Chương
16: Nhà quý tộc tài giỏi đã gặp những chuyện gì trong quán trọ mà chàng tưởng
là lâu đài?

Thấy Đôn Kihôtê nằm vắt ngang trên lưng lừa, chủ quán vội
hỏi Xantrô xem chàng đau đớn ra sao. Xantrô đáp là không sao cả, Đôn Kihôtê bị
rơi từ trên đỉnh núi xuống, xương sườn rạn nứt đôi chút mà thôi. Chủ quán có
một người vợ tính tình không giống những bạn đồng nghiệp. Bà này có lòng từ
thiện, thấy người hoạn nạn thì thương. Bà vội chạy tới chăm sóc Đôn Kihôtê và
bảo cả con gái đến giúp một tay. Cô này chưa chồng, mặt mũi xinh xắn.

Trong quán trọ
còn có một cô hầu gái, quê quán ở Axturia, mặt ngắn, gáy gọt nhẵn thín, mũi
tẹt, một mắt chột, mắt kia kèm nhèm. Nói của đáng tội, cô ta có một thân hình
cân đối bù vào những thiếu sót trên: người cao bảy gang tay tính từ đầu đến
chân, hai vai vì mang vác nặng dô lên khiến cô ta cứ phải nhìn xuống đất quá
mức mong muốn. Con gái bà chủ quán và cô hầu đáng yêu này thu xếp cho Đôn
Kihôtê một chỗ nằm nom thật thảm hại trong một cái buồng xép xem ra trước đây
vẫn dùng để chứa rơm rạ. Nằm cạnh Đôn Kihôtê có một chàng lái la. Tuy giường
của hắn ta lót bằng yên lừa và trải vải thô nhưng so với giường của Đôn Kihôtê
còn tươm hơn nhiều. Giường của chàng hiệp sĩ gồm bốn tấm ván bào dối đặt trên
hai cái mễ lệch, một cái đệm mỏng dính và xù xì như rải sỏi, phải nhìn vào
những lỗ thủng mới biết là bằng len, hai cái chăn bằng một loại da dùng để làm
khiên và một cái khăn trải giường thưa đến nỗi có thể đếm được từng sợi dệt.

Sau khi đặt
Đôn Kihôtê lên chiếc giường tồi tàn đó, bà chủ quán và con gái dán thuốc cao
khắp từ đầu đến chân chàng; trong lúc đó, Maritornex - tên cô hầu gái - cầm đèn
soi. Nhìn những vết bầm trên người Đôn Kihôtê, bà chủ quán bảo là trông giống
vết đòn hơn những thương tích do bị ngã.

- Không phải
vết đòn đâu, Xantrô đáp; chả là núi có nhiều đá nhọn, và đá nhọn đã va vào
người ông ta làm tím bầm lên đấy.

Rồi bác nói
tiếp:

- Thưa bà, xin
bà giữ lại vài lá thuốc cao vì còn có nhiều người cần đến. Chính tôi cũng đang
hơi đau ở thận.

- Nếu vậy,
chắc bác cũng bị ngã.

- Không phải
thế. Số là khi thấy ông chủ tôi ngã, tôi giật thót người, đâm ra cũng đau cả
mình mẩy như thể bị đánh một nghìn gậy vậy.

- Điều đó rất
có thể xảy ra, con gái bà chủ quán nói. Bản thân tôi cũng đã nhiều lần nằm mê
thấy mình ngã từ trên một cái tháp xuống, mãi không rơi tới đất; và khi tỉnh
dậy, thấy mình mẩy đau ê ẩm như bị ngã thật.

- Đúng thế
đấy. Có điều là lúc đó tôi chẳng mê mẩn gì hết mà còn tỉnh hơn cả bây giờ kia.
Thế mà tôi cũng bị tím bầm khắp người chẳng kém ông chủ Đôn Kihôtê tôi mấy tí.

- Ông hiệp sĩ
này tên là gì? Cô hầu Maritornex hỏi.

- Đó là hiệp
sĩ giang hồ Đôn Kihôtê xứ Mantra, một trong những hiệp sĩ tài giỏi và dũng cảm
nhất đời tự cổ chí kim.

