3

Mặt đường lại rừng rực bốc
lửa.

Hai chiếc xe tăng đi đầu đã
trúng mìn, một chiếc đùng đùng bốc cháy; một chiếc đứt tung băng xích, lồng lộn
trong ánh lửa như một con ác thú bỗng bị đánh què chân, nó gầm rú, giãy giụa, tháp
pháo cứ quay tròn và giật lên từng hồi, những khẩu đại liên trên xe xối ra từng
tia đạn đỏ đọc như máu.

Tốp máy bay lên thẳng trợ
chiến xà xuống vừa bắn rốc két vừa rọi xuống những luồng đèn pha sáng quắc như
lưỡi gươm. Trong tiếng ầm ĩ của đạn nổ, xe gầm, tiếng trung đội trưởng Mánh vẫn
oang oang:

- Bồi cho nó một quả đi!

- Nhanh lên! Chiếc khác nó lên
bây giờ.

Một vệt lửa màu da cam lao vút tới. Chiếc xe đứt băng xích thoắt đỏ lựng
lên như một cục than hồng, cái nòng pháo gục xuống.

Hưng dùng tiểu liên quét thẳng lên nóc chiếc xe M.113 đi sau, dìm đầu thằng
xạ thủ đại liên xuống cho Ổn có thời cơ tiếp cận. Hình như biết nguy cơ, chiếc
M.113 quay ngoắt định chuồn. Hưng bật dậy hét lên:

- Bám lấy nó!

Cả hai cùng lao theo con mồi. Cùng lúc, trên đầu họ, hai chiếc trực thăng sà
xuống. Bóng họ bỗng hiện ra trong luồng đèn pha sáng quắc.

Cục... cục... cục... cục... xì... đùng... xéo... đùng...

Đạn nổ tóe hoa cà hoa cải trên mặt đường. Mặc! Ổn và Hưng vẫn băng băng
lướt tới. Khi chỉ còn cách chiếc xe chừng hơn trăm mét, Ổn dừng phắt lại, lấy
đường ngắm và xiết cò. Luồng lửa hậu phụt về đằng sau sáng rực lên như một vệt
sao chổi. Phía trước chiếc M.113 nổ ầm một tiếng dữ dội rồi bốc cháy. Hưng chụp
lấy vai Ổn:

- Khá lắm! Lắp đạn mau!

Ổn bỗng lạnh người, la lên:

- Chết cha tôi rồi.

- Cái gì? Bị thương à.

- Không! Bỏ quên ba lô đạn.

- Ăn cám! Đánh với đấm. Quay lại lấy mau!

Hai người lom khom chạy lộn trở lại. ở phía cuối đoạn cua lại thêm hai đám
cháy nữa. “Đánh đêm có cái khoái của đánh đêm.” Hưng vừa chạy vừa nghĩ vậy. Bỗng,
từ bên con đường nhánh, một chiếc xe tăng bật pha sáng quắc ầm ầm lao ra. Hưng
và Ổn lăn xuống vệ đường, nằm bất động.

- Ầm!

Một ánh chớp lóa. Đất đá bay vù vù. “Mìn nổ rồi!” Hưng reo lên rồi bật dậy.
Anh chưa kịp nổ súng thì lại một chớp lửa lóa lên.

- Mày chọi lựu đạn đấy hả?

Ổn vừa cười vừa trả lời:

- Thử một trái.

Họ chạy tới bên chiếc xe trúng mìn. Ba thằng ngụy từ trong xe lao ra trúng
lựu đạn của Ổn sóng soài trên mặt đường. Một thằng chưa chết, vừa cào cấu mặt
đường vừa rên lên những tiếng lạ tai “u... ò... u... ò... u”.

Ổn trở lại chỗ cũ tìm được ba lô đạn. Cũng may mà trung đội trưởng Mánh
không biết.

