Viết và những điều chưa thống nhất

[Chim Cụt]

Cái này hình như không đúng. Nếu dùng với 1 câu ngắn gọn thì không có vấn đề gì và câu chữ nhìn cũng đẹp nữa, nhưng nếu dùng với 2 hoặc thậm chí 3 đoạn thì phải có dấu - để ngăn giữa đoạn miêu tả trạng thái và đoạn hội thoại/đoạn suy nghĩ chứ nhỉ. Với lại đâu cần viết hoa ở giữa hai dấu - khi mà đó không phải gạch đầu dòng.

"Hôm nay trời sẽ mát." - anh ngừng lại suy nghĩ một chút, rồi nói tiếp - "Chẳng bù với mấy ngày vừa qua."

Đoạn văn cũng rõ ràng hơn nữa, nhất là đoạn văn dài.

Ví dụ của bạn không viết hoa đầu câu, thiếu dấu kết câu ở lời dẫn.

Nó nên như này:
"Hôm nay trời sẽ mát." Anh ngừng lại suy nghĩ một chút, rồi nói tiếp: "Chẳng bù với mấy ngày vừa qua."

Mình thấy chỉ khi nào lời thoại được đánh dấu bằng gạch đầu dòng thì mới cần dấu gạch giữa để phân biệt lời thoại và lời dẫn. Vì nếu không có, bạn sẽ không thể phân biệt được.

Còn nếu dùng cặp dấu ngoặc kép, khi không dùng dấu gạch giữa thì bạn vẫn có thể phân biệt được lời thoại và lời dẫn nhờ dấu ngoặc kép đóng của lời thoại trước và dấu ngoặc kép mở của lời thoại sau.

Cứ cuối câu trước là dấu kết câu thì đầu câu sau phải viết hoa chứ ạ. Trong trường hợp này chúng ta không viết hoa vì nó đứng sau dấu gạch giữa mà vì câu trước nó có dấu chấm.

 

[Du Ca]

3. Đặt dấu câu ở tiêu đề

Như Chim hiểu thì nếu tiêu đề là một câu đủ nghĩa hoặc câu chưa đủ nghĩa thì mới cần dùng dấu chấm than, chấm hỏi hoặc chấm lửng. Còn lại thì không cần đặt dấu chấm (.) ở cuối.

Tương tự, các ý kiểu như:

Thể loại: Hài, cổ đại, nữ cường.
Rating: All.
Tình trạng: On going.

thì cũng không cần dấu chấm (.) ở cuối.

Chúng ta cùng thảo luận để thống nhất nhé mọi người.

À, chúng ta có thể thảo luận cả những vấn đề có liên quan nghen.

Chị nghĩ vấn đề số 3 thì ở tiêu đề, chúng ta không cần dấu chấm ở cuối câu. Đây không thể xem là một câu hoàn chỉnh được, vì nó là những từ tóm tắt ngắn gọn, chỉ là tập hợp một hoặc nhiều danh từ, động từ,... đứng cùng một chỗ.

 

[Banhmitrung]

Chữ ngay sau dấu câu chỉ chịu ảnh hưởng của dấu câu gần nhất, trường hợp này nó là dấu - không phải dấu . nên mình không viết hoa.

Dấu ngang
_ Dấu ngang dùng để chỉ ranh giới của thành phần chú thích.
Ví dụ:
Chồng chị - anh Nguyễn Văn Dậu - tuy mới hai sáu tuổi nhưng đã học nghề làm ruộng đến mười bảy năm.
(Ngô Tất Tố)

Trở về với ví dụ, mình sử dụng - - để ngăn phần chú thích giữa hai lời nói, vì đây là một đoạn văn dài, được ngắt ra làm 3 lần bởi đoạn nghỉ dài hơi hơn dấu (,), chứ không phải 3 đoạn riêng biệt phân biệt bởi dấu (.) cuối câu. Nó cũng không phải phần mở đầu một đoạn văn nên không viết hoa.

"Hôm nay trời sẽ mát." Anh ngừng lại suy nghĩ một chút, rồi nói tiếp: "Chẳng bù với mấy ngày vừa qua."

Dùng như thế này vẫn đúng, không sai, tuy nhiên dùng với câu ngắn thì còn dễ nhìn, nếu dùng với một đoạn lời nhân vật dài thật dài, dấu " sẽ lẫn vào các chữ khác do tiếng Việt mình có bỏ dấu, khó đọc hơn một chút.

 

[Chim Cụt]

Banhmitrung: Thành phần chú thích không phải là lời dẫn ạ. Lời dẫn là một câu hoàn chỉnh, cần viết hoa đầu câu và đặt dấu cuối câu.