- Thế nào là
hiệp sĩ giang hồ? Cô hầu lại hỏi.

- Cô còn non
yểu lắm sao mà không biết điều đó? Cô em hãy nghe đây. Nói vắn tắt, hiệp sĩ
giang hồ là một người lúc này bị đòn, lúc sau trở thành hoàng đế; hôm nay chàng
ta còn là một kẻ khổ sở, thiếu thốn nhất đời, nhưng ngày mai sẽ có trong tay
hai, ba vương quốc để ban cho giám mã của mình.

Bà chủ quán
hỏi:

- Thế sao bác
là giám mã của ngài đó mà xem ra cũng chẳng có đất đai gì cả?

- Còn sớm quá,
Xantrô đáp. Chúng tôi mới đi phiêu lưu được một tháng và tới nay cũng chưa gặp
một chuyện nào đáng gọi là phiêu lưu cả. Đã vậy, đi tìm cái nọ lại gặp cái kia.
Chắc chắn một khi ngài Đôn Kihôtê lành các vết thương, hay nói đúng hơn... một
khi ngài bình phục sau tai nạn ngã núi và tôi cũng trở lại bình thường, tôi sẽ
không đổi những hy vọng của tôi lấy chức tước cao nhất ở nước Tây Ban Nha này.

Từ nãy đến
giờ, Đôn Kihôtê vẫn nằm chăm chú nghe. Lúc này chàng mới gượng ngồi dậy, nắm
lấy tay bà chủ quán và nói:

- Thưa phu
nhân xinh đẹp, bà có thể tự coi là đã gặp may vì được tiếp đón một người như
tôi trong quý lâu đài. Sở dĩ tôi không muốn nói hay nói tốt về tôi vì người ta
thường bảo rằng sự khoe khoang làm hạ phẩm giá. Nhưng giám mã của tôi sẽ giới
thiệu với bà. Chỉ xin thưa rằng tôi ghi lòng tạc dạ công ơn này chừng nào tôi
còn sống trên đời. Lạy Chúa, ví thử tình yêu không trói buộc tôi bằng những
luật lệ của nó và con người đẹp phụ bạc kia không bắt tôi phải làm nô lệ thì
đôi mắt của tiểu thư xinh đẹp đây sẽ chiếm lĩnh sự tự do của tôi.

Bà chủ quán,
cô con gái và cô hầu Maritornex ngơ ngác chẳng hiểu ông hiệp sĩ giang hồ nói
gì, như thể họ nghe chàng nói tiếng Hy Lạp vậy. Tuy nhiên họ cũng đồ chừng đó
là những lời cảm ơn, khen ngợi; song vì không quen dùng thứ ngôn ngữ này, họ
chỉ lặng yên đứng nhìn với một vẻ thán phục, cảm thấy ông khách mới khác hẳn
những khách trọ khác. Sau khi đáp lễ bằng những lời nôm na, bà chủ quán và cô
con gái rút lui, còn Maritornex ở lại chữa chạy cho Xantrô vì bác cũng cần được
chăm sóc không kém ông chủ mình.

Anh chàng lái
la đã hẹn hò với cô hầu Maritornex là đêm hôm đó, hai người sẽ gặp nhau chuyện
trò, và cô ả cũng đã hứa đợi đến lúc khách trọ và ông bà chủ đi ngủ, cô ta sẽ
đến và sẽ thỏa mãn yêu cầu của y. Người ta kể rằng cô hầu này khi đã hứa thì
giữ đúng lời dù cô hứa ở trên đỉnh núi không có ai làm chứng, vì cô tự cho mình
thuộc dòng dõi quý tộc. Cô ta không hề xấu hổ vì phải làm nghề hầu hạ trong
quán trọ và vẫn thường nói rằng những nỗi bất hạnh và những sự việc rủi ro đã
đưa cô đến cảnh ngộ này.

