Nghe Lôtariô nói, Anxelmô lặng người sửng sốt vì tin đó đến
với chàng đúng vào lúc chàng ít ngờ tới nhất, đinh ninh rằng Camila đã thắng
được những cuộc tấn công giả tạo của Lôtariô và trong lòng đang vui sướng về sự
thắng lợi đó của vợ mình. Chàng lặng yên hồi lâu, mắt nhìn xuống đất không
chớp, cuối cùng mới cất tiếng nói:

- Lôtariô, anh đã giúp tôi với tất cả tình bạn mà tôi mong
đợi ở anh; tôi sẽ nghe lời anh. Hãy làm đi và giữ kín không cho ai biết sự việc
bất ngờ này.

Lôtariô nhận lời. Sau khi chia tay với Anxelmô, Lôtariô mới
hối hận về những điều đã nói và thấy đã hành động một cách ngu ngốc vì chàng có
thể tự mình trả thù Camila được, hà tất phải dùng tới một biện pháp độc ác và
hèn hạ như vậy. Chàng tự nguyền rủa đã quá ngu ngốc, trách mình quá hấp tấp,
không biết làm thế nào để sửa sai và tìm ra một lối thoát thích đáng. Cuối
cùng, chàng quyết định kể hết cho Camila. Muốn gặp riêng Camila không khó và
trong ngày hôm đó chàng đến tìm ngay; vừa trông thấy Lôtariô, Camila nói:

- Anh Lôtariô, em có điều buồn phiền trong lòng; tim em như
bị thắt lại muốn vỡ tung trong lồng ngực, và thật là một điều kỳ lạ nếu nó vẫn
còn nguyên vẹn. Con hầu Lêônêla trơ tráo quá chừng, đêm nào cũng dẫn trai vào
trong nhà này ngủ cho tới sáng; thật là nguy hiểm cho thanh danh của em vì
người ta sẽ nghĩ ra sao một khi thấy có đàn ông ở trong nhà em đi ra vào một
giờ bất thường như vậy. Có một điều đáng buồn là em không dám mắng mỏ, trừng
phạt nó; nó biết hết chuyện của chúng ta thành thử em phải ngậm miệng không dám
kể chuyện xấu của nó ra. Em e rằng việc này sẽ dẫn tới những chuyện chẳng lành.

Thoạt nghe Camila nói, Lôtariô nghĩ là mưu mẹo chi đây để
thanh minh rằng người đàn ông mà chàng đã bắt gặp là nhân tình của Lêônêla,
nhưng thấy nàng vừa khóc lóc thở than, vừa cầu cứu giải quyết hộ, chàng mới tin
là chuyện thật khiến chàng càng thêm bối rối, ân hận. Tuy nhiên, chàng cũng lựa
lời an ủi Camila và hứa sẽ tìm cách ngăn chặn sự hỗn xược của Lêônêla. Sau đó,
chàng kể lại cho Camila về những điều mình đã nói với Anxelmô trong cơn giận dữ
ghen tuông, về việc Anxelmô sẽ nấp trong buồng xép để được tận mắt chứng kiến
sự phản bội của vợ mình. Chàng xin lỗi Camila về hành động điên rồ của mình và
hỏi nàng có phương sách gì để thoát khỏi tình trạng rắc rối này do chính chàng
gây ra trong một phút thiếu suy nghĩ.

Nghe Lôtariô kể, Camila nửa lo nửa giận; bằng lời lẽ nhẹ
nhàng, nàng trách móc người yêu đã có ý nghĩ sai lầm và hành động dại dột. Xưa
nay mỗi khi cần giải quyết việc gì - việc thiện cũng như việc ác -, đàn bà vẫn
tỏ ra nhanh trí, còn đàn ông thường lại thấp mưu hơn họ. Camila đã tìm ngay
được một cách để giải quyết một vấn đề tưởng như vô kế khả thi. Nàng bảo Lôtariô
hãy bố trí cho Anxelmô ẩn nấp trong buồng xép ngay ngày hôm sau, nàng sẽ lợi
dụng việc đó để tạo thuận lợi cho hai người sau này được tự do yêu đương không
phải lo lắng gì nữa. Nàng không nói hết ý đồ của mình, chỉ dặn Lôtariô là sau
khi thấy Anxelmô nấp trong buồng, phải sẵn sàng tới ngay khi nào Lêônêla gọi,
nàng hỏi tới đâu thì trả lời tới đó như không biết có Anxelmô đang nghe trộm.
Lôtariô khẩn khoản yêu cầu Camila cho biết rõ ý đồ để chàng liệu lựa lời cho
thật chính xác. Camila đáp:

