công cụ không hữu hiệu. Trước
khi điện thoại ra đời, muốn thực hiện bất cứ một cuộc nói chuyện nào, người ta
phải mất trọn một
buổi chiều hoặc một buổi tối để đi thăm và có thể là một bữa cơm nữa.

Một
khi điện thoại có mặt ở hầu khắp các trụ sở làm việc và gia đình, người ta sáng
tạo cách để tận dụng đặt tính độc nhất vô nhị của phương tiện liên lạc này. Và khi điều đó phát triển
dộng ra, các cách thể hiện đặc biệt của nó, các mánh khoé, các nghi thức văn
hóa của nó phát triển theo. Trong khi tôi đang viết quyển sách này, một hình
thức liên lạc mới - thư điện từ còn gọi là E-Mail - đang diễn ra theo quá trình
tương tự: thiết lập nên các qui chế và tập tục riêng của nó.

Antoine
de Saint-Exupesry, một phi công đồng thời là nhà văn người pháp, viết trong
cuốn hồi ký Gió, cát và các vì tinh tú, vào năm 1939, dần dà, chiếc máy điện
thoại sẽ trở thành một phần trong cuộc sống của nhân loại.

Ông
viết về cách thức con người phản ứng trước kĩ thuật mới, và sử dụng cách đón
chào chậm chạp của đại chúng đối với công trình đường xe lửa hồi thế kỉ thứ XIX
làm ví dụ.

Ông
mô tả dân chúng đã từng ca thán những đầu máy xe lửa sơ khai phun khói mù mịt
với tiếng động cơ thét gào như những con quỷ sắt. Rồi khi nhiều đường day được nắp đặt, các thị trấn
bắt đầu xây dựng các trạm xe lửa. Hàng hóa và các dịch vụ đã phát triển theo.
Nhiều việc làm thích thú bắt đầu từ đó. Xuất hiện một nên văn hóa phát triển
theo hình thái độ khinh miệt đi tới chỗ công nhận nó. Cái công cụ mà trước đây bị coi là con quái
vật thì lúc này đã trở thành một phương tiện chuyên trở tốt nhất, mạnh nhất,
phục vụ cho đời sống hàng ngày của họ. Một lần nữa sự thay đổi trong nhận thức
của chúng ta được phản ảnh trong ngô ngữ chúng ta sử dụng. Hồi đó, chúng ta gọi
xe lửa là "con quỷ sắt". Và Saint-Exsupery đặt câu hỏi: "Vậy thì
ngày nay người dân quê gọi xe lửa là gì nếu không phải là một anh bạn hiền lành
cứ đúng 6 giờ chiều mỗi ngày là chạy ngang qua nhà mình?"

Chỉ
có một sự thay đổi duy nhất có ảnh hưởng lớn đến lịch sử thông tin liên lạc sảy
ra vào khoảng năm 1450, khi Johann Gutenberg, một người thợ rèn ở Mainz, Đức,
phát minh và giới thiệu một máy in loại di chuyển được đầu tiên ở châu Âu (lúc đó Trung Quốc và
Triều Tiên đã có máy
in rồi). Sự kiện đó đã thay đổi vĩnh viễn nền văn hóa phương tây. Phải mất hai
năm Gutenberg mới sắp xong chữ cho bộ Kim thánh đầu tiên, nhưng một khi đã sắp
chữ xong, ông có thể in ra hàng loạt bộ. Trước thời Gutenberg, tất cả các sách
đều phải chép bằng tay, hiếm khi hoàn thành xong một bản chép trong vòng một
năm. Chiếc máy in của Gutenberg thời bấy giờ thật chẳng khác gì chiếc máy in
lazer tốc độ nhanh hiện nay.

Chiếc
máy in mang lại cho phương Tây không chỉ có cách sản xuất sách nhanh chóng hơn
mà còn nhiều lợi ích khác. Cho đến lúc đó, mặc dù nhiều thế hệ đã đi qua, nhưng
cuộc sống vẫn còn mang tính cộng đồng và hầu như là không thay đổi mấy. Hầu hết
mọi người chỉ biết những gì bản thân họ được nhìn thấy hoặc được kể lại. Hầu
như chẳng có mấy ai ra khỏi ngôi làng của họ. Như nhà văn James Burke, một tác
giả tôi mến mộ, đã viết:

"Trên
thế giới này, tất cả kinh nghiệm đều mang tính riêng tư: chân trời của họ thật
là nhỏ hẹp, và cộng đồng hầu như chỉ nhìn ngược vào phía trong. Tất cả những gì
tồn tại ở thế giới bên ngoài chỉ là lời đồn đại".

