Quy chuẩn chính tả trong tiếng Việt

[Lê La]

Về quy định này:

"Đơn vị

Giữa số và đơn vị luôn có một dấu cách phi dãn (no-break space - NBSP), kể cả trong trường hợp đơn vị là kí tự "%".
Một vài thí dụ: 2,34 cm, 250 GB, 80 %..."

Cơ bản là đúng. Riêng trường hợp "%" và kí hiệu "độ C" (trên đây không biết gõ thế nào) thì phải viết liền với số. Ví dụ: 80%. Mình được học như vậy.

 

[Hexagon]

Tại wiki hiện vẫn sử dụng khoảng trống giữa độ C với số.
Link tham khảo: http://en.wikipedia.org/wiki/Temperature
Riêng kí hiệu % mình sẽ xem lại vì đây không phải là đơn vị mà chỉ là cách viết tắt cho 1 phép toán để định lượng tỉ lệ.

 

[Lam_Anh]

Quy định viết đúng chính tả.

 

[Lê La]

Theo mình thì wikipedia là một thư viện mở, không nói đến độ chính xác của thông tin, các văn bản trên đó cũng chưa chắc đã được biên tập kỹ lưỡng. Tuy nhiên, mình không nói trình bày như vậy là sai. Mà theo mình, chúng ta nên tham khảo ở một số nguồn "chính thống" hơn.

Về lý thuyết, theo cuốn "Biên tập các loại sách chuyên ngành tập I" do PGS, TS. Trần Văn Hải chủ biên (NXB Chính trị Quốc gia Hà Nội, năm 2000), trong phần Biên tập sách khoa học kỹ thuật có viết: Với các số có thứ nguyên thì giữa số và thứ nguyên nên có khoảng cách (ví dụ: 200 m) trừ ký hiệu % và độ, phút (ví dụ 15%). Không lược bớt thứ nguyên ở dãy số có cùng thứ nguyên (ví dụ: 15 m, 20 m, 25 m). Nhưng một số liệu là một khoảng số "từ... đến..." thì nên bỏ bớt thứ nguyên (ví dụ: 60 - 65%). Khi số liệu có thứ nguyên xuất hiện không thường xuyên thì không nên viết tắt (ví dụ: năm kilôgam).

Trên thực tế, trong hầu hết các sách mình cũng thấy viết ký hiệu %, độ, độ C liền với số. Có thể lấy ví dụ là các sách của NXB Giáo dục (rõ nhất là ở SGK môn Địa lý).

Cũng nên biết rằng, các quy tắc trên chỉ được khuyên "nên" làm như vậy, không bắt buộc. Thực tế, mỗi NXB có một quy định chính tả riêng. Có thể lấy ví dụ sau để chứng minh: Thông thường, các dấu câu được viết liền với từ đứng trước và có khoảng cách với từ đứng sau (giống như bạn Hexagon đã nêu cụ thể ở trên). Viết như vậy là để tránh tình trạng xuất hiện dấu câu ở đầu dòng. Nhưng NXB Giáo dục có quy định riêng với dấu chấm phẩy (, dấu hỏi (?), dấu chấm than (!). Các dấu này có khoảng cách với cả từ đứng trước và từ đứng sau nó. Các bạn thử mở một cuốn SGK bất kỳ sẽ thấy. Lý do là trình bày như thế sẽ dễ nhìn hơn, đặc biệt với các em học sinh tiểu học, sẽ không bị nhầm dấu hỏi với dấu thanh hỏi, dấu chấm than với dấu thanh sắc. Chỉ có điều, biên tập viên cần chú ý để khi hết câu ở cuối dòng, dấu câu không bị nhảy xuống dòng dưới.

Mình nói tất cả những điều đó chỉ để khẳng định là không có một quy chuẩn nhất định nào cho việc trình bày. Mình đồng ý với quan điểm nên viết liền ký hiệu độ, độ C, % với số nên mình nghị như vậy là đúng. Bạn khác có thể đồng ý với quan điểm của bạn Hexagon. Cho nên, để tránh tranh cãi, hay là để các bạn khác hiểu rõ: có thể dẫn nguồn nêu lên quan điểm, nói rằng có nhiều quan điểm khác nhau, nhưng ở Gác chúng ta theo quan điểm này.