- Không có gì phải lựa lời cả, chỉ cần anh trả lời vào câu
hỏi của em mà thôi.

Sở dĩ Camila không muốn nói rõ ý đồ của mình mà nàng coi là
thượng sách, vì sợ Lôtariô bác bỏ và đưa ra ý kiến nào khác dở hơn.

Ngày hôm sau, Anxelmô lấy lý do thăm người bạn ở vùng quê, vờ
đi ra khỏi nhà một lát rồi quay trở về nấp trong buồng; chàng làm việc này
không khó khăn gì vì Camila và cô hầu gái đã cố tình tạo cho điều kiện dễ dàng.

Ngồi trong chỗ nấp với tất cả sự hồi hộp lo âu của một người
sắp được nhìn tận mắt danh dự của mình bị phanh phui, Anxelmô cảm thấy sắp mất
một vật gì quý nhất mà chàng vẫn gửi gắm ở người vợ yêu dấu. Biết rằng Anxelmô
đã nấp xong xuôi, Camila và Lêônêla vào buồng; vừa bước chân vào, Camila thốt
lên một tiếng thở dài và nói:

- Lêônêla em hỡi! Trước khi ta làm một việc mà ta không muốn
cho em biết e rằng em sẽ ngăn cản ta, tốt hơn hết là em hãy cầm lấy con dao găm
của chàng Anxelmô đây mà đâm vào lồng ngực ô uế này của ta. Nhưng hãy gượm, ta
không muốn chịu tội thay người khác. Trước tiên, ta muốn biết tên Lôtariô trâng
tráo và bất lương kia đã nghĩ gì về ta khiến hắn dám liều lĩnh ngỏ ý muốn xấu
xa với ta, xúc phạm tới tình bạn của chồng ta và danh dự của ta. Em Lêônêla,
hãy mở cửa sổ gọi hắn vào đây; chắc là hắn đang đứng ngoài đường lăm le thực
hiện ý đồ bẩn thỉu của hắn. Nhưng ta sẽ đi trước hắn bằng một hành động tuy tàn
nhẫn nhưng sẽ mang lại danh dự cho ta.

Cô hầu gái tòng phạm đáp rất khéo:

- Chết chửa, thưa bà, chẳng hay bà định dùng lưỡi dao đó làm
gì? Phải chăng bà định tự kết liễu hay kết liễu cuộc đời của Lôtariô. Dù trong
trường hợp nào, uy tín và thanh danh của bà cũng sẽ bị mất. Xin bà hãy dẹp nỗi
tức giận và không để cho kẻ đó vào nhà trong lúc chỉ có hai bà con ta. Xin bà
hãy nghĩ lại mà xem, chúng ta là thân gái chân yếu tay mềm, còn kẻ kia đang
hung hăng với một ý đồ xấu xa và mù quáng. Em e rằng trước khi bà thực hiện
được ý đồ của mình, kẻ đó đã làm nhục bà khiến bà còn khổ sở hơn là chết. Dại
dột thay ông chủ tôi đã để cho kẻ láo xược đó vào nhà ta. Bà định giết kẻ đó ư?
Ta biết làm ăn ra sao sau khi hắn chết?

- Sao ư? Camila đáp. Chúng ta sẽ để đấy cho Anxelmô mang đi
chôn; chàng sẽ lấy làm thú vị được tự tay chôn vùi sự ô nhục của mình. Thôi,
hãy gọi Lôtariô vào đây; chừng nào chưa trả thù kẻ đã xúc phạm ta, ta cảm thấy
mình chưa trọn đạo vợ chồng.

