Dã Sử Tảo mai - Hoàn thành - Trà Dư

[Trà Dư]

9. Mai (梅)

Số lần thái tử ghé thăm chùa Vân Yên thưa dần, thưa dần, rồi tạnh hẳn vào Bảo Phù năm thứ 4, khi thái tử phi hạ sinh cho chàng con trai đầu lòng. Ôm đứa bé giống mình như tạc trong tay, chàng bỗng thấy sự trống rỗng trong tâm trí mình vừa được lấp đầy bởi một ý nghĩa cao quý.

– Con là Thuyên. – Chàng nói – Con cha.

Kể từ dạo ấy, thái tử không còn lên núi nữa. Chàng dồn tất thảy tâm tư mình vào việc nước, vào nếp sống tịnh tâm của nhà Phật, vào cả đứa con trai còn chưa đầy tháng kia.

Ngày nối tháng, tháng tiếp năm. Bóng hồng thuở nào cứ thế phai nhạt khỏi tâm trí chàng.


Bảo Phù năm thứ 6, vua lên làm thái thượng hoàng, thái tử đăng cơ.

Mùa xuân, tháng Giêng, ngày mồng một, tân hoàng đế đổi niên hiệu thành Thiệu Bảo, đại xá thiên hạ. Thái tử phi được lập làm hoàng hậu.

Sau nhiều ngày yến tiệc liên miên, vua mệt mỏi trở về tẩm điện. Hoàng hậu có ý muốn theo chăm sóc, nhưng vua đã từ tốn xua đi.

Sớm. Mặt trời còn chưa lộ. Chàng giật mình tỉnh giấc, mồ hôi ướt đầm lưng áo. Chàng nằm xuống cố dỗ giấc ngủ, nhưng rồi nhớ lại giấc mơ vừa rồi, chàng có làm sao cũng chẳng thể nhắm mắt nổi. Hết cách, chàng ôm vò rượu xương bồ ra ngồi bên cửa sổ ngắm bình minh đang ló dạng. Tự dưng thấy thật đau đầu. Thế sự loạn lạc, quân Nguyên ngày đêm chầu chực ngoài biên. Chắc chắn chỉ non vài hôm nữa, vua Nguyên sẽ sai sứ qua yêu sách, lấy cớ dụ bảo tân hoàng đế sang chầu. Vua sang chầu thì khác gì trở thành con tin, là tự tay dâng Đại Việt vào miệng cọp quân Nguyên? Nhưng nếu không sang chầu, chúng sẽ lại có cớ động can qua, hưng binh xâm lược biên giới… Càng nghĩ, chàng càng chỉ muốn uống rồi quên hết tất cả.

Khi đã ngà ngà, chàng mở toang song cửa và nhìn xuống khu vườn nhỏ mình tự tay trồng suốt mấy năm qua. Chân trời đã dần hửng nắng, nhưng giữa ngày đông giá lạnh thế này, loài cây nào dù cứng cáp đến đâu cũng đều khô cóng hết cả. Duy chỉ có gốc mai trắng là khai hoa sớm, bông đã san sát tựa tuyết bừng sáng cả góc vườn. Thật khó mà tin giữa muôn cây nghìn cỏ, chính loài hoa tao nhã, mỏng manh nhường ấy lại quật cường, khí phách hơn cả.

Liếc nhìn tờ giấy Tuyên và nghiên mực trên bàn, chàng lại gần rồi hạ bút múa một vòng. Trong cơn say mơ màng, chàng đọc những vần thơ còn chưa khô mực trên giấy.

Trốn lạnh năm ngày cửa biếng ra,
Gốc lẻ gió xuân đã la đà.
Nước thoáng bóng rủ, băng tan chớm,
Hoa chen đầu ngọn, ấm thoảng qua.
Khúc Thúy vũ chìm trăng xóm núi,
Sáo Họa long đẫm Ngọc Quan nhòa.
Nhành mai lạc mộng, người chốn cũ,
Tỉnh giấc muốn tặng, người hoài xa.[1]

Đầu bút viết đến chữ cuối cùng bỗng ngập ngừng. Một giọt mực vì thế mà đọng lại rồi rơi xuống, sắc đen loang lổ khắp mặt giấy trắng. Vua giật mình gác bút.