Khu vực chặn đầu hết xe. Trung đội trưởng Mánh chỉ để lại một tiểu đội chốt
rồi kéo lực lượng của mình tiến về phía quyết chiến điểm. Tại đây năm chiếc xe
tăng và bọc thép địch đã kịp thời cụm lại thành một cụm trên mỏm đồi ven sông. Chúng
quay tất cả đại liên và pháo khống chế ba mặt còn lại. Đạn xòe ra, đan rẻ quạt,
không để một kẽ hở cho các xạ thủ B.40, B.41 có thể tiếp cận. Lúc máy bay lên
thẳng cũng xúm cả lại, rọi đèn pha và bắn xuống từng bụi cây ven đường.

Mánh bắt được liên lạc với đại đội. Đại đội trưởng Quảng đầu trần, áo cộc, lăm
lăm một khẩu B.40 trong tay. Trong ánh đèn pha loang loáng, Mánh nhìn thấy một
vệt máu chảy dài đã đông thẫm lại bên má đại đội trưởng:

- Anh bị thương rồi!

- Không sao! - Quảng lắc đầu. - Mẹ sư nó, vón cục cả lại rồi.

Mánh cười:

- Nó xù lông nhím. Khó nhai đấy!

- Anh còn mấy khẩu chống tăng?

- Bốn.

- Đạn còn nhiều không?

- Đủ đánh.

- Vậy thì thế này nhé. Anh tổ chức một mũi gồm toàn hỏa lực men theo bờ
sông, nếu cần thì tụt hẳn xuống sông mà đi. Hướng đó địch không chú ý. Tiếp cận
rồi đồng loạt nổ súng. Tôi sẽ cho trung đội 2 nó nghi binh thu hút hỏa lực địch.

Khi tổ hỏa lực đi rồi, Đạt cho trung đội lùi lại và trăm mét, nằm phục kích
dọc đường. Xe tăng địch vẫn bắn như xay lúa. Mặt sông sáng loáng trong ánh chớp
hỏa châu. Bên kia sông, khu vực thị xã Phú Bổn tối om như miệng vực. Ở đó hiện
nay đang đen đặc những lính, những xe của cái đội quân tháo chạy này. Ngày mai,
cuộc chiến đấu hẳn còn ác liệt. Khi ta chưa tập trung được lực lượng để tiến
công toàn diện thì chúng cũng không chịu ngồi chờ chết.

Hưng bò gần Đạt lo lắng hỏi:

- Đêm nay sư đoàn có đưa quân vào kịp không nhỉ?

- Điều đó đã có các cụ ấy lo. Bọn mình chỉ lo làm sao bịt chặt cái “miệng
túi” này lại...

- Ngày mai chắc còn gay?

- Dĩ nhiên... Nhưng đêm nay trung đoàn sẽ vào tiếp sức.

- Vậy à?

- Mình nghe ông Khẩn nói lúc chiều, khi đi chôn thằng Thắng.

- Mất thằng ấy, ông Khẩn đau lắm.

- Thì tụi mình cũng vậy!

- Có lẽ khi nào về hậu cứ, chúng mình mới thấm thía nỗi buồn thiếu nó.

- Kiểu này... có khi chẳng bao giờ còn lui về hậu cứ nữa.

Đạt cười nhỏ:

- Cậu lại lạc quan tếu rồi!

- Không tếu đâu! - Hưng xích lại gần Đạt hơn. - Cậu thấy không? Chúng nó rã
quá rồi.

- Nếu một mai chiến thắng thì... chúng mình càng nhớ Thắng.

- Nếu chiến thắng, còn sống trở về... cậu sẽ làm gì?

- Mình ý à? Chưa nghĩ. - Đạt im lặng một lát rồi nói tiếp. - Như cậu thật
sướng, cậu đã xác định được tương lai cho mình rồi. Chiến thắng xong, cậu về
học tiếp rồi trở thành giáo viên. Cuộc đời, như thế là đẹp. Còn mình, chiến thắng
xong mình sẽ làm gì nhỉ?

- Thiếu gì công việc. Xây dựng cả một đất nước...