Anxelmô nghe được hết và mỗi câu nói của Camila làm thay đổi
những ý nghĩ của chàng. Khi thấy Camila tỏ ý nhất quyết giết Lôtariô, chàng
muốn chạy ra khỏi chỗ nấp để can ngăn vợ; nhưng chàng đã tự ghìm lại để xem
phần kết của một quyết định cứng rắn và đúng đắn như vậy, bụng bảo dạ sẽ ra mặt
đúng vào lúc cần thiết để can ngăn. Lúc này, bỗng Camila ngất đi; Lêônêla vội
đặt nàng lên giường, vừa khóc lóc thảm thiết vừa kêu:

- Thật là tội nghiệp cho tôi nếu chẳng may giờ đây tôi phải
chứng kiến cái chết của bà chủ tôi, đóa hoa của lòng chung thủy trên đời này,
bà chúa của những người đàn bà nết na, tấm gương của sự trong trắng!...

Lêônêla đã tuôn ra những lời như vậy khiến ai nghe cũng phải
nghĩ rằng cô hầu này thật đáng thương và trung thành nhất thiên hạ, còn bà chủ
thì đúng là nàng Pênêlôpê 2 thứ hai. Ít phút sau, Camila tỉnh lại, nói:

- Lêônêla, sao em chưa gọi ông bạn chân thành nhất đời tới
đây? Đi đi, nhanh chân rảo bước lên, sự chậm trễ của em làm nguôi lửa giận
trong lòng ta và biến sự trả thù chính đáng của ta thành những lời đe dọa
nguyền rủa suông.

- Thưa bà, em xin đi, nhưng trước hết xin hãy đưa cho em con
dao găm kia để trong lúc em vắng mặt, bà không làm một việc khiến cho tất cả
những người yêu quý bà sẽ phải khóc thương suốt đời.

- Em Lêônêla, cứ yên tâm mà đi, ta sẽ không làm gì đâu; em
tưởng ta liều lĩnh và xốc nổi trong việc bảo vệ danh dự ư? Không, ta sẽ không
bắt chước nàng Lucrêxia vô tội kia tự kết liễu cuộc đời mà không giết kẻ đã làm
cho mình đau khổ. Nếu cần phải chết, ta sẽ chết, nhưng trước đó ta phải trừng
phạt kẻ đã làm cho ta đau khổ thế này mặc dù ta không làm nên tội gì.

Camila phải giục giã mãi Lêônêla mới chịu đi gọi Lôtariô. Còn
lại một mình, Camila cất tiếng to như nói với chính mình:

- Trời hỡi! Lẽ ra ta phải đuổi Lôtariô ra khỏi nhà như ta đã
làm nhiều lần trước đây, không nên để cho hắn nghĩ rằng ta là một người đàn bà
xấu xa hư hỏng, dù rằng chỉ trong một thời gian ngắn ta sẽ làm cho hắn tỉnh
ngộ. Đúng là phải làm như vậy. Ta sẽ không trả được mối thù và danh dự của
chồng ta sẽ không được bảo toàn nếu kẻ kia được ung dung bước ra khỏi nhà này
mặc dù hắn đã đến đây với những ý đồ đen tối. Tên phản phúc kia sẽ phải chết vì
những ý muốn dâm ô của hắn. Xin mọi người biết cho rằng Camila này không những
giữ trọn nghĩa phu phụ mà còn trừng phạt kẻ đã xúc phạm tới danh dự của chồng
mình nhưng ta cũng nên nói việc này cho chàng Anxelmô biết. Kể ra ta đã có nhắc
tới trong bức thư ta gửi cho chàng khi chàng đi thăm bạn ở vùng quê nhưng chàng
đã không hề có biện pháp ngăn chặn; có lẽ chàng đã quá tin bạn, không muốn và
không thể nghĩ rằng người bạn tin cẩn nhất lại có ý định xúc phạm tới danh dự
của mình. Bao lâu nay, chính ta cũng không ngờ tới cho đến khi Lôtariô tỏ ra
quá trâng tráo lộ liễu bằng những quà tặng, những giọt nước mắt và những lời
hứa hẹn dài dòng. Nhưng bây giờ có phải lúc cho ta kể lể không? Một quyết định
cứng rắn có cần tới lời khuyên nhủ nào không? Nhất định không. Hãy đuổi sự phản
bội ra khỏi nhà! Thù này phải trả! Tên phản phúc kia, hãy vào đây, lại đây; nó
sẽ phải chết rồi sau muốn ra sao cũng được! Ta trong trắng khi bước chân về nhà
chồng, ta phải giữ được trong trắng khi bước ra khỏi nhà chồng ta; không những
thế ta sẽ bước ra với toàn thân đẫm dòng máu trong sạch của ta và dòng máu hôi
tanh của đứa bạn phản phúc nhất trên đời này.