– Ta lại mơ thấy nàng. – Chàng cười khổ – Đã bốn năm rồi, vậy mà ta lại mơ thấy nàng.

Một luồng gió lạnh thổi ùa vào phòng qua khung cửa sổ, xuyên qua hai lớp vải vẫn thấy rét run người. Vua ôm trán thở dài. Hóa ra cành mai ấy vẫn còn ngự trị trong tâm trí chàng chứ chẳng hề phai tàn. Có lẽ suốt đời này, nàng sẽ mãi là một lời nguyền mà chàng chẳng thể rũ bỏ.

Sau phút trầm ngâm, vua nhấc bút rồi cẩn thận đề xuống giấy hai chữ “Tảo mai.”

----------​

[1] Bài thơ “Tảo mai kỳ nhị” (Hoa mai sớm kỳ hai) của Trần Nhân Tông:

Ngũ nhật kinh hàn lãn xuất môn,
Đông phong tiên dĩ đáo cô côn.
Ảnh hoành thủy diện băng sơ phán,
Hoa áp chi đầu noãn vị phân.
Thúy vũ ca trầm sơn điếm nguyệt,
Họa long xuy thấp Ngọc Quan vân.
Nhất chi mê nhập cố nhân mộng,
Giác hậu bất kham trì tặng quân.

Chữ quân thông thường có nghĩa là chàng, tuy nhiên chữ quân cũng có thể là nàng. Ví như câu hát “Ngã lãng du thời quân thượng thiếu” của Dương Khuê, nghĩa là “Lúc ta rong chơi không gì bó buộc thì nàng hãy còn nhỏ tuổi.”

Bản phỏng dịch thơ Việt là của tác giả.

 

[Trà Dư]

10. Tuyệt (絕)

Lần đầu tiên sau nhiều năm, vua lại một mình cưỡi ngựa thẳng đến Vân Yên. Nhưng hôm nay chàng đi thật thong dong chứ không vội vàng như những lần trước nữa. Đến tam quan chùa Vân Yên, chàng theo thói quen định bước qua Giả quan, sau mới giật mình nhớ ra, từ nay mình phải dùng Trung quan rồi.[1] Bốn năm trước đây, Trung quan với chàng là một ý nghĩ nặng nề chàng chẳng muốn gánh lấy, vì chỉ có Phật mới đem lại an lạc cho tâm hồn chàng. Nhưng sau bao năm quán tưởng pháp vô vi, nay chàng đã tìm được đạo trung dung của mình, vừa thực hành giải thoát tâm nơi thiền quán, vừa bằng lòng mang trọng trách chấn hưng sự nghiệp tổ tông.

Song cả đời chàng, duy chỉ có một thứ là chàng không buông bỏ được. Hôm nay chàng lên Yên Tử cũng là vì lẽ ấy.

Thiền sư Huệ Tuệ thấy vua cũng chẳng lộ vẻ ngạc nhiên. Bàn cờ đã sắp sẵn, trà cũng bốc khói nghi ngút như đang đợi chàng đến. Chàng chậm rãi nhấp một ngụm, lát sau mới ngớ ra:

– Hôm nay bạch thầy không pha trà hoa mai nữa sao?

Trụ trì trầm tư tựa như hoài niệm, sau hồi lâu đắn đo mới trả lời:

– Bẩm bệ hạ, cây mai sau chùa đã chết từ hai năm trước rồi.

Hai năm trước là khi Hoàng thái tôn Thuyên ra đời, khi chàng thôi không còn lui tới chùa nữa. Nước trà trên tay hơi sánh ra ngoài. Nét mặt vua nhăn nhúm lại bàng hoàng, đau đớn. Nhưng thân nàng là trường sinh bất lão, làm sao nàng chết được?

– Từ khi… – Trụ trì cẩn thận lựa lời – bệ hạ không còn tới đây nữa, cây mai đột nhiên sanh bệnh. Chỉ trong một tuần hoa đã tàn hết, cuối cùng thì chết khô.

Giọng vua run run:

– Thỉnh bạch thầy kể trẫm nghe chuyện đã xảy ra được không?