 

[destroyer]

Lẽ ra là tui cóc có ý kiến ý cò gì hết nhưng thấy bà con bươi móc lỗi lác rồi câu cú, cách hành văn ghê quá nên mạn phép có chút ý kiến như sau. Xin phép trình bày:

Đã là người viết văn thì việc viết đúng chính tả, để dấu câu đúng chỗ, không viết kiểu chữ mật mã như mấy cái kiểu teencode thì rất đúng, vô cùng đồng ý. Tui đã có thời bơi lặn bên Zing forum nên biết rất rõ cái mớ hổ lốn ở trong forum đó. Hầu như truyện nào truyện nấy đều có teencode, chưa kể câu từ bị ảnh hưởng nặng từ mấy cái truyện tình cảm sến súa của Trung Quốc. Và may mắn là tui không bị ảnh hưởng bởi mấy cái kiểu viết tắt lẫn câu cú ở trong đó. Vì thế việc ở đây có hẳn một quy định về việc viết đúng chính tả là rất hay.

Tuy nhiên, tui thấy bà con lại bơi móc quá sâu vào các kí hiệu số, đơn vị như thế là quá thừa, không cần thiết. Không lẽ mọi người cứ phải tranh luận xem '1%' đúng hay '1 %' mới là đúng (Có khoảng cách ở giữa đấy!). Việc này không cần thiết bởi người đọc chỉ cần nhìn vào và mặc định hiểu đó là một phần trăm dù có khoảng cách hay không. Như ông thầy dạy Hóa lớp tui từng nói:

'Người ta tính khối lượng nguyên tử thì không bao giờ tính khối lượng electron, vì khối lượng của nó không đáng kể. Mấy anh chị coi có ai đi cân cái xe tải 1 tấn mà đi cân luôn cái hạt bụi dính trên đó không?'

Rồi, nói xong rồi đó, mời bà con cãi nhau tiếp.

 

[Chim Cụt]

Mỗi người đều có quyền tin và theo một quy chuẩn riêng. Gác Sách là một cộng đồng về sách, đọc sách và viết sách nên cũng cần thống nhất mọi cái về chính tả để tất các nhóm từ Biên tập, Chuyển ngữ đến Tác giả đều hướng theo một thước đo này mà làm việc.

Ở đây đa phần là các bạn trẻ. Gác muốn các bạn tập thói quen biết cái gì đúng và nên theo, cái gì sai thì nên dừng, chứ KHÔNG chạy theo số đông.

Những quy định của Gác có thể không đúng chỗ này, có thể sai chỗ kia. Mọi người cứ góp ý thoải mái, nếu đưa ra được nguồn đáng tin cậy, Gác sẵn sàng thay đổi nội quy.

Quay lại với 100% hay 100°C, Gác sẽ xem xét kĩ hơn và sớm cập nhật, nếu có thay đổi so với hiện tại.

Cảm ơn mọi người.

 

[Hexagon]

Theo mình thì wikipedia là một thư viện mở, không nói đến độ chính xác của thông tin, các văn bản trên đó cũng chưa chắc đã được biên tập kỹ lưỡng. Tuy nhiên, mình không nói trình bày như vậy là sai. Mà theo mình, chúng ta nên tham khảo ở một số nguồn "chính thống" hơn.

Những đơn vị này mình đều du nhập từ phương Tây về, vì vậy sách của VN không được coi là chính thống hơn các nguồn từ phương Tây. Những quy định này là rất cơ bản, kiến thức của wiki có sai về ý nhỏ nào đó chứ những cái cơ bản này mà sai sẽ bị chỉnh ngay.
Về kí hiệu của nhiệt độ mình xin trích dẫn từ vài nguồn khác nhau:
http://www.math-drills.com/measurement/temperature_guide_001.pdf
http://en.wikipedia.org/wiki/International_System_of_Units
Hi vọng một bài rất cơ bản về "Hệ đo lường quốc tế" sẽ giúp bạn thôi lăn tăn về việc dùng các đơn vị đo lường như thế nào là đúng.
Trong khoa học từng kiểu kí hiệu nó cũng có ý nghĩa riêng của nó, không có chuyện mỗi nơi dùng một kiểu đâu. Trích dẫn của bạn từ sách của một cá nhân là không đại diện cho sự thống nhất hay chính xác.