Cái giường vừa
cứng, vừa hẹp, vừa nhỏ, vừa cập kênh của Đôn Kihôtê đặt ở ngay cửa ra vào của
cái buồng xép mái thủng lỗ chỗ nom thấy cả sao trên trời. Bên cạnh là giường
của Xantrô do chính tay bác tự thu xếp, gồm có một cái chiếu bồ hoàng và một
cái chăn không phải bằng len mà bằng vải thô. Tiếp đến giường của chàng lái la,
lót bằng yên lừa và tất cả những đồ trang bị cho hai con lừa hay nhất của bác
như đã tả ở trên. Theo lời tác giả truyện này, đây là một trong những lái la
giàu có của vùng Arêvalô, có tới mười hai con lừa, con nào cũng béo mập. Tác
giả đã kể tường tận về bác lái la này vì biết bác ta rất rõ, thậm chí người ta
còn bảo là đôi bên có họ hàng với nhau. Số là sử gia Amêtê Bênenhêli kể mọi sự
việc rất tỉ mỉ, chính xác, và người ta nhận thấy rằng những chi tiết dù lặt
vặt, nhỏ bé đến đâu, ông cũng không bỏ qua. Các sử gia ít lời nên lấy đó làm
gương. Họ kể lại những sự việc một cách quá ngắn ngủi, vắn tắt, chưa đọc đã hết,
và không biết vì cẩu thả, xấu chơi hay dốt nát, họ để lại trong lọ mực những
nét tinh túy nhất của câu chuyện. Đáng được ca ngợi một ngàn lần tác giả cuốn
Tablantê đê Ricamôntê và tác giả cuốn sách kể về những chiến công của bá tước
Tômiia. Họ đã tả một cách thật là chính xác!

Lại kể về gã
lái la, sau khi đã đi thăm thú đàn súc vật và cho chúng ăn lần thứ hai bèn quay
về giường nằm dài chờ cô ả Maritornex tới. Xantrô cũng đã đi nằm sau khi được
băng bó, nhưng bác không sao ngủ được vì bộ xương sườn ê ẩm không cho phép. Đôn
Kihôtê cũng đau nhức lắm, mắt cứ mở thao láo như mắt thỏ 1. Trong quán im ắng
như tờ, chỉ có một ngọn đèn sáng treo ở giữa cửa chính.

Cảnh vật tĩnh
mịch và những ý nghĩ mà chàng hiệp sĩ của chúng ta luôn luôn rút ra từ những sự
việc kể trong sách vở - thủ phạm gây ra tai họa cho chàng - đã khiến chàng
tưởng tượng ra một câu chuyện điên rồ kỳ lạ. Chàng nghĩ mình đang ở trong một
tòa lâu đài nguy nga (như mọi người đã biết, tất cả các quán trọ chàng tới nghỉ
đều là lâu đài đối với chàng), còn cô gái con chủ quán là con bà chủ lâu đài;
trước những cử chỉ lịch thiệp của chàng, cô này đã xiêu lòng và hứa đêm nay sẽ
giấu mẹ cha đến ân ái với chàng. Điều mơ tưởng hão huyền đó đã trở thành sự
thật trong đầu óc Đôn Kihôtê, khiến chàng lo lắng suy nghĩ đến giai đoạn gay go
sắp tới thử thách lòng thủy chung của chàng; chàng quyết tâm sẽ không lừa dối
nàng Đulxinêa làng Tôbôxô, dù cho hoàng hậu Hinêbra và bà bảo mẫu Kintanhôna có
hiện ra trước mắt.