Cái nhìn xa xăm của phương trượng rơi ngoài sân rồi lạc dần về đêm hẹn ước bốn năm về trước. Đêm ấy, phương trượng đợi Hoàng tử Khâm sung sướng dời gót khỏi chùa Vân Yên rồi mới bước ra từ sau gác chuông. Y sờn nhạt khẽ lay theo làn mưa hoa. Ngài nhìn mai yêu, sắc mặt nghiêm trang như pho tượng nhưng lại mang ý trách cứ.

Giọng nàng cất lên run rẩy như cánh bướm.

– Con không làm được, bạch thầy ơi. Con dặn lòng mình cả trăm, cả ngàn lần là phải buông bỏ, thế mà con vẫn chẳng làm được.

Thiền sư trông hoa nhan sầu muộn thì không đành lòng, song vẫn mắng:

– Từ khi bắt đầu, mi đã biết ấy là chuyện nghiệp dĩ. Thế thì vì cớ gì mà luyến lưu? Người là con trời, là người sẽ làm rạng danh triều đại này. Còn mi dầu có đọc bao nhiêu kệ Phật, trì tụng chú Đại Bi bao nhiêu lần đi nữa thì cũng chỉ là một con yêu quái thấp hèn. Mi tự nhận tìm dấu pháp vô vi mà sao lại không hiểu chính cái mê luyến cố chấp của mi sẽ là thứ cản trở người? Ta dung túng cho mi lần này là lần cuối cùng. Lần sau ta thấy mi vô liêm sỉ, tác oai tác quái, ngày hôm ấy sẽ là ngày gốc mai này bị thiêu trụi.

Nàng lẳng lặng ngồi nghe thiền sư quở trách. Khi ngài đã dứt lời, nàng chỉ lắc đầu, buồn bã lẩm bẩm như đang độc thoại.

– Phải chi chàng đừng tới đây nữa thì tốt biết bao. Ta ước điều cuối cùng chàng nhớ về ta là ánh nguyệt đêm nay, không phải những lời cay nghiệt mà ta biết rồi mình sẽ phải thốt ra.

Đoạn ngẩng đầu, vén môi cười bảo:

– Lời bạch thầy nói con hiểu cả. Lần tới gặp lại sẽ là lần con từ biệt chàng. Song con vẫn còn nhiều điều chưa kịp chỉ bảo cho chàng. Nếu về sau, chàng vẫn vì tâm kính Phật mà lui lại đây, xin bạch thầy hãy truyền dạy cho chàng mọi điều chàng muốn biết, đặng sửa soạn cho con đường sau này chàng phải đi. Vả lại con có lời hứa mỗi khi gặp sẽ uống trà và đánh cờ cùng chàng, nay chẳng còn thực hiện được nữa. Nếu không phải điều quá quắt, xin bạch thầy đoái lượng thay con giữ tròn lời hứa này.

– Những chuyện ấy ngay từ đầu đã chẳng can hệ đến mi, cớ sao mi phải lo? Nhưng nếu mi không giữ đúng lời, hậu quả mi tất biết.

Nàng nhoẻn cười:

– Cả đời này, mai yêu sẽ chỉ nói dối một lần mà thôi.

Nàng không rơi lệ nhưng đôi mắt chất chứa khổ đau. Sống đã gần trọn kiếp, đây là lần đầu tiên phương trượng gặp một con yêu quái chỉ vì ái biệt ly khổ của thế tục mà lầm than đến vậy. Cái khổ của nàng khiến ngài mủi lòng thương xót.

Tu trăm năm mới đi chung thuyền, tu ngàn năm mới nên duyên chồng vợ. Kiếp trước ngoái đầu năm trăm lần, mới đổi được một lần gặp gỡ ở kiếp này. Nàng tu học đã hàng trăm năm nay mà không đạt thành chánh quả, chẳng phải là vì còn chưa gặp được quan gia đấy ư? Chỉ tiếc có duyên, nhưng chưa vượt duyên đến nợ.

Tiếng vua gọi cắt ngang dòng suy nghĩ của phương trượng. Ngài không nói gì mà đứng dậy, lấy trong ngăn tủ ra một chiếc túi nhỏ rồi đặt trước mặt vua. Vua mở ra thì bồi hồi thấy bên trong là ba mảnh vỡ còn sót lại của miếng ngọc bội năm nào.