Vừa nói, Camila vừa đi đi lại lại trong buồng, tay lăm lăm
con dao găm đã tuốt khỏi vỏ; nàng bước đi loạng choạng, thất thểu và có những
cử chỉ của một người mất trí, hùng hùng hổ hổ, không còn vẻ gì nhu mì nữa.

Nấp sau những tấm thảm, Anxelmô nhìn rõ hết và lấy làm khoái
chí lắm; chàng nghĩ rằng những điều mắt thấy tai nghe này đủ để đánh tan những
sự ngờ vực lớn hơn, trong bụng thầm mong Lôtariô không tới, e xảy ra chuyện gì
không hay. Chàng vừa định xuất đầu lộ diện để ôm hôn vợ và giải thích cho nàng hiểu
thì phải vội ngừng lại vì cô hầu Lêônêla đang cầm tay Lôtariô dẫn vào nhà. Vừa
nhìn thấy Lôtariô, Camila lấy mũi dao vạch xuống đất một vệt dài trước mặt mình
rồi nói:

- Lôtariô, hãy chú ý nghe ta nói: giả sử mi liều lĩnh bước
qua vạch này hay dù mi chỉ mới tới gần, lập tức ta sẽ dùng con dao đang cầm
trong tay đây đâm vào giữa ngực ta. Trước khi mi có ý kiến về yêu cầu này, ta
muốn mi hãy nghe ta nói, sau đó mi sẽ được tự do trả lời. Lôtariô, đầu tiên ta
muốn hỏi mi có biết Anxelmô chồng ta không và mi nghĩ gì về chàng; sau nữa ta
muốn hỏi mi có biết ta không. Hãy bình tĩnh trả lời, không cần phải suy nghĩ
nhiều vì những câu hỏi của ta không có gì hóc hiểm cả.

Lôtariô không đến nỗi ngu dại gì nên ngay khi Camila bảo
chàng bố trí chỗ nấp cho Anxelmô, chàng đã đoán được ý định của nàng; cho nên
lúc này chàng trả lời rất ăn khớp và rất đúng lúc khiến cho màn kịch của hai
người giống hệt như thật. Chàng đáp:

- Em Camila xinh đẹp, anh không ngờ em cho gọi anh để hỏi
những điều hoàn toàn trái ngược với ý định của anh khi tới đây. Nếu em làm việc
này vì chưa muốn ban cho anh ân huệ cuối cùng mà em đã hứa, sao em không làm từ
trước? Theo lẽ thường tình, hy vọng đạt được mục đích càng gần bao nhiêu thì sự
mong mỏi càng thôi thúc lòng người bấy nhiêu. Nhưng để em khỏi trách anh không
trả lời những câu hỏi của em, anh xin thưa rằng anh có biết Anxelmô chồng em và
chúng anh chơi với nhau từ khi còn nhỏ; anh không muốn nói về tình bạn giữa hai
người mà em biết rất rõ, vì nói ra bao nhiêu anh càng thấy mình đã xúc phạm tới
Anxelmô bấy nhiêu mặc dù tình yêu có thể dẫn con người ta tới những sai lầm còn
lớn hơn. Anh có biết em và anh yêu em cũng như Anxelmô yêu em; nếu không như
vậy, có khi nào anh lại hành động trái với lương tâm của anh, trái với đạo lý
thiêng liêng của tình bạn chân chính ngày nay đã bị một kẻ thù đáng sợ là tình
yêu chà đạp lên.

