- Địa điểm: L'Espace, 24 Tràng Tiền, Hoàn Kiếm, Hà Nội
- Diễn giả: Dịch giả Nguyễn Duy Bình, TS văn học Trần Ngọc Hiếu, Dịch giả Đinh Bá Anh
10 năm qua có thể được coi như quãng thời gian bùng nổ của các thể loại sách dịch trên thị trường sách Việt Nam, nhất là sách văn học. Từ chỗ “cứ thế mà xuất hiện”, vài năm trở lại đây, các bản dịch văn học ngày càng nhận được nhiều hơn sự quan tâm của dĩ nhiên là người trong ngành, trong nghề, và đặc biệt là của độc giả. Các ý kiến đưa ra không chỉ liên quan trực tiếp đến các bản dịch cụ thể, mà còn bắt đầu đề cập nhiều đến khía cạnh lý thuyết, đến nghiên cứu dịch thuật; các tranh luận vì thế mà càng lúc càng bớt cảm tính đi, có cơ sở hơn. Trong bối cảnh đó, Trung tâm Văn hoá Pháp L’Espace và Nhã Nam phối hợp tổ chức các buổi nói chuyện liên quan đến dịch thuật – chủ yếu là dịch văn học, với hy vọng có thể duy trì được 2 số một năm và dần tạo ra một địa điểm đáng tin cậy để bất kỳ ai quan tâm đến lĩnh vực này cũng có thể đến trao đổi.
Văn học dịch, vì không chỉ dừng ở nhiệm vụ trao đổi văn chương thuần tuý, làm phong phú thêm ngôn ngữ đích, và qua đó là văn hoá đích, mà còn đảm đương nhiều vai trò khác nhau tuỳ thời kỳ, dự án dịch, quan điểm chủ quan hay ý kiến cá nhân mà dịch giả muốn bảo vệ… nên ở góc độ nào đó, có thể coi một tác phẩm văn học dịch như một thành tựu văn học và các tác phẩm văn học dịch như một phần hữu cơ của nền văn học quốc gia. Song liệu có phải mọi tác phẩm văn học nước ngoài đều có thể dịch được? Nếu câu trả lời là phủ định thì đâu là những yếu tố cản trở còn nếu câu trả lời là khẳng định thì đâu là yếu tố tạo điều kiện và yếu tố tạo điều kiện này liệu có bị hạn chế? Trong trường hợp đó, có nên tiếp tục thực hiện công việc chuyển ngữ hay cứ để nguyên gốc mãi một tác phẩm bất khả dịch? Những câu hỏi cơ bản nhưng gây tranh cãi không ngớt không chỉ ở Việt Nam mà cả trên thế giới suốt bấy lâu nay này là gợi ý để chúng tôi chọn chủ đề Dịch văn học: có thể và có thể cho số đầu tiên trong xê ri trò chuyện về dịch thuật. Một lời khẳng định cũng có thể bị bác bỏ hoặc được đồng tình để mở ra nhiều khả năng xem xét.
- Thông tin diễn giả:
Dịch giả Nguyễn Duy Bình hiện là Phó Giám đốc Nhà xuất bản Đại học Vinh. Anh từng dịch nhiều tác phẩm quan trọng trong văn học Pháp sang tiếng Việt như Lời hứa lúc bình minh của Romain Gary, La Mã sụp đổ của Jérôme Ferrari và Hẹn gặp lại phía trên kia của Pierre Lemaitre.
Tiến sĩ Văn học Trần Ngọc Hiếu hiện đang giảng dạy tại khoa Ngữ Văn trường Đại học Sư phạm Hà Nội. Anh chưa bao giờ nhận mình là dịch giả nhưng có thể tìm thấy trên blog cá nhân của anh nhiều bài viết về dịch cùng nhiều bài thơ, bài tiểu luận hết sức thú vị, có giá trị tham khảo lớn về văn chương, nghệ thuật do chính anh chuyển ngữ.
Dịch giả Đinh Bá Anh từng dịch Thư gửi bố của Kafka và có nhiều ý kiến thú vị về dịch thuật trên trang mạng xã hội Facebook, được đông đảo dư luận quan tâm, ủng hộ.
Nguồn: Nhã Nam