- Mình không lo thất nghiệp. Mình chỉ sợ phải gắn bó với một công việc gì
đó mà mình không yêu nó.

- Lại bắt đầu rắc rối.

- Thế đấy! Phải nghĩ chứ cậu. Tuổi trẻ chúng mình thì làm gì mà chẳng sống
được. Nhưng... nếu chỉ làm để lấy ngày ba bữa cơm với manh quần tấm áo thì còn
ra làm sao? Chúng mình còn phải nghĩ được điều gì bên ngoài cái đó nữa. Cúi
xuống, chúng nó bắn thấp rồi đó, có lẽ cánh B2 bắt đầu chọc rồi. Mình đang nghĩ
đến điều này cậu ạ.

- Gì thế?

- Cậu thấy mình hát được không?

- Tốt.

- Có lẽ hôm nay mình mới nói với cậu. Mình đã ước mơ trở thành diễn viên
hát.

- Mình ủng hộ và tin ở tài năng và nghị lực của cậu. Cậu đã được thưởng huy
chương vàng trong một hội diễn nghệ thuật quần chúng, phải không? Đó là bằng
chứng hùng hồn về khả năng của cậu, nhưng khả năng còn phải đòi hỏi nghị lực và
lao động mới trở thành tài năng.

- Ngoài ra còn điều kiện và thời cơ nữa.

- Đúng! Nhưng không được chờ đợi cậu ạ! Ngay từ bây giờ cậu phải hành động
cho tương lai rồi. Sống bồi dưỡng tâm hồn mình chẳng hạn. A! Anh Mánh đánh rồi.
Khá lắm! Nổ đồng loạt. Ba “thằng” cháy rồi, Đạt ơi.

Mặt sông đỏ hồng lên trong ánh lửa. Hai chiếc xe còn lại hốt hoảng lao
xuống đường. Lập tức hai vệt lửa da cam ở hướng trung đội hai lao tới chặn đầu.
Năm cụm lửa cùng bốc cháy phực lên. Lũ máy bay lên thẳng chán ngán, bay nhặng
xị, bắn vu vơ một lát rồi chuồn. Đạt và Hưng đã đứng dậy từ lúc nào chẳng rõ, họ
cùng hướng về phía năm cụm lửa vừa bốc lên, chờ đợi các chiến sĩ của trung đội
mình trở về. Đạt chỉ những cụm lửa xuýt xoa:

- Nếu như chụp lấy được một cái ảnh thì tuyệt quá.

Hưng gật đầu tán thành và nói to lên ý nghĩ lúc nãy của mình.

- Đánh đêm có cái khoái riêng của đánh đêm, Đạt nhỉ?

4

Hơn một giờ sáng Nguyên mới mệt mỏi đặt lưng xuống nền hầm trải ni lông. Gân
cốt anh mỏi nhừ. Anh tưởng rằng hễ đặt mình xuống là sẽ lập tức thiếp đi, mê
mệt trong một giấc ngủ triền miên.

Nhưng, anh vẫn không sao chợp mắt được. Ấn tượng của một ngày chiến đấu
căng thẳng in đậm vào cân não anh. Hễ nhắm mắt, anh lại thấy hiện lên trong đầu
những hình ảnh hào hùng của trận đánh. Bên tai anh vẫn nghe tiếng lùng bùng như
có tiếng bom đạn hay tiếng gầm rú của những đoàn xe tăng địch.

Đêm đang đi nốt những khoảng thời gian cuối cùng để tới bình minh. Yên tĩnh
đến lạ lùng. Nghe rõ tiếng sương rơi tí tách trên vòm lá, thỉnh thoảng, khi gió
nhẹ rung, những giọt sương lộp bộp rơi xuống mái tăng, tiếng tròn và ấm. Nguyên
nhắm mắt lại và tự dỗ mình: “Ngủ đi! Ngày mai còn gay go đấy. Còn phải cần
nhiều đến sức lực.” Nhưng bên tai anh vẫn cái tiếng lùng bùng khó chịu kia. Trí
óc anh vẫn hoạt động, anh vẫn tiếp tục suy nghĩ, phân tích, phán đoán.