Camila đáp:

- Hỡi kẻ tử thù của tất cả những cái gì đáng yêu trên đời
này! Nếu mi đã thú nhận như vậy, mi còn mặt mũi nào tới gặp ta, tấm gương soi
của con người mà mi đã xúc phạm một cách trắng trợn? Ôi, thật là đau khổ cho
ta! Bây giờ ta mới hiểu vì sao mi đã không làm trọn bổn phận với bản thân mi:
chính vì ta đã có những cử chỉ quá thân mật đối với mi. Ta không nghĩ đã làm
điều gì bất chính vì không phải ta cố tình; đây là một sự sơ xuất mà nhiều
người đàn bà vô tình mắc phải khi họ nghĩ rằng không có điều gì cần phải giữ
gìn. Tên phản bội kia, hãy trả lời ta đi. Có khi nào ta hưởng ứng những lời cầu
khẩn của mi bằng một cử chỉ lời nói nào khiến cho mi thấy có chút hy vọng sẽ
thực hiện được những mong muốn bẩn thỉu của mi không? Có khi nào ta không cự
tuyệt những lời tán tỉnh của mi một cách gay gắt không? Có khi nào ta tỏ ra tin
vào những lời hứa hẹn dài dòng và nhận những món quà đắt tiền của mi không?
Nhưng thôi, ta nghĩ rằng một người sẽ không mất công theo đuổi tán tỉnh nếu
không nuôi hy vọng trong lòng, và sở dĩ mi đã làm bậy là tại ta. Chính sự sơ
suất của ta đã nuôi dưỡng ý đồ xấu xa của mi. Cho nên ta muốn tự trừng phạt và
gánh trách nhiệm về sự sai lầm của mi. Nhưng để cho mi thấy rằng nếu ta tàn
nhẫn với bản thân ta thì ta cũng tàn nhẫn đối với mi, ta gọi mi tới đây để
chứng kiến một việc làm của ta: ta sẽ lấy cái chết để gỡ danh dự cho người
chồng đáng kính của ta đã bị mi dùng hết cách xúc phạm; riêng ta tự nhận cũng
đã xúc phạm tới chàng vì đã tạo ra cơ hội để gợi lên những ý nghĩ tội lỗi trong
đầu óc mi. Ta rất đau lòng khi nghĩ rằng những ý đồ xấu xa của mi nảy sinh ra
do sự sơ suất của ta và ta muốn dùng ngay cánh tay mình để trừng trị sự sơ suất
đó vì nếu ta nhờ một kẻ khác trừng trị ta, có lẽ thiên hạ sẽ biết hết chuyện
này. Nhưng trước khi ta chết, ta muốn giết mi để thỏa mãn lòng mong muốn trả
thù của ta và để cho mi thấy rằng dù đi đến đâu, công lý bao giờ cũng trừng trị
kẻ có tội và không bao dung kẻ đã dồn ta vào con đường tuyệt vọng này.

Nói tới đó, với một sức mạnh và một sự nhanh nhẹn không ngờ,
Camila cầm dao xông vào Lôtariô như thể định đâm vào ngực chàng khiến Lôtariô
cũng không hiểu đây là thực hay hư nữa, đành phải giở hết tài sức ra để tránh
đòn. Trong lúc say sưa với màn kịch đang đóng, Camila muốn lấy máu của mình để
tô điểm cho thêm phần chân thật. Thấy không đâm được vào người Lôtariô, đúng
hơn là nàng làm như thể không đâm nổi, Camila kêu lên:

- Số mệnh đã không muốn cho ta thỏa mãn hoàn toàn điều mong
ước chính đáng này song không thể ngăn cản ta thỏa mãn một phần điều mong ước
của ta.

