Ồ!
Anh Tâm đặt ra các câu hỏi tưởng chừng đơn giản mà hóa ra lại khó nhằn ghê.
Em chỉ tạm giải thích thế này:
Những điều đó đều là kiến thức cơ bản chúng ta đã học được ở trường nên biết. Còn để phân biệt được "x", "s" hay "tr", "ch" là nhờ quá trình sàng lọc ngôn ngữ (tiếng phổ thông và tiếng địa phương), cộng thêm chăm chỉ tìm hiểu (tra từ điển), đặc biệt là ĐỌC nhiều!
Khi đọc, não bộ chúng ta đã diễn ra quá trình nhìn nhận mặt chữ, ghi nhớ được chữ nào là đúng chính tả, đúng chuẩn phổ thông... Vì thế nên khi chúng ta viết, các con chữ sẽ tự động hình thành như 1 phản xạ có điều kiện. Bởi vậy, người đọc nhiều luôn luôn vững chính tả hơn người lười đọc.
Xét về từ loại (động/ danh/ tính/... từ) cứ nắm vững đặc trưng cơ bản của chúng thì tự nhiên mà phân biệt được thôi. Mà tiếng Việt ngày càng phát triển phong phú, đa dạng, nên đối với một số trường hợp, thật đúng là khó nhận dạng.
Anh có hỏi về chức năng của dấu câu (dấu phẩy). Phẩy dùng để ngăn cách thành phần chính với thành phần phụ của câu, chia các vế trong câu ghép, để liệt kê hoặc nhấn mạnh.
Eg:
- Ngoài sân,
đàn gà con đi theo mẹ kiếm mồi. (Dấu phẩy tách trạng ngữ "ngoài sân" với cụm C-V được gạch chân).
- Diễn đàn GS là nơi các tác giả trẻ đăng truyện do họ sáng tác, nơi các thành viên trao đổi kinh nghiệm, giao lưu học hỏi và góp phần giữ gìn sự trong sáng của TV. (Dấu phẩy chia các vế trong câu ghép).
- Văn học dân gian có rất nhiều thể loại như: truyện cổ tích, truyện ngụ ngôn, truyền thuyết, ca dao, tục ngữ,... (Dấu phẩy dùng để liệt kê).
- Trong thời phong kiến, người tài muốn lập được công danh thì chỉ có một con đường,
đó là thi cử! (Dấu phẩy nhấn mạnh cụm từ được gạch chân).
Dựa vào các ví dụ nêu trên, chúng ta có thể hiểu được chức năng của dấu phẩy và vận dụng nó đối với các trường hợp tương tự.
Về phần ghi số hay ghi chữ trong văn bản, cái đó tùy trường hợp.
Nếu số là danh từ thì cứ ghi hẳn số đó ra.
Eg: 12A1, phòng 502, vào lúc 11 giờ 30 phút ngày 1 tháng 1 năm 2011...
Còn khi số mang ý nghĩa là số đếm thì buộc phải dùng chữ.
Eg: con bé đấy sáu tuổi, năm nay tôi học lớp mười hai, anh ấy đã chờ cô ba tiếng rồi, mười năm qua cô đã sống như thế nào?...
Ngoài ra, các văn bản thuộc lĩnh vực khoa học thì có thể dùng kí hiệu, nhưng văn kể thì không.
Eg:
- Vận tốc trung bình 50km/h.
- Theo thể tích, hồng cầu chiếm khoảng 45% số tế bào máu...
Văn kể:
Đồng bằng chiếm một phần ba diện tích, doanh thu tháng này tăng lên không phẩy ba phần trăm...
Đó là vài cái cơ bản mà em biết, mong được các tiền bối chỉ giáo thêm!