Sau khi kết thúc trận đánh đêm, anh nhận được điện của trung đoàn báo tin, trong
đêm nay, toàn trung đoàn sẽ vào chiếm lĩnh, dàn đội hình. Ngày mai, trên tuyến
đường này sẽ hình thành một tuyến chốt chặn của cả một trung đoàn. Vậy thì
không còn phải bàn cãi gì nhiều về số phận của cái lực lượng hỗn hợp khổng lồ
đang bị nhốt trong thung lũng này nữa. Sư đoàn sẽ tạo thời cơ, dốc toàn lực
lượng tiến công dứt điểm trong một ngày gần đây. Nhưng sau đó thì sao? Nguyên
tin rằng sư đoàn sẽ tiếp tục truy kích, kiên quyết tiêu diệt gọn tất cả những
lực lượng của quân đoàn 2 ngụy tháo chạy khỏi Tây Nguyên đã vọt qua cái thung
lũng này. Chúng sẽ không thể nào chạy thoát nếu ta hành động thật khẩn trương. Tất
cả trông đợi vào sức cơ động của bộ đội và đầu óc chỉ huy sáng suốt, quyết đoán
của Bộ tư lệnh sư đoàn.

Ngoài kia, mặt trận Trị Thiên cũng đang đánh dữ. Không chừng, chỉ ít bữa
nữa, các anh sẽ được nghe tin giải phóng Huế. Rồi cứ đà ấy mà phát triển thì
chưa biết tình hình sẽ đi đến đâu? Không chừng... biết đâu đấy, thời cơ lớn sẽ
xuất hiện và ta có thể dấn lên, giải phóng toàn miền Nam. Chỉ mới nghĩ tới điều
đó đã thấy to lớn quá, choáng ngợp quá. Nhưng, chúng ta chiến đấu vì ngày đó. Vậy
thì, chúng ta có quyền ước mơ và bây giờ đã có cơ sở để ước mơ.

Nguyên cứ nằm suy nghĩ lan man như vậy cho đến khi bên ngoài có tiếng bước
chân người bước rậm rịch. Tiếng chuyện trò rì rầm. Anh nhỏm dậy, cất tiếng hỏi:

- Ai ngoài đó?

- Tôi đây!... Hán đây mà. Thủ trưởng Nguyên phải không?

- Nguyên đây? Trung đoàn đến rồi hả?

Nguyên ngồi dậy, bật lửa châm vào chiếc đèn dầu đặt ở góc hầm. Năm, sáu
người lục đục bước vào. Anh nhận ra cái dáng hơi lao về đằng trước của trung
đoàn trưởng. Anh chưa kịp chào thì ông đã oang oang lên tiếng:

- Thằng Nguyên đâu rồi? Ngủ lịm hả?

Nguyên vội vã xỏ dép đứng dậy, tiến lại phía trung đoàn trưởng:

- Báo cáo thủ trưởng, tôi vẫn thức.

Trung đoàn trưởng xiết chặt tay anh cán bộ trẻ và khen luôn miệng:

- Khá lắm! Các cậu làm ăn có lý đấy. Hơn bốn chục xe hả? Giỏi! Sư đoàn khen
đấy.

Nguyên vừa đỡ ba lô cho trung đoàn trưởng vừa khiêm tốn trả lời:

- Bọn tôi làm ăn tạm được thôi ạ.

Đứng đằng sau trung đoàn trưởng là Nhuận, trưởng tiểu ban tác chiến của
trung đoàn, Nhuận đang đợi đến lượt chúc mừng bạn. Nguyên hiểu ra điều đó, anh
tiến lại, ôm chầm lấy bạn:

- Mày khỏe chứ?

- Trông đấy! Vẫn giữ được cả “nước sơn” nữa.

