Quy chuẩn chính tả trong tiếng Việt

Hexagon

-trong sáng-
Tham gia
6/12/13
Bài viết
4.037
Gạo
3.398,0
Quy chuẩn chính tả trong tiếng Việt

Là một diễn đàn về văn hóa đọc, việc giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt được đề lên hàng đầu.
Gác Sách cấm tất cả các bài viết có những lỗi chính tả Tiếng Việt sau:
- Dùng ngôn ngữ chat, cố tình sửa từ ngữ tiếng Việt, ví dụ: hok, j,... (nhìn chung là các từ không thể đánh vần được).
- Dùng tiếng địa phương có lỗi chính tả, ví dụ nhầm lẫn chữ "l" (phát âm đúng: "lờ") và "n" (phát âm đúng: "nờ").
- Viết tiếng Việt không dấu.
- Viết hoa cả câu. Tiêu đề bài viết nếu toàn chữ in hoa cũng là vi phạm.
- Đầu câu không viết hoa. Tiêu đề bài viết không mở đầu bằng chữ hoa cũng là vi phạm. Cuối câu không có dấu kết câu.


Riêng trường hợp các từ viết tắt thông dụng, ví dụ: KO (không), DC (được), NG (người)... Gác Sách khuyến cáo các bạn hạn chế sử dụng trong bình luận và CẤM sử dụng trong các tác phẩm (ở đây là tác phẩm tự sáng tác hoặc bài viết sưu tầm...).

Với bài nội dung thuộc truyện dài: Bắt buộc phải tuân thủ tới từng dấu câu. BQT sẽ nhắc nhở và xóa bài nếu tác giả không sửa lại theo đúng chuẩn.
Với các bài khác (bình luận, thảo luận...): BQT sẽ nhắc nhở khi lỗi chính tả là lỗi hệ thống (tức khi bạn chưa hiểu đúng về luật chính tả, việc vi phạm lặp đi lặp lại nhiều lần), các lỗi do đánh máy có thể bỏ qua (nhưng vẫn khuyến khích bạn đọc lại bài 1 lần để rà soát về chính tả trước khi đăng). Riêng với lỗi không viết hoa đầu câu và thiếu dấu kết câu vẫn xóa bài.

Các lỗi sai cơ bản khi viết văn:
1. Đặt thừa, thiếu khoảng trống trước dấu câu
. VD: Ai ?, " Kệ tôi"...
Các bạn cần nắm được các nguyên tắc cơ bản sau:
a, Các dấu phân cách câu, phân cách ý (phẩy, chấm, chấm cảm, chấm lửng, chấm hỏi, hai chấm) đứng liền sát với nội dung phía trước và có khoảng trống với nội dung tiếp theo.
b, Khi sử dụng các cấu ngoặc, nội dung cần liền sát với cả ngoặc đóng và mở.
c, Khi dùng dấu gạch ngang cần có khoảng trống cả trước và sau dấu. Chú ý phân biệt với dấu gạch nối.
d, Chú ý không có dấu gạch dưới _ trong viết văn.

2. Sử dụng số đếm.
Ngoại trừ số đếm là danh từ và chỉ thời gian (VD: lớp 10A, năm 1945) thì mọi số đếm khác đều cần được biết dạng chữ. Thậm chí mình thấy nhiều sách kể cả ngày tháng năm đều viết dạng chữ.

3. Viết tắt.
Phổ biến là viết tắt về thời gian (VD: 2h) và các số đo cơ bản (VD: 20km, 1kg)
Những kiểu viết trên chỉ sử dụng khi làm toán, còn ta viết văn thì phải viết đúng cách đọc.
VD: 2h bạn sẽ đọc là "hai giờ" chứ không phải "hai h" nên bạn buộc phải viết là "hai giờ" hoặc "2 giờ". Tương tự cho các trường hợp khác.