Nói xong, nàng dùng hết sức giằng lấy con dao găm trong tay
Lôtariô, quay mũi dao về phía mình, nhằm vào một chỗ không nguy hiểm tới tính
mạng, đâm luôn một nhát vào phía trên xương quai xanh bên trái, sát vai, rồi
ngã vật ra đất như một người bất tỉnh nhân sự.

Lêônêla và Lôtariô vừa lo sợ vừa kinh ngạc trước sự việc đó
và không hiểu thực hư ra sao khi thấy Camila nằm sóng sượt dưới đất trong vũng
máu đào. Hết hồn hết vía, Lôtariô vội chạy lại rút lưỡi dao ra thì thấy vết
thương không nặng; lúc này chàng mới hết lo và lại càng phục tài khôn khéo tinh
vi của nàng Camila xinh đẹp. Tiếp tục thủ vai của mình, chàng gục đầu khóc lóc
thảm thiết như thể Camila đã qua đời, vừa nguyền rủa mình, vừa trách móc kẻ đã
gây ra cảnh ngộ này. Biết rằng ông bạn Anxelmô vẫn đang nấp, chàng thốt ra
những lời lẽ thật ai oán khiến ai nghe cũng phải thương xót chàng hơn cả Camila
dù tưởng nàng đã chết. Lêônêla bế bà chủ lên giường, bảo Lôtariô đi tìm thầy
thuốc bí mật đến cứu chữa, rồi lại hỏi cách trả lời Anxelmô một khi chàng trở
về trong lúc vết thương của bà chủ chưa lành. Lôtariô đáp:

- Cô hãy liệu lời đối đáp vì lúc này tôi không còn bụng dạ
nào để giúp cô những lời khuyên hữu ích. Hãy làm thế nào cho vết thương cầm máu
lại, còn tôi sẽ đi tới một nơi không có bóng người qua lại.

Với một vẻ vô cùng ân hận đau xót, Lôtariô bước ra khỏi nhà
Camila. Tới một nơi vắng vẻ, nhìn quanh quẩn không thấy ai, chàng làm dấu lia
lịa, trong lòng thầm phục mưu trí của Camila và vai phụ rất ăn khớp do Lêônêla
đóng. Chàng cho rằng Anxelmô phen này chắc phải nghĩ vợ mình là một nàng Porxia
3 thứ hai; lúc ấy chàng muốn gặp ngay Anxelmô để ăn mừng một màn kịch đóng rất
đạt, không ai tưởng tượng nổi.

Tại nhà Camila, cô hầu Lêônêla đang làm cho vết thương của bà
chủ cầm máu. Thực ra, máu cũng chỉ chảy thế thôi, đủ để tô thêm màu sắc chân
thật cho màn kịch. Ẳ ta lấy rượu lau sạch vết thương rồi vừa băng bó, vừa thốt
ra những lời như thật, và Anxelmô chỉ cần nghe những lời đó cũng đủ tin rằng vợ
mình là hình ảnh của lòng chung thủy. Lúc này Camila cũng làm ra vẻ đã hồi
tỉnh, và cả thầy lẫn tớ ra sức kêu than. Camila tự trách đã quá yếu đuối hèn
nhát, đến lúc cần thiết nhất lại không có đủ can đảm để tự kết liễu cuộc đời mà
mình chán ghét. Nàng hỏi cô hầu có nên kể chuyện này với người chồng yêu quý
của mình không. Lêônêla khuyên không nên vì nếu nói ra, Anxelmô sẽ phải trả
thù, có khi nguy hiểm tới tính mạng chàng; ả nói tiếp:

- Một người đàn bà khôn ngoan không để cho chồng xô xát với
ai và phải hết sức tránh cho chồng mình những chuyện không hay đó.

- Ý kiến của em rất đúng, Camila đáp, và ta sẽ nghe theo. Tuy
nhiên, ta cũng phải tìm cách trả lời chàng Anxelmô về nguyên nhân vết thương này
vì chàng sẽ biết.