Họ cùng nhau vui vẻ cất tiếng cười. Hai người quen nhau rồi thân nhau khi
còn học ở trường quân chính mặt trận. Cũng khó mà giải thích vì sao họ thân
nhau. Có lẽ cả hai đều trẻ và đẹp trai nhất khóa, lại ý hợp tâm đầu. Anh em
cùng khóa thường gọi họ là “đôi cây cảnh” của khóa vì cả hai chuyên môn được
giao nhiệm vụ tiếp tân mỗi khi có văn công mặt trận xuống phục vụ hay thủ
trưởng cấp trên tới thăm.

Không ngờ “đôi cây cảnh” ấy cùng rơi vào tay trung đoàn trưởng Thuần. Nhưng,
tới đây thì không thể để họ cặp đôi với nhau được nữa. Trung đoàn trưởng Thuần
đã căn cứ vào sở trường của từng người mà phân công công tác. Nhuận có năng
khiếu công tác tham mưu được điều về phụ trách tiểu ban tác chiến của trung
đoàn. Còn Nguyên, sau khi nghiên cứu quá trình chiến đấu, ông biết “đất” của
Nguyên là đơn vị. Hắn sẽ làm ăn được nếu giao cho hắn một tiểu đoàn.

Biết tin trung đoàn trưởng tới, chính trị viên Khẩn cũng lóp ngóp bò sang. Họ
ngồi xếp bằng tròn trong chiếc hầm thùng, quanh ngọn đèn làm bằng lọ dầu chống
vắt rất xinh, cầu kỳ của Nguyên. Lát sau liên lạc Bình lễ mễ bưng tới mấy chai
bia và một đĩa hai ngăn đầy ắp bánh kẹo.

Trung đoàn trưởng xua tay bảo đồng chí liên lạc trẻ tuổi:

- Cậu này liều thật! Vi phạm chính sách chiến lợi phẩm nhé.

Bình vô tình vẫn cười lỏn lẻn:

- Thủ trưởng cứ phê bình tiểu đoàn trưởng của tôi ý. Từ sáng tới giờ ngớt
đánh nhau lúc nào là anh ấy lại mang bia ra uống, dễ đến hàng két rồi.

Trung đoàn trưởng gượng cười, vẻ không hài lòng:

- Thấy chưa anh Nguyên, anh Khẩn? Cán không nghiêm thì trách gì quân... Hình
như cả chính ủy và tôi đều có nhắc các anh: càng thắng lớn, chúng ta càng phải
giữa nghiêm kỷ luật chiến lợi phẩm. Rồi đây chúng ta còn vào thành phố...

- Dạ, báo cáo thủ trưởng... - Chính trị viên Khẩn ngập ngừng.

Trung đoàn trưởng quay lại nói với đồng chí liên lạc:

- Cậu lém ra trò, lại đẹp trai nữa. Có lẽ cũng bằng tuổi thằng con mình đấy.
Này, không phải chúng ta nhất thiết không sử dụng chiến lợi phẩm đâu, nhưng
phải có tổ chức chứ?

Rồi ông nói với Nguyên và Khẩn:

- Chiều nay mình có gặp sư trưởng.

- Sư đoàn đã cơ động về đây rồi cơ ạ.

- Ờ, sở chỉ huy nhẹ của sư bám theo trung trung đoàn mình, tới đây từ đêm
qua. Ngày hôm nay sư trưởng trực tiếp theo dõi tình hình chiến đấu của các cậu
đấy.

Đôi mắt Nguyên ngước lên, lộ những nét xúc động:

- Vậy cơ à?

- Không phải chỉ có Bộ tư lệnh sư đoàn quan tâm tới các cậu. Đích thân Đại
tướng Văn Tiến Dũng, tư lệnh trưởng kiêm chính ủy Bộ chỉ huy chiến dịch cũng
thường xuyên điện xuống hỏi về tình hình đánh chặn. Chứ sao? Nhiều lúc chúng ta
thường không thấy hết được ý nghĩa của những sự kiện mà chính bản thân mình
đang góp phần làm nên. Đây là một cuộc rút lui chiến lược của địch. Nếu chúng
thành công thì có nghĩa là chúng thực hiện được ý đồ chiến lược. Vậy thì, vị
trí của những trận đánh mà chúng ta tham gia góp phần phá vỡ ý đồ chiến lược đó
của địch. Phải nghĩ được như vậy mà cố gắng hơn nữa, Nguyên ạ.

