Chỗ Lan ở là ngõ Thương. Chả biết ai nghĩ ra cái tên thấm đẫm tình cảm như thế. Nhưng những cư dân ở đấy chẳng ai gọi như thế. Người ta gọi là xóm Tổ Ong. Họ nói vì trước kia trong này người làm nghề đóng than tổ ong nhiều quá, đâm ra người ta quen miệng gọi như vậy, đến giờ vẫn chưa quen được cái tên mới ghi trên tấm biển xanh xanh đầu ngõ.
Lan thuê trọ trong một khu nhà tập thể cũ. Căn phòng hình ống, rộng chừng hai mươi mét vuông, có một cửa sổ trổ ra đằng sau, nhìn ra một khu vườn đầy cây dại.
Căn phòng đơn giản. Chỉ có một cái giường ở giữa nhà, chiếc chiếu cói cũ, phai hết màu không còn nhìn ra hình bông hoa hồng ở hai đầu chiếu. Một chiếc bàn gỗ kê sát cửa sổ, trên đó Lan để sách vở, cặp sách. Tường nhà loang lổ, rõ là lâu chẳng có ai sơn sửa. Sát cửa ra vào là một chiếc bàn gỗ, bên trên có một nồi cơm điện nhỏ và một chiếc chảo điện sơn tróc lỗ chỗ. Những chai lọ đựng mắm, muối, mì chính đặt gọn vào trong góc bàn. Đó là chỗ Lan nấu nướng.
Gọi đây là khu tập thể cũ, bởi vì trước kia nó vốn là khu nhà tập thể của một công ty đã giải thể. Chả biết về sau bằng cách nào đó mà nó lại rơi vào tay ông Tình cai quản - chủ nhà của Lan. Khu nhà tiêu điều như một dãy nhà hoang. Vợ chồng con cái ông ở trong căn phòng đầu dãy và cho thuê những phòng còn lại với cái giá rẻ mạt. Ông Tình ở nhà trông coi cả khu, chừng mười giờ tối lại ra khóa cái cổng sắt to uỵch. Lan không chắc ông trông coi được cái gì. Cả ngày lúc nào cũng thấy người ông nồng mùi rượu. Vả lại, nó cũng không biết ở đây có cái gì cần ông canh giữ. Khoảng sân rộng mênh mông toàn đá răm. Ở dưới sân, sát thềm hè dãy nhà, có một cái thuyền cũ kĩ có vẻ như không còn dùng được. Những chỗ đất xung quanh, nếu chỗ nào mọc được cây thì chẳng có gì khác ngoài táo dại, cỏ hoang và đom đóm.
Trong khu nhà, cũng thuê trọ còn có hai cô gái ở phòng sát vách, và một anh con trai lớn tuổi ở phòng ngoài. Anh con trai tên Thân, lái xe tải, đi cả ngày. Lan mới có đôi ba lần gặp. Lúc trời tối, cũng chả biết mồm ngang mũi dọc thế nào.
Hai cô gái phòng bên đều hơn tuổi Lan. Hiên mười chín tuổi, là công nhân công ty mía đường Hải An, cách đấy hai cây số. Thái học trên Lan hai lớp, nhưng học khác trường. Hai người thật khác nhau. Hiên đen đúa, gầy nhẳng. Thái da trắng, đậm người. Hiên ít nói. Thái mau miệng.
Những buổi chiều tối nấu cơm, buồn buồn, cả bọn hay lôi chảo điện ra ngoài hè ngồi nấu. Vừa được hóng gió, vừa dễ buôn chuyện. Hiên hay nhìn Lan, bảo: “Con bé này da trắng thế nhỉ!” Rồi lại nhìn vào tay chân mình, vẻ buồn bực.
Có lần, Hiên xòe hai bàn tay ra, than thở:
- Ngón tay chị dài nhỉ. Sao dài quá thế chứ?
Lan nhìn tay Hiên. Những ngón tay dài ngoằng, các mấu tay nổi lên như những cành tre khẳng khiu. Nó nhìn lại tay mình, ước sao ngón tay mình cũng dài như vậy. Nó bảo:
- Em thích ngón tay dài. Thế mới đẹp.
- Dài vừa thôi, chứ dài quá như tay chị thì xấu lắm.
Thái cũng xòe tay ra:
- Tay em mới chán. Béo múp.
Hiên lắc đầu, vẫn không thôi não nuột. Chị kể cho hai đứa Lan nghe chuyện về một người chị họ. Người chị ở quê, đã hai mươi ba tuổi mà chưa có người yêu. Đợt vừa rồi phải xuống Hà Nội, nhờ đứa em con dì đưa đi ép tóc. Số tiền chẳng ít, chị cắn răng cắn lợi dành dụm tiền biết bao ngày.
Thái hỏi: “Tại sao?”. Chị bảo, để kiếm chồng. Vì xấu quá chả ai để ý, nếu ép tóc thì xinh hơn, mới có cơ hội cho trai làng đến tán. Không thì ế mất. Như chị còn đi làm, còn gặp người này người nọ. Chứ chị ấy chẳng đi đến đâu, gặp được ai. Mình đâu có tự đi tán người ta được!
Thái bảo:
- Ừ, ở quê hay thế. Chứ ở đây, mấy đứa bạn em thích thằng nào thì cưa thằng đấy.
Hiên gật đầu, cúi mặt. Lan giờ mới hiểu tại sao Hiên hay ca cẩm về vẻ ngoài của mình vậy.
Lúc về phòng, ngồi nhìn mấy cọng cây dại lơ thơ ngoài cửa sổ, tự dưng lòng thấy buồn khôn tả. Hai mươi ba tuổi, còn trẻ biết bao. Vậy mà đã lo ế. Người ta cứ bắt phụ nữ phải đẹp, phải trẻ, lại bắt họ phải ngồi im đợi chờ, sao mà bất công đến vậy?