4. Không thống nhất trong cách đánh dấu phân biệt lời thoại và lời dẫn.
Hiện có 2 cách là dùng ngoặc kép và dùng gạch ngang. VD:
"Anh yêu em." Tôi nói.
- Anh yêu em. - Tôi nói.
Khi sử dụng ngoặc kép thì không cần dấu gạch ngang phân cách nữa. Nhiều bạn dùng cả 2.

CHUẨN VỀ CHÍNH TẢ

Dấu câu

Tiếng Việt sử dụng 16 dấu (trong đó có 10 dấu câu): Dấu cách ! ( ) , . : ; ? [ ] { } “ ” ...

Về dấu cách, trước và sau mỗi dấu câu, chúng ta tuân theo một quy ước:

  1. Với các dấu câu chỉ có một thành phần như dấu phẩy (,), chấm (.)... thì dấu câu đứng liền kí tự phía trước, sau dấu câu là một khoảng trống.
  2. Với dấu câu gồm hai thành phần như ngoặc đơn, ngoặc kép, ngoặc nhọn thì bên ngoài của dấu sẽ là khoảng trắng, nội dung bên trong liền sát với dấu.
  3. Giữa hai dấu câu không có dấu cách, trừ khi chúng thuộc hai câu khác nhau. Luật 3 này có giá trị hơn hai luật trên.
VD:
KO (không), DC (được), NG (người)
là đúng.
KO ( không) , DC ( được ), NG (người )
là sai.

Về dấu ngoặc kép, cần lưu ý rằng chúng ta dùng cặp dấu “ ” .
Xem thêm: Cách sử dụng dấu câu.

Số

  • Dùng dấu phẩy là dấu thập phân. Thí dụ: 3,14.
  • Dùng dấu chấm để phân nhóm. Thí dụ 1.234.567.
Đơn vị

Giữa số và đơn vị luôn có một dấu cách phi dãn (no-break space - NBSP).
Một vài thí dụ: 2,34 cm, 250 GB,...
[Cập nhật] Trường hợp % vẫn viết liền với chữ số vì đây không phải đơn vị mà chỉ là kí hiệu cho phép toán thể hiện tỉ lệ. Theo: http://en.wikipedia.org/wiki/Percentage

Ngày tháng

  • Ngày tháng dạng dài: Thứ hai, ngày 15 tháng 6 năm 2009.
  • Ngày tháng dạng ngắn: 15/6/2009 hoặc 15/06/2009 hoặc tháng 6/2009.
  • Giờ dạng dài: 16 giờ 10 phút 28 giây.
  • Giờ dạng ngắn: 16:10:28.
Chính tả

Bạn có thể kiểm tra mình viết đúng chính tả hay không (dấu hỏi hay ngã, ch hay tr, c hay t...) bằng cách tra từ điển. Có thể tra trực tuyến trên Wiktionary tiếng Việt hoặc Từ điển tiếng Việt của Hồ Ngọc Đức. Google cũng là một cách rất tốt để kiểm tra.

Vị trí dấu thanh

  1. Gặp một chữ có 1 nguyên âm chứa dấu mũ, dấu ngoắc như Ă, Â, Ê, Ô, Ơ, Ư, thì đánh dấu lên đó. Thí dụ: “Tuấn”, “tập”, “viết”. Nếu có hai (như ƯƠ), thì đánh dấu lên nguyên âm sau (Ơ). Thí dụ: “đường”, “được”.
  2. Gặp một chữ có phụ âm cuối, thì đánh dấu lên nguyên âm chót. Thí dụ: “hoàng”, “hoạt”, “toán”, “coóng”. Nếu không có thì đánh dấu lên nguyên âm áp chót. Thí dụ: “họa”, “hòe”, “hủy”. (Dĩ nhiên gặp một chữ chỉ có một nguyên âm thì chỉ còn cách là đánh dấu lên nguyên âm đó thôi).
Viết hoa
  1. Viết hoa vì phép đặt câu: viết hoa sau các dấu câu (dấu chấm câu, dấu chấm than, dấu chấm lửng...);
  2. Viết hoa danh từ riêng chỉ tên người;
  3. Viết hoa tên địa lí;
  4. Viết hoa tên cơ quan, tổ chức: viết hoa chữ cái đầu của các âm tiết của các thành tố chỉ tên loại, chức năng, nhiệm vụ của cơ quan, tổ chức;
  5. Tên chức vụ, học vị chung không viết hoa. Thí dụ: tổng thống, chủ tịch, tổng bí thư, đại sứ, thái thú, tổng đốc, tiến sĩ, cử nhân, viện sĩ,...
“i ngắn” hay “y dài”?
Dựa theo tài liệu của ĐHKHXH&NV: http://ussh.vnu.edu.vn/van-de-phan-biet-viet-i-ngan-va-y-dai/2070