Thừa lúc trung đoàn trưởng đang say sưa nói chuyện với Nguyên, chính trị
viên Khẩn ra hiệu cho liên lạc Bình bưng vội đĩa kẹo bánh và mấy chai bia ra
khỏi hầm. Trung đoàn trưởng bảo Nguyên:

- Cho mình nghe toàn bộ tình hình đơn vị ngay bây giờ được không?

- Dạ, được.

Nguyên mở túi áo ngực lấy cuốn sổ ghi chép của mình ra nhìn qua một lượt
rồi bắt đầu báo cáo tình hình. Nhuận trải tấm bản đồ ni lông ra, vừa nghe
Nguyên nói vừa ghi chép, đánh dấu trên bản đồ. Nguyên cố gắng báo cáo ngắn, gọn,
mạch lạc diễn biến của một ngày chiến đấu. Đồng thời, phân tích một cách khách
quan, sâu sắc về tình hình địch, tình hình dân. Trung đoàn trưởng chăm chú lắng
nghe, đầu ông hơi nghiêng, thỉnh thoảng lại gật gật hoặc ờ ờ... Đôi lúc ông mở
mắt to à lên một tiếng biểu lộ sự ngạc nhiên. Những đoạn thú vị ông vỗ đùi cười
ha hả, rất tự nhiên và sảng khoái. Ông nghe cán bộ cấp dưới báo cáo mà cứ như
nghe kể chuyện cổ tích. Người ta có cảm tưởng hình như đây là lần đầu tiên ông
được nghe kể về những trận đánh, về xe tăng, máy bay. Lối nghe chuyện của ông
khuyến khích người kể rất nhiều. Vì vậy những cán bộ lần đầu tới báo cáo tình
hình với ông, lúc đầu còn dè dặt, chú ý tới từng chi tiết, con số để cho có vẻ
chặt chẽ, chính xác; nhưng dần dần, lối nghe chuyện, hỏi chuyện của ông đã kích
thích họ. Họ bắt đầu quên bản báo cáo đã chuẩn bị sẵn. Và họ kể, kể tất cả
những điều mà họ biết. Thuận mồm, có khi họ còn tuôn ra cả những điều mà đáng
lý không nên báo cáo với thủ trưởng.

Trung đoàn trưởng có một trí nhớ rất đặc biệt và có đầu óc phân tích, tổng
hợp rất nhanh, nhạy. Trong cái mớ bòng bong mà anh kể ra đó, lập tức ông tìm
được những điều chủ yếu nhất, quan trọng nhất, biểu hiện thực chất của vấn đề. Và,
ngay sau khi anh ngừng lời thì lập tức ông phóng ra những câu hỏi hết sức hóc
búa và bất ngờ mà chỉ những người nắm thật chắc, thật chính xác tình hình mới
có thể trả lời nổi.

Nhưng hôm nay có vẻ như trái với lệ thường. Nghe xong, trung đoàn trưởng im
lặng, trầm ngâm suy nghĩ một lúc lâu rồi mới hỏi:

- Này! Theo các cậu thì tại sao thằng địch nó lại sa sút nhanh đến như vậy?

Nhuận đập đập cái bút chì dầu xuống tập bản đồ mấy cái rồi trả lời:

- Tôi cho rằng sau khi mất Buôn Ma Thuột rồi tiến hành giải tỏa không thành,
sư đoàn 203 bị tiêu diệt nên Bộ tư lệnh quân đoàn 2 ngụy choáng váng, hoang
mang. Chúng ra lệnh “tùy nghi di tản” hết sức vội vã, khiến quan quân càng tán
loạn. Vì vậy, đụng ta là tan rã.