Việc bạn lí luận vấn đề "có khoảng trống để các em học sinh tiểu học khỏi nhầm" với việc điều đó là chấp nhận được hay "mỗi nxb có quy định riêng về chính tả" thì mình không đồng ý. Sẽ chẳng còn quy tắc gì nếu mỗi nơi được phép tự đưa ra quy tắc riêng.

Hiện mình không có cuốn sách giáo khoa nào để kiếm chứng việc bạn nói, cũng như để xem xét đó là vấn đề lỗi hay là nxb giáo dục quy định thế là đúng. Việc nhặt sạn trong SGK không phải là không có trong những năm gần đây, nhưng ta cần một cái chuẩn chung để mọi người hướng tới.

Ngoài vấn đề từ Hán Việt với cách dùng "y" hay "i" ra thì cách dùng dấu câu, kí hiệu của các đơn vị là những chuẩn chung của toàn thế giới. Gác không tự đưa ra chuẩn của riêng mình để bắt các bạn phải theo khi viết trên Gác, mà đây là những chuẩn để các bạn dùng ở mọi nơi đều được chấp nhận.

 

[Hexagon]

Tiếp tục vấn đề về độ:
http://en.wikipedia.org/wiki/Degree_symbol

In the case of degrees of temperature, two scientific and engineering standards bodies (BIPM and the U.S. Government Printing Office) prescribe printing temperatures with a space between the number and the degree symbol, as in 10 °C. However, in many works with professional typesetting, including scientific works published by the University of Chicago Press or Oxford University Press, the degree symbol is printed with no spaces between the number, the symbol, and the Latin letters "C" or "F" representing Celsius or Fahrenheit, respectively (as in 10°C).

Như vậy theo quy định là có khoảng trống, nhưng với thói quen viết dính liền của con người khiến các văn bản có sự không thống nhất thì đây là lỗi của con người chứ không thể nói là nó cũng đúng được.

Và như mình cũng nói, Gác cố gắng đưa ra những chuẩn đúng nhất để mọi người có thể theo, không phải tất cả các lỗi trong các vấn đề trên Gác đều bắt lỗi và yêu cầu mọi người sửa. Tuy nhiên quy định về các dấu câu, về viết hoa đầu câu và có dấu kết câu thì chắc chắn yêu cầu mọi thành viên đều phải thực hiện bởi nó là quy định cơ bản trong văn viết.

P/s: Gác không tự đưa ra chuẩn chính tả, mọi người thấy chuẩn nào không hợp lí thì hoàn toàn có thể thắc mắc. Trong quá trình các bạn thắc mắc Gác cũng đã cập nhật khá nhiều các ý để có được sự chính xác hơn.

 

[Du Ca]

Đúng là trong sgk lớp tiểu học mà cụ thể là lớp 1&2, mình đang có, thì trước và sau dấu chấm hỏi (?), dấu hai chấm, đều có khoảng cách. Mình cũng đang thắc mắc tại sao lại biên tập như thế? Vì như vậy, sẽ tạo một thói quen sai cho các em ngay từ nhỏ.

 

[Diên Vĩ]

Đúng là trong sgk lớp tiểu học mà cụ thể là lớp 1&2, mình đang có, thì trước và sau dấu chấm hỏi (?), dấu hai chấm, đều có khoảng cách. Mình cũng đang thắc mắc tại sao lại biên tập như thế? Vì như vậy, sẽ tạo một thói quen sai cho các em ngay từ nhỏ.

Đúng chị, sách em cấp 2 cũng thế.