  1. Trường hợp đứng sau 6 phụ âm /h, k, l, m, s, t/, về cơ bản, cũng đã hình thành một thói quen: viết i ngắn khi là từ thuần Việt; viết y dài khi là từ Hán Việt.
  2. Nguyên âm đứng một mình (âm tiết độc lập) thì sẽ viết i ngắn nếu là từ thuần Việt : ỉ (eo), ì (à) ì (ạch), (béo) ị, (ầm) ĩ,... và y dài, nếu là từ Hán Việt: ý (kiến), (lưu) ý, y (sĩ), (chuẩn) y,...
  3. Nguyên âm đứng đầu âm tiết, có tổ hợp nguyên âm hoặc nguyên âm đôi, viết y dài: yêu (quý), yểu (điệu), yến (tiệc), yêng (hùng), huỳnh huỵch,...
  4. Trong các âm tiết nửa mở, có nhiều trường hợp thể hiện bằng hai con chữ i, y nhưng thực chất có sự khác biệt (do sự nhầm lẫn chính tả). Nếu là tổ hợp nguyên âm [wi], như trong các từ quy (tắc), (thâm) thúy, (ma) túy, (xương) tủy, quỵ lụy... thì viết y dài. Nếu là tổ hợp nguyên âm [uj], như trong các từ cúi (đầu), túi (quần), tủi (hổ), xúi (bẩy), (tàn) lụi... thì viết i ngắn.
P/s: vấn đề "y" hay "i" tốt nhất các bạn tra từ điển nếu có sự phân vân hay tranh cãi.
 
Chỉnh sửa lần cuối:

Tịch Lam

Phủi bụi này... thổi phù phù.
Gà về hưu
Tham gia
9/12/13
Bài viết
300
Gạo
1.550,0
Re: Quy chuẩn chính tả trong tiếng Việt
Đúng là cần dùng tiếng việt chuẩn, cơ nhưng mà hơi khó Ad ạ, viết theo cảm hứng tuôn trào, rồi hoa mắt ngồi sửa từng đấu câu, dấu cách, mà cũng không biết đã đúng chưa, hức.
 
Chỉnh sửa lần cuối bởi người điều hành:

chonguoinoiay

Gà con
Tham gia
9/12/13
Bài viết
64
Gạo
0,0
Re: Quy chuẩn chính tả trong tiếng Việt
Theo mình trang này là trang sách nên cần phải chuẩn tiếng việt, nhưng nhiều quy định chặt quá Ad ạ. Bởi vì viết xong mà quay lại sửa thường sẽ không sửa hết được.
 