- Dù với một ý định tốt, em cũng không biết nói dối, Lêônêla
nói.

- Thế em tưởng ta biết nói dối ư? Dù có phải chết, ta cũng
không dám bày đặt hay dựng ra một chuyện không có. Thôi, nếu không có cách nào
khác, tốt nhất hãy nói sự thật còn hơn nói dối bị lộ.

- Xin bà đừng lo; từ giờ đến ngày mai, em sẽ nghĩ cách, nhưng
theo ý em, bà có thể giấu được chuyện này không cho ông chủ biết vì vết thương
nằm ở một chỗ khá kín đáo; Thượng đế sẽ phù hộ những ý nghĩ chính đáng và tốt
đẹp của thầy trò ta. Xin bà hãy bình tâm, chớ tỏ vẻ bối rối hốt hoảng e ông chủ
sẽ nhận thấy, còn đâu xin để cho em và Chúa lo hộ vì Chúa luôn luôn giúp đỡ
người ngay.

Nấp trong chỗ kín, Anxelmô chăm chú theo dõi màn kịch, một
màn kịch giết chết danh dự của chàng, được những diễn viên biểu diễn một cách
rất tài nghệ, tưởng đâu những vai họ đóng biến thành những con người thật trong
cuộc đời. Chàng mong sao trời chóng tối để có thể ra khỏi nhà đến tìm ông bạn
quý Lôtariô, cùng chàng chia sẻ nỗi mừng vui vì đã phát hiện ra viên đá quý qua
cuộc thử thách lòng chung thủy của vợ mình. Được Camila và cô hầu gái tạo cơ
hội thuận tiện, chàng không bỏ lỡ dịp ra khỏi nhà và đến tìm Lôtariô ngay. Thật
không ngòi bút nào tả xiết thái độ vồ vập của Anxelmô khi gặp bạn, những câu
nói đầy thỏa mãn của chàng, những lời ca ngợi Camila. Nghe bạn nói, Lôtariô
không hề tỏ vẻ mừng vui; quả thật chàng vui sao được khi nghĩ rằng bạn đã bị
lừa dối và chính mình đã xúc phạm danh dự của bạn. Thấy vậy, Anxelmô lại tưởng
Lôtariô buồn phiền vì đã làm cho Camila đau đớn. Nghĩ rằng tất cả đều do mình
gây ra, chàng bèn lấy lời an ủi Lôtariô, khuyên bạn không nên phiền lòng về
chuyện đã xảy ra, vả chăng vết thương của Camila không nặng vì nàng và cô hầu
gái đã bàn nhau giấu kín không cho chàng biết. Chàng bảo Lôtariô:

- Theo tôi, không có điều gì phải lo lắng cả và từ nay anh có
thể mừng cho tôi vì nhờ sự khôn ngoan khéo léo của anh, tôi đã đạt tới đỉnh cao
của niềm hạnh phúc mà tôi mong ước. Từ nay, tôi sẽ dùng thời giờ làm thơ ca
ngợi Camila để mua vui, và những dòng thơ của tôi sẽ làm cho nàng sống mãi
trong những thế kỷ tương lai.

Lôtariô khen ý kiến đó hay và hứa sẽ giúp một tay.

Thế là Anxelmô đã trở thành người chồng bị lừa dối một cách
tinh vi nhất trên đời này. Chính tay chàng đã dắt vào nhà kẻ hủy hoại thanh
danh của mình mà vẫn tưởng y làm cho nhà mình nên danh nên giá. Thấy chàng trở
về, Camila ra vẻ âu sầu nhưng trong bụng thì mở cờ. Đôi gian phu dâm phụ còn
lừa dối Anxelmô được vài tháng nữa cho tới một ngày kia, bánh xe của thần Tư
mệnh xoay vần 4, âm mưu xảo trá của họ từ trước vẫn được bưng bít, bị phơi trần
ra ánh sáng, và Anxelmô đã phải trả giá cho tính hiếu kỳ khờ dại bằng cả cuộc
đời mình.