Chữ
in đã thay đổi tất cả. Nó là phương tiện thông tin đại chúng đầu tiên - lần đầu
tiên kiến thức, quan điểm, và kinh nghiệm được trao đổi với nhau dưới một hình
dạng cụ thể, nhanh gọn
và có thể di chuyển được.

Chữ
in đã giúp nới rộng
tầm nhìn của con người vượt ra khỏi ranh giới ngôi làng họ sống, người ta bắt đầu quan tâm tới những
gì đang xảy ra ở các
nơi khác. Nhà máy in mọc lên như nấm tại các thành phố thương mại và trở thành
những trung tâm trao đổi tri thức. Khả năng biết đọc biết viết trở thành một kĩ
năng quan trọng, nó đã cách mạng hóa nền giáo dục và thay đổi các cấu trúc xã
hội.

Trước
thời Gutenberg, trên toàn lục địa Châu Âu chỉ có khoảng 30.000 đầu sách, gần
như tất cả đều là kinh thánh. Vào năm 1500, có khoảng trên 9 triệu cuốn với đủ
loại đề tài. Truyền đơn và các loại giấy tờ in khác bị ảnh hưởng chính trị, tôn
giáo, khoa học và văn học. Lần đầu tiên trong lịch sử, những người bên ngoài
giới khoa bảng chính thống sử dụng các loại thông tin viết.

Xa lộ
thông tin sẽ biến đổi nền văn hóa của chúng ta cũng sâu sắc, mạnh mẽ như máy in
của Gutenberg đã làm ở thời trung cổ.

Máy
điện toán cá nhân đã và đang thay đổi thói quen làm việc của chúng ta, nhưng nó
chưa thực sự thay đổi cuộc sống của chúng ta nhiều. Khi những chiếc máy thông
tin rất mạnh của ngày mai được nối mạng với nhau trên xa lộ, con người, máy
móc, các cuộc vui chơi giải trí, và các dịch vụ thông tin, đều có thể tiếp cận
được. Bạn có thể liên lạc được với bất cứ ai, tới bất cứ nơi nào, và với những
ai muốn liên lạc với bạn; bạn có thể đọc lướt qua, dù ngày hay đêm, sách báo
của hàng ngàn thư viện. Chiếc máy ảnh mà bạn bỏ quên hay bị đánh cắp sẽ báo một
cách chính xác cho bạn biết hiện giờ nó đang ở đâu, dù cho nó là một thành phố
khác. Từ trụ sở làm việc, bạn có thể trả lời câu hỏi từ gia đình của bạn. Những thông tin hiện nay
khó có thể có được, ngày mai sẽ trở nên dễ dàng:

- Xe
buýt của anh chạy đúng giờ không?

-
Hiện nay trên con đường bạn đi làm việc hàng ngày có tai nạn nào xảy ra không?

- Học
bạ của con bạn đang học tại trường tốt xấu ra sao?

-
Liệu có ai đồng ý đổi vé xem hát vào ngày thứ năm theo vé ngày thứ tư của bạn
không?

- Cửa
hàng nào, dù ở bất cứ nơi đâu, có thể giao cho bạn một đồng hồ đeo tay vừa để
coi giờ vừa để bắt mạch với giá rẻ nhất vào sáng ngày mai?

-
Hiệu giặt ủi đã giặt xong áo choàng của bạn chưa?

-
Triệu chứng của một cơn đau tim như thế nào?

-
Liệu cá có nhận biết được màu sắc không?

-
Mình đang ở đâu vào lúc 9 giờ 2 phút tối ngày thứ năm vừa qua nhỉ?

Chẳng
hạn, bỗng dưng bạn muốn thử một nhà hàng mới khai trương và muốn được xem thực
đơn, dự án ngân hàng mục rượu vang, và các món đặc sản trong ngày của cửa hàng
đó. Có thể bạn đang
nghĩ không biết các nhà bình luận nói gì về các món ăn bạn thích nhất.