Trung đoàn trưởng khẽ gật đầu:

- Buôn Ma Thuột! Đúng rồi. Nhưng đó chỉ là nguyên nhân trực tiếp. Mình cho
rằng chúng ta phải nhìn sâu hơn một chút. Đây, trước hết phải là kết quả của sự
sụp đổ từ bên trong, từ bản chất của đội quân này và những kẻ chỉ huy của chúng.
Từ đường lối phản động dẫn đến chiến lược sai lầm là điều không tránh khỏi, có
thể tính lầm một nước cờ mà từ thế chủ động lâm vào thế bị động, lúng túng, từ
đó sẽ dẫn đến những thất bại tạm thời. Nhưng không thể vì lầm một nước cờ mà
một đội quân có tinh thần chiến đấu cao, kỷ luật tốt bỗng trở thành một đội
quân rệu rã, bạc nhược, vô kỷ luật, mạnh ai nấy chạy được. Vậy thì, đây là vấn
đề xây dựng con người cầm súng của cả một đội quân. Chủ nghĩa thực dân mới chỉ
có thể đào tạo được một đội quân đánh thuê; mà bạc nhược, rệu rã, cầu an; hưởng
lạc vốn là bản chất của nó. Khi tạm thắng thế, bản chất đó tạm thời được giấu
kín, được ngụy trang. Nhưng đến khi thất thế, khi lỡ một nước cờ kiểu Buôn Ma
Thuột thì bản chất thực của nó bắt đầu được phơi bày. Mình cho rằng phải cắt
nghĩa như vậy thì chúng ta mới hiểu được kẻ thù, hiểu được chúng ta, phải không
các cậu?

Mọi người yên lặng suy nghĩ, họ đều thấy rằng chẳng cần phải nói thêm gì
nữa. Thủ trưởng của họ đã phân tích sự suy sụp của kẻ thù sâu sắc đến như vậy, còn
gì phải bàn nữa. Chỉ có Nguyên muốn nói, anh muốn nói một điều, rằng anh cũng
đã từng suy nghĩ như vậy nhưng anh chưa giải thích được cho các chiến sĩ của
mình hiểu điều đó. Các chiến sĩ cũng thường hỏi anh câu hỏi đó nhưng chưa bao
giờ anh phải phân tích cho có đầu có đũa để cho họ hiểu. Đó chính là khuyết
điểm của anh, của một người chỉ huy. Anh định nói với trung đoàn trưởng điều đó
như một lời nhận khuyết điểm, nhưng trung đoàn trưởng đã ngoặt sang một vấn đề
khác:

- Nghe các cậu báo cáo tình hình, mình rất phấn khởi. Tổ chức chiến đấu như
vậy là giỏi. Nhưng, còn một số vấn đề cần được chú ý đúng mức hơn. Nhất là vấn
đề dân tị nạn. Bọn địch đã đẩy nhân dân vào thảm cảnh, chúng ta phải làm thế
nào giảm bớt nỗi cực khổ, đau thương cho họ. Các cậu đã chủ động tổ chức các tổ
đi gọi dân, không để họ chạy sâu vào rừng, như vậy là tốt, nhưng kết quả còn
chưa được bao nhiêu. Trong rừng hiện nay còn hàng ngàn đồng bào đang lang thang
vô vọng, không cơm ăn, nước uống. Họ sống quá lâu trong vòng kìm kẹp của địch, bị
tuyên truyền, lừa phỉnh nên họ chưa hiểu ta, nhiều người sợ ta như quỷ sa tăng.
Nhưng chúng ta phải cứu họ, vì chúng ta chiến đấu cho hạnh phúc của nhân dân cơ
mà. Tiểu đoàn cậu hôm nay chiến đấu khá căng thẳng rồi. Với lại, cũng phải tạo
thời cơ cho các tiểu đoàn bạn lập công nữa chứ. Vì vậy, ngày mai các cậu sẽ làm
lực lượng dự bị của trung đoàn. Một đại đội, có một cán bộ tiểu đoàn chỉ huy
vượt sang bên kia đèo Tu Na đánh chiếm một số điểm chốt, chiếm khu vực cầu Ai
Nu, chuẩn bị bàn đạp cho sư đoàn phát triển. Nhiệm vụ, mục tiêu cụ thể anh
Nhuận sẽ làm việc với các cậu sau. Hai đại đội làm lực lượng dự bị, mỗi đại đội
rút ra một trung đội đi làm nhiệm vụ cứu dân. Các trung đội này chia làm nhiều
tổ, có trang bị loa pin, mang theo nước, đường, sữa và thuốc cấp cứu. Chúng ta
phải ra sức mà cứu dân, nếu không thì họ sẽ chết mòn chết mỏi trong rừng thôi
các đồng chí ạ. Đấy, nhiệm vụ của tiểu đoàn các cậu ngày mai là như vậy. Thắc
mắc gì không?