Chim Cụt

đang cố gắng dài ra
Gà về hưu
Tham gia
4/12/13
Bài viết
14.361
Gạo
3.100,0
Re: Quy chuẩn chính tả trong tiếng Việt
Không có cái gì nói là làm được liền. Chúng ta sẽ cùng nhau tập dần dần cả nhà ạ. Hãy tập dần từ những bình luận nhỏ như này. Nó sẽ thành thói quen. Và khi chúng ta đầu tư cho một bài viết dài hơn, thói quen này sẽ giúp chúng ta không cần dò lại về cách đánh máy, ví dụ sau dấu phẩy "," phải có khoảng cách chẳng hạn. ;)
 

Hexagon

-trong sáng-
Tham gia
6/12/13
Bài viết
4.037
Gạo
3.398,0
Re: Quy chuẩn chính tả trong tiếng Việt
Những quy định về cách đặt dấu câu, chỉ cần các bạn chú ý khi đọc sách là sẽ nắm được.
Các lỗi phổ biến của các bạn là hay đặt dấu không chuẩn, thường là thừa hoặc thiếu khoảng trống.
VD: "Hôm nay trời đẹp , tôi hẹn nàng đi chơi." là sai, đúng phải là "Hôm nay trời đẹp, tôi hẹn nàng đi chơi".

Mình thấy 2 bạn viết như trên là ổn rồi ^^, riêng @Tịch Lam thì cần chú ý đầu câu viết hoa và kết câu cần có dấu chấm.
Khi các bạn sai chính tả mod sẽ nhắc nhở để các bạn chỉnh. Dù sao chúng ta cũng cần phải chuẩn chính tả mới dạy được em, con, cháu sau này.
 

chonguoinoiay

Gà con
Tham gia
9/12/13
Bài viết
64
Gạo
0,0
Re: Quy chuẩn chính tả trong tiếng Việt
Những quy định về cách đặt dấu câu, chỉ cần các bạn chú ý khi đọc sách là sẽ nắm được.
Các lỗi phổ biến của các bạn là hay đặt dấu không chuẩn, thường là thừa hoặc thiếu khoảng trống.
VD: "Hôm nay trời đẹp , tôi hẹn nàng đi chơi." là sai, đúng phải là "Hôm nay trời đẹp, tôi hẹn nàng đi chơi".

Mình thấy 2 bạn viết như trên là ổn rồi ^^, riêng @Tịch Lam thì cần chú ý đầu câu viết hoa và kết câu cần có dấu chấm.
Khi các bạn sai chính tả mod sẽ nhắc nhở để các bạn chỉnh. Dù sao chúng ta cũng cần phải chuẩn chính tả mới dạy được em, con, cháu sau này.
Thực ra mình ủng hộ quan điểm phải viết đúng chính tả, nên khi diễn đàn quy định viết đúng chính tả mình rất ủng hộ. Mình nghĩ là nên thêm quy định về in nghiêng với độ đậm của văn bản nữa.
 

Hexagon

-trong sáng-
Tham gia
6/12/13
Bài viết
4.037
Gạo
3.398,0
Re: Quy chuẩn chính tả trong tiếng Việt
Quy định 3 là ad muốn hướng tới các trường hơp VD như ngay sau dấu ngoăc là dấu phẩy (,) để cách đoạn. Lúc này tuy quy định bên ngoài dấu ngoặc là khoảng trống nhưng nếu sau dấu ngoặc là dấu phẩy thì dấu phẩy vẫn liền sát.
VD:
Mã:
Giữa số và đơn vị luôn có một dấu cách phi dãn (no-break space - NBSP), kể cả trong trường hợp đơn vị là kí tự "%".
Là đúng.
Mã:
Giữa số và đơn vị luôn có một dấu cách phi dãn (no-break space - NBSP) , kể cả trong trường hợp đơn vị là kí tự "%".
là sai dù quy định bên ngoài dấu () phải có 1 khoảng trống.
Tuy nhiên ad sẽ xem lại quy định này để có cách viết rõ ràng hơn, vì nếu đằng sau là các dấu phân cách đoạn, ý, câu như dấu phẩy (,), chấm (.), chấm phẩy (;) thì luôn là khoảng trắng kể cả trường hợp liền sau đó là 1 dấu câu khác.
 
Bên trên