– Con yêu quái sống trên cây mai muốn gặp bệ hạ lần cuối nên trèo xuống đất, có điều mới bước chân qua cổng tam quan thì đã hóa rồi. – Phương trượng nói – Xác không có, song bần đạo đã niệm Phật và chú nguyện vãng sanh cho nó. Còn những chuyện khác, bần đạo không thể kể, nhưng nó có kết cục này cũng vì mong mỏi bệ hạ mưu tính đại sự. Xin bệ hạ đừng truy cứu, cũng đừng trách móc chi nữa.

Vua ngồi nghe mà lòng đau như cắt.

Thiền sư chỉ cần một, hai câu là đã tóm được cả câu chuyện, nhưng bao nhiêu cay đắng, buồn tủi mà nàng trải qua trong những phút cuối cùng ấy, ngoài nàng ra, còn ai thấu được?


Phương trượng để mặc vua ra sau chùa một mình.

Màu sắc tịch liêu quen thuộc bao phủ tư bề khiến lòng vua buồn rầu. Gốc mai già vẫn đứng ở chỗ cũ. Nhưng khác với trước đây, nay những cành cây khẳng khiu đã trơ trọi lá, đến một cánh hoa cũng chẳng còn sót lại trên đất. Cây mai cao lớn, xù xì, nhìn chàng như đang trách chàng sao vô tình, bốn năm trời cũng chẳng thấy ghé thăm.

Vua tiến lại gần cây, lòng run rẩy. Đặt tay lên vỏ cây sần sùi, chàng tưởng tượng mình đang nắm lấy bàn tay xương xương của nàng. Mười năm kề cận, bốn năm biệt ly, cả đời đoạn tuyệt, thế mà bây giờ chàng mới biết mình chính là kẻ đã phụ nàng. Môi chàng gượng nở nụ cười nhưng giọng đã lạc hẳn đi:

– Nếu ngày ấy gặp nàng mà tâm ta buông bỏ, có phải hai ta đã chẳng lâm vào cảnh trớ trêu này? Đại pháp vô vi mà nàng dạy ta, cuối cùng ta vẫn chẳng ngộ được.

Một giọt nước mắt cũng lâu lắm rồi mới lại lăn dài trên gò má.

– Mai yêu, ta còn chưa kịp nói ta yêu nàng…

Xuân, hạ, thu, đông, ước gì thời gian quay trở lại, để ta được nói với nàng một lời cuối thì tốt biết bao.

Nhưng hương mai đã chẳng còn vương lại trên tóc nữa.

----------​

[1] Cổng tam quan của chùa gồm có ba cửa là Giả quan (bên phải), Không quan (bên trái) và Trung quan (giữa). Thời xưa chỉ có vua mới được đi qua cửa giữa, còn quan lại và thường dân thì đi hai cửa bên tả, bên hữu.

 

[Trà Dư]

Vĩ thanh

Về sau này, vua nhường ngôi cho thái tử Trần Thuyên rồi bỏ áo rồng lên núi Yên Tử xuất gia. Ngài thọ giới với Thiền sư Huệ Tuệ, cả đời sống ăn chay thanh tịnh, một lòng chỉ hướng về Phật. Song le “bách niên tâm ngữ tâm,”[1] chưa một lần ngài nói với ai vì sao không ở lại Vũ Lâm hay nơi nào khác trên đất Đại Việt mà lại chọn sơn môn Yên Tử làm nơi phát thế quy y.

Mùa đông Hưng Long năm thứ 16, ngài viên tịch ở Yên Tử, thọ năm mươi mốt tuổi.

Sử thần Ngô Sĩ Liên khen “vua nhân từ hòa nhã, cố kết lòng dân, sự nghiệp trùng hưng sáng ngời thuở trước, thực là bậc vua hiền của nhà Trần.”[2] Thực vậy, Điều ngự Giác hoàng Trần Nhân Tông đã lãnh đạo quân dân hai lần chiến thắng giặc Nguyên-Mông và giữ vững nền hòa bình nước nhà, khôi phục thời đại hoàng kim hưng thịnh của Đại Việt, đồng thời là vị tổ sáng lập ra Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử, trở thành nền tảng tư tưởng và đạo đức của hoàng triều Trần bấy giờ. Hàng ngàn năm qua, chẳng mấy người đã làm vua mà được nhân gian thờ kính, ngưỡng vọng như Phật hoàng Trần Nhân Tông. Công đức của ngài khiến giới sử học tốn không biết bao nhiêu giấy mực mà ca ngợi.