Nguyên và Khẩn nhìn nhau rồi cùng bật cười. Trung đoàn trưởng đã “úp” họ
một cú bất ngờ. Như vậy ông ấy đã tính toán, cân nhắc kỹ lắm rồi. Có khiếu nại
cũng chẳng ăn thua gì. Nghĩ vậy nên Nguyên đành mỉm cười trả lời:

- Báo cáo thủ trưởng, chúng tôi không thắc mắc gì cả. Chỉ xin lưu ý thủ
trưởng một điều: nếu có làm ăn lớn, đánh chiếm thị xã chẳng hạn, thì thủ trưởng
đừng quên chúng tôi nhé.

Trung đoàn trưởng bĩu môi:

- Các cậu thì muốn làm cả trời. Chỉ tiêu diệt địch, bắt tù binh, diệt xe
tăng... các cậu đều vượt gấp rưỡi rồi còn gì. Có đơn vị vẫn còn trắng tay kia
kìa. Phải để cho họ làm ăn chứ. Còn nhiệm vụ đánh thị xã thì trung đoàn 4 họ
đảm nhiệm chứ ta không xơ múi gì đâu.

Nguyên chặc lưỡi:

- Con cưng của sư có khác.

Trung đoàn trưởng nháy mắt cười:

- Nhưng lần này đánh thị xã không bở ăn bằng cánh ta đâu. Hễ họ cứ bắt đầu
húc là địch trong thị xã sẽ túa ra phía ta. Cứ đơm đó cho chắc thì thế nào cũng
trúng.

Trung đoàn trưởng vươn vai ngáp liền mấy cái rồi bảo:

- Thôi! Bây giờ cậu làm việc thêm với Nhuận nhé. Mình ngả cái lưng già một
lát. Mỏi quá. Mà sắp sáng bạch rồi còn gì?

Như để xác nhận điều trung đoàn trưởng vừa nói, từ trong rừng sâu có tiếng
gà rừng eo óc gáy. Nguyên dẹp vội cốc chén lấy chỗ cho thủ trưởng nằm. Một lúc
sau ông cất tiếng ngáy đều đều. Nguyên nhìn trung đoàn trưởng ngủ và chợt mỉm
cười. Ông vẫn chưa kịp tháo súng ngắn, còn cái xà cột thì vẫn ôm khư khư trên
bụng. Nhuận ghé vào tai Nguyên, nói nhỏ:

- Ta kiếm chỗ khác làm việc. Ba, bốn đêm nay thủ trưởng thức trắng rồi đấy

Một tiếng đại bác hú dài, bay vọt qua khu vực trú quân của tiểu đoàn rồi nổ
ầm phía sau đồi. Trung đoàn trưởng giật mình tỉnh dậy, ngơ ngác nhìn quanh rồi
lại đặt lưng xuống ngáy ngon lành như chẳng có chuyện gì xảy ra.

Bóng đêm loãng dần. Tiếng gà rừng lại gáy vang. Một ngày mới đang bắt đầu.