 

[Banhmitrung]

Chim Cụt: mình không cho là câu ở giữa đấy là một lời dẫn hoàn chỉnh, nó không tách rời với toàn thể những câu còn lại mà chỉ mang ý nghĩa giải thích. Viết như bạn sẽ tách hẳn 3 vế của 1 đoạn hội thoại thành 3 câu ngắn và làm mình có cảm giác đoạn văn bị cụt cụt. Cái này có lẽ do phong cách cảm nhận.

Chẳng hạn như ở đây là một đoạn trong tác phẩm 2219 của mình.

“Chờ chút, Galok.” - tôi hơi run - “Anh có thể cho tôi biết thêm một chút về viện nghiên cứu này không. Anh là tiến sĩ duy nhất ở đây à?”

Nếu viết theo kiểu của Chim Cụt: “Chờ chút, Galok.” Tôi hơi run: “Anh có thể cho tôi biết thêm một chút về viện nghiên cứu này không. Anh là tiến sĩ duy nhất ở đây à?”

Đoạn Tôi hơi run bỏ dấu ( không hợp lý lắm.

 

[Chim Cụt]

Banhmitrung: Không phải chỗ nào cũng dùng dấu hai chấm như vậy đâu ạ. Khi nào cuối câu là các ý diễn đạt nhân vật có ý nói tiếp như là nói, rồi nói, nói tiếp, cười rồi nói, thốt lên... (tức là câu dẫn đó chưa đủ nghĩa), nó cần lời thoại bổ sung thì cần dấu hai chấm.

Ví dụ trên kia, tôi hơi run là một câu đủ nghĩa thì dùng dấu chấm như bình thường thôi.

“Chờ chút, Galok.” Tôi hơi run. “Anh có thể cho tôi biết thêm một chút về viện nghiên cứu này không. Anh là tiến sĩ duy nhất ở đây à?”

 

[Banhmitrung]

Dùng dấu chấm thì nó lại thành 3 câu ngắn ngủn rồi, nhiều tác giả thích viết kiểu câu dài, chẳng hạn như mình rất dị ứng với câu ngắn kiểu như chỉ có chủ ngữ - vị ngữ như thế.

“Thôi, thôi.” - Trần nhăn mặt - “Đây là lịch học của cậu trong ba ngày tới, hãy đọc hết cuốn bảy trong bộ sách Những Ghi Chép Của X11. Đây không phải là cuốn sách viết về khoa học nhưng ta nghĩ nó sẽ cung cấp cho cậu kiến thức cơ bản nhất về Những Viên Đá Thần Kỳ. Nếu có gì thắc mắc hãy gọi cho Galok, cậu ta sẽ giải đáp tất cả cho cậu.”

Như này, chẳng lẽ mình cắt ra ba đoạn: Thôi thôi. Trần nhăn mặt. Đây là...

Về cá nhân mình không muốn viết kiểu ấy. Với lại mình nghĩ chỉ cần không quá sai biệt hoàn toàn với ngữ pháp chuẩn thì nên mở rộng khung hơn một chút, giống như việc chúng ta chấp nhận các phương ngữ khác nhau trong tiếng Việt vậy.

 

[Cục Tẩy]

Banhmitrung Mình cũng viết như thế trong sách, cơ mà không ngắn như thế, câu của mình đủ ý thì mới chấm. Đây là quan điểm cá nhân của bạn.
Mình thì thấy viết như thế rõ ràng dễ đọc, cũng là quan điểm cá nhân của mình.

 

[Chim Cụt]

Banhmitrung: Câu ngắn có tác dụng của riêng nó ạ. Một bài viết sử dụng linh hoạt câu dài và câu ngắn đúng lúc chắc chắn sẽ gây ấn tượng về trình bày và theo đó, sự hay của bài viết càng cao.

Thói quen dùng câu dài liên tục sẽ giết chết bài viết. Nếu nhược điểm của câu ngắn là làm ý văn lủng củng, rời rạc thì của câu dài là lê thê và khiến người đọc như muốn đứt hơn.

Trở lại vấn đề dấu câu. Những cái thuộc về ngữ pháp nếu muốn mở rộng cũng phải dựa trên quy tắc của cái cơ bản chứ ạ. Bạn có quyền giữ lập trường của mình. Chim cũng vậy. Vấn đề này, Chim và bạn không cùng quan điểm nên nói nữa thì cũng không khá hơn đâu ạ.

Chim xin phép.

 

[Cục Tẩy]

Tag: Du Ca, conruoinho, Chim Cụt, xiaofang
- Em trả lời cho phần lời nói, suy nghĩ của ngôi Tôi trong bài viết của em do NXB biên tập:

Em thấy cũng không thống nhất lắm thì phải?

- Về cái phân biệt trích dẫn và lời thoại:

Cái này thì rõ ràng hơn này.