Nhưng còn câu chuyện về một nhành mai vô tình vương vấn bước chân ngài thì chẳng có sách sử nào ghi chép lại, cũng chẳng ai còn nhắc đến nữa.

Hết

----------​

[1] Bách niên tâm ngữ tâm: nghĩa là “trăm năm lòng chỉ nhủ lòng,” trích trong bài thơ “Đăng Bảo Đài sơn” của Trần Nhân Tông.

[2] Trích Đại Việt sử ký toàn thư.

 

[Chanh30]

Tớ dạo này ít đọc truyện tình cảm mà thấy bộ này như tên tác giả ý. Nói thật là đọc nhiều xong tớ bị khó tánh dã man, truyện dài quá ứ đọc, ngắn quá ứ đọc )) xấu tính ý
Cơ mà bộ này vô tình đọc thấy thích ghê
Văn phong tốt nè, xuôi cực kì, man mác và tản mạn, giống trà thiệt luôn
Tui không thích cốt này lắm, ý kiến cá nhân nhé, nhưng mà mấy cái phụ ngoài truyện tình cảm về đạo phật và nhân sinh thích ghê lunnnn!!!!!!!!
Cảm thấy bộ này rất gọn, có bi luỵ nhưng khai thác khéo để k phải đau quá nhiều. Kiểu chát chát của trà, nhưng vẫn thanh và đượm mùi.
Chả biết tác giả còn onl không vì nay tui mơis muốn viết trả ))) thích lắm lunnn

 

[Trà Dư]

Cảm ơn bạn Chanh30 đã thích truyện này. Tôi biết cốt truyện này không đặc sắc, nói thẳng ra là cliché. Nhưng cliché cũng có cái hay của nó là làm phông cho quan điểm về Phật pháp, nhân sinh và tương tác giữa hai nhân vật là những điều tôi chú trọng hơn. Tôi rất vui là đã có người thích nó

 

[Chanh30]

tui đã phải đi tra cliché là cái quái gì ))))))))))))))))))
Cũng đúng ha, dù sao thì tui vẫn ưng truyện này )))

 

[Giáo Sư Ngốc Nghếch]

Tớ dạo này ít đọc truyện tình cảm mà thấy bộ này như tên tác giả ý. Nói thật là đọc nhiều xong tớ bị khó tánh dã man, truyện dài quá ứ đọc, ngắn quá ứ đọc )) xấu tính ý

Đọc xong cái dòng này tui nhận ra bà là người khó tính trong cách dùng từ.
"Tánh" tui thấy nó cứ cổ cổ, xưa xưa sao á.
Đọc xong truyện này, thứ đọng lại lâu nhất trong đầu tui là văn phong nhẹ nhàng, mềm mại, làm tui nhớ văn của cô Tẫn Tuyệt Tình Phi.

 

[Chanh30]

Đọc xong cái dòng này tui nhận ra bà là người khó tính trong cách dùng từ.
"Tánh" tui thấy nó cứ cổ cổ, xưa xưa sao á.
Đọc xong truyện này, thứ đọng lại lâu nhất trong đầu tui là văn phong nhẹ nhàng, mềm mại, làm tui nhớ văn của cô Tẫn Tuyệt Tình Phi.

>>>> chị tác giả này viết mê mà >
ừa, mà có khi mình khó tính thật ))) chết dở ))

 

[Giáo Sư Ngốc Nghếch]

>>>> chị tác giả này viết mê mà >
ừa, mà có khi mình khó tính thật ))) chết dở ))

Klq, nhưng bà đang nói chị tác giả nào vậy?

 

[Chanh30]

Klq, nhưng bà đang nói chị tác giả nào vậy?

À chị Trà Dư ó, còn cô bồ bảo thì tui lại chưa lượn qua :<