Đôn Kihôtê còn
đang nghĩ vơ nghĩ vẩn thì đã tới giờ cô hầu Maritornex hẹn đến gặp gã lái la
(đối với chàng hiệp sĩ, đó là giờ hung). Mình mặc áo lót, chân đi đất, tóc chụp
trong một cái bao bằng vải thô, Maritornex rón rén bước vào phòng ba ông khách
trọ để tìm chàng lái la. Nhưng cô ả vừa bước tới cửa phòng thì Đôn Kihôtê nhìn
thấy; mặc dù khắp người băng bó và xương sườn vẫn còn đau, chàng ngồi nhổm dậy,
dang hai tay ra đón tiểu thư xinh đẹp. Mình thu nhỏ, miệng ngậm tăm, cô hầu gái
đang giơ tay sờ soạng tìm người yêu bỗng đâu chạm phải cánh tay Đôn Kihôtê.
Chàng hiệp sĩ của chúng ta vội túm chặt cổ tay ả, kéo về phía mình và đặt ngồi
lên giường, trong khi cô ả vẫn không dám hé răng nói gì. Rồi chàng vuốt ve cái
áo lót của cô, và tuy nó bằng vải bao tải, chàng cảm thấy đó là một loại tơ
mỏng rất mềm; tay cô ả đeo một chuỗi hạt bằng thủy tinh nhưng chàng thấy nó
phát ra những tia sáng của những viên ngọc quý phương Đông; mớ tóc cứng như rễ
tre đối với chàng là những sợi vàng óng ánh nhất của xứ Arabia, có thể làm lu
mờ cả ánh sáng mặt trời; hơi thở của cô ả chắc chắn phải nặng mùi vì ăn toàn đồ
nguội và thức đêm nhiều nhưng chàng cảm thấy miệng cô phả ra hương thơm ngào
ngạt. Tóm lại, chàng đã hình dung một công nương giống hệt như sách kể rằng có
một nàng công chúa, cảm kích tình yêu của một trang hiệp sĩ, đã trang điểm lộng
lẫy tới thăm chàng trong lúc chàng bị thương. Nhà quý tộc đáng buồn của chúng
ta mù quáng đến nỗi mặc dù đã sờ, đã ngửi, đã thấy hết những vật cụ thể trên
người cô nàng hầu mà vẫn không tỉnh ngộ. Một người nào khác - trừ lái la - sẽ phát
nôn mửa; trái lại, Đôn Kihôtê thấy mình đang ôm trong tay thần Sắc đẹp. Chàng
ôm chặt Maritornex và nói bằng một giọng nhỏ nhẻ, tình tứ:

- Công nương
xinh đẹp và cao quý, tôi rất muốn được đền đáp công ơn nàng đã cho tôi gặp mặt.
Nhưng thần Tư mệnh kia hay trêu ngươi những kẻ lương thiện, bắt tôi phải nằm
liệt vị trên chiếc giường này, cho nên mặc dù lòng tôi muốn thỏa mãn nàng nhưng
tôi không thể thực hiện được. Hơn thế nữa, còn có một trở ngại lớn hơn. Số là
tôi đã thề giữ trọn tình với nàng Đulxinêa có một không hai ở làng Tôbôxô,
người đẹp duy nhất trong ý nghĩ thầm kín nhất của tôi. Ví thử không có chuyện
đó, chẳng lẽ tôi quá ngu ngốc bỏ lỡ cơ hội mà nàng đã có lòng tốt mang tới cho
sao!

Thấy Đôn
Kihôtê ôm chặt quá, Maritornex sợ toát mồ hôi. Cô ả không nghe thấy và cũng
chẳng buồn nghe những lời tán tỉnh của Đôn Kihôtê, chỉ cố tìm cách thoát khỏi
tay chàng. Gã lái la từ lúc đi nằm vẫn mơ tưởng đến Maritornex nên tỉnh như
sáo. Khi cô ả bước vào buồng, y đã biết ngay và nghe được hết những lời của Đôn
Kihôtê. Tưởng nhân tình của mình đã nuốt lời hứa mà đi với kẻ khác, máu ghen
nổi lên, y đến sát bên giường Đôn Kihôtê để nghe xem chàng nói gì. Thấy
Maritornex đang cố giằng tay ra, Đôn Kihôtê thì cứ hết sức giữ lại, anh chàng
lái la nóng mắt giơ thẳng cánh tay lên, giáng một thoi chí tử vào quai hàm
chàng hiệp sĩ si tình làm chàng hộc cả máu mồm. Chưa hả giận, y còn nhảy lên
ngực chàng rồi cứ lấy chân dậm lên khắp các sương sườn. Cái giường của Đôn
Kihôtê đã chẳng vững chãi gì, lại phải chịu đựng thêm chàng lái la, đổ rầm
xuống khiến chủ quán tỉnh dậy. Gọi mãi Maritornex không thấy thưa, bác đoán
ngay rằng cô ả lại có chuyện gì đây. Bác bèn dậy, thắp một cây đèn rồi đi đến
chỗ có tiếng đổ vỡ vừa phát ra. Thấy chủ đi tới, và đã biết tính chủ hung tợn, cô
hầu sợ hãi cuống cuồng vội trốn vào giường Xantrô Panxa, nằm ẹp xuống, cuộn
tròn người lại; lúc này Xantrô vẫn ngủ. Chủ quán bước vào hỏi:

- Con ranh kia
ở đâu? Tao nói không sai, đúng mày là thủ phạm vụ này.

Xantrô chợt
tỉnh giấc, thấy có một đống lù lù trên giường, tưởng bị bóng đè, bèn thụi lung
tung. Maritornex bị đòn túi bụi, đau quá quên cả sợ lộ, cũng đấm trả lại rất
hăng khiến Xantrô tỉnh hẳn. Thấy mình bị đánh mà không biết là ai, bác cố vùng
dậy ôm lấy Maritornex, và thế là một cuộc ẩu đả đẹp nhất đời diễn ra. Dưới ánh
sáng cây đèn, chàng lái la nhìn thấy rõ tình cảnh của người đẹp, bèn bỏ Đôn
Kihôtê chạy lại cứu nguy. Chủ quán cũng xô tới nhưng với mục đích trừng trị
Maritornex vì nghĩ rằng chỉ có ả mới tạo ra cuộc gặp mặt vui vẻ này. Thế là,
như người ta thường nói: "Mèo đuổi chuột, chuột đuổi dây thừng, dây thừng
đuổi cái gậy", lái la choảng Xantrô, Xantrô choảng cô hầu, cô hầu choảng
lại, chủ quán choảng cô hầu, tất cả đều choảng nhau tới tấp, không ngớt tay.
Rủi sao, cây đèn của chủ quán tắt phụt, buồng tối om thành thử họ đánh phỏng
chừng, đánh thục mạng, trúng đòn nào hiểm đòn nấy.

Tối đó, trong
quán còn có một người lính cảnh sát thuộc đội Xanta Ermanđát ngủ trọ. Thấy có
tiếng xô xát, y bèn lấy phù hiệu và cái hộp sắt tây trong đựng các giấy chứng
minh, rồi mò mẫm đi tới chỗ xảy ra cuộc loạn đả. Y hét to:

- Nhân danh
luật pháp và đội Xanta Ermanđát, tất cả dừng tay lại!

Người đầu tiên
y túm được là Đôn Kihôtê. Khắp mình đầy vết đòn, chàng hiệp sĩ nằm thẳng cẳng,
chết ngất trên đống giường gãy. Viên cảnh sát nắm chặt bộ râu của chàng, mồm
hét: "Hãy ủng hộ pháp luật!". Thấy Đôn Kihôtê không động đậy, tưởng
chàng đã chết, còn những kẻ ở trong buồng là lũ sát nhân, y bèn hô to:

- Hãy đóng cửa
nhà trọ lại! Không cho đứa nào chạy thoát. Chúng đã giết một người tại đây rồi!

Tiếng kêu làm
mọi người giật mình ngừng tay. Chủ quán trở về buồng riêng, chàng lái la về ngủ
trên đống yên lừa, cô hầu cũng quay về chỗ nghỉ của mình. Chỉ tội nghiệp cho
Đôn Kihôtê và Xantrô không sao nhúc nhích được, nằm bệt tại chỗ. Viên cảnh sát
buông bộ râu của Đôn Kihôtê rồi đi ra ngoài tìm đèn để bắt những tên hung thủ.
Nhưng chủ quán tinh ma đã tắt phụt ngọn đèn trong lúc trở về phòng; viên cảnh
sát đành phải đến lò sưởi, tốn bao thời giờ, công sức mới châm được một cây đèn
khác.