Tôi tỉnh dậy trong cơn mơ lúc 12 giờ đêm. Âm đồng hồ điện tử kêu “tít tít” trên mặt bàn.
Lặng như tờ.
Đêm đen đổ trong khoang phòng nhỏ một màu tĩnh mịch. Tiếng điều hòa chạy ro ro lẫn trong âm thở của tôi. Và…
Vợ tôi.
*
Vợ tôi mất tự năm năm trước, năm nàng bốn chín tuổi. Con số khiến tôi hoảng loạn: tôi đã mất nàng năm năm nay. Cơn mơ kéo rèm cửa, lộ một khoảng sáng nhỏ vừa đủ ánh trăng soi rọi nàng. Đệm giường đã lún sâu, nàng gối đầu trên đôi tay mình. Gương mặt những năm đôi mươi, làn da căng và đôi môi bóng. Nhịp thở khẽ khàng không làm run hàng lông mày đã nhắm chặt. Đôi gò bồng đào lấp ló trong khuôn áo hai dây phập phồng. Nàng đang sống.
Trong cơn mơ. Chỉ là trong một cơn mơ.
Tôi ngó ra ngoài cửa sổ qua khoảng hở. Vẫn khung cảnh tầng hai trong khu nhà. Tán lá xào xạc trong ánh trăng phủ bạc mọi vật.
Tôi thở dài. Nàng ngủ ngoan như con mèo nhỏ. Nhưng nàng thì đã chết rồi. Cái chết của nàng… đã tự năm năm trước. Tôi run rẩy muốn chạm vào nàng. Nhưng rồi lại rụt tay lại. Tôi gối đầu như nàng, chăm chú nhìn gương mặt. Toàn bộ sững sờ và những lời lẽ lúc nàng mất một năm tôi từng mong được nói, được gặp, giờ trôi vào trong im lặng. Tôi không thể nói gì. Nơi cổ họng đã nghẹn cứng cả.
Tôi nở một nụ cười khó nhọc.
Nàng đã chết rồi. Mang theo một “tôi” đi theo xuống nấm mồ. Để lại một “tôi” năm ba chết lặng. Khi tôi đã dành toàn bộ thời gian, toàn bộ tiền bạc của mình để yêu nàng, và nàng chết. Thế giới chơi vơi, chao đảo, như khắc mười hai giờ đêm. Trong dòng chảy vũ trụ, khắc đó cũng như toàn bộ khắc khác. Nhưng với con người, thế giới đã khác rồi, thế giới đã nhảy số. Đó là một ngày mới, một ngày không còn là ngày cũ.
Tôi lại khẩy cười.
Ra rằng, tôi đã chấp nhận một chuyện nàng đã chết chỉ trong vòng năm năm. Vậy ra “tình yêu” chỉ là một sự mơ hồ. Người chết thì tôi tỉnh giấc mộng. Đứng nơi ngã tư, giữa tuổi thứ năm ba, đầu hai thứ tóc, cả cơ thể đã còm cõi, công việc nghỉ hưu, số tiền lớn trong sổ tiết kiệm, tôi tự hỏi, cuối cùng tôi đang tiến tới điều gì? Cái chết của nàng là sự ngã ngũ cho tất cả. Cái chết của nàng cũng là cái chết của tôi. Một tôi năm ba yêu nàng.
- Anh không nói gì với em thật đấy à?
Nàng mở mắt. Bàn tay lành lạnh áp lên má tôi. Đôi mắt sáng trong vẫn thường trực giận dỗi chuyện nhỏ. Nàng nhổm dậy, quay đầu nhìn về phía chiếc đồng hồ điện tử để bên mặt bàn toàn giấy tờ lung tung.
12:04.
- Mình chỉ có một phút nữa thôi, anh không nói gì ư?
Tôi im lặng. Hai hốc mắt đỏ au. Tôi thấy mình nghiến chặt hàm răng. Nàng đã chết rồi.
- Đừng khóc! - Nàng nhẹ giọng. Tay nàng vuốt bên xương gò má - Anh già rồi! - Giọng nàng nhẹ nhàng, trong âm thanh cười khúc khích.
Nàng chọc tôi. Vì thế tôi không khóc nữa. Tôi mở miệng, nói bằng khẩu hình, hơi thở phả ra nóng ấm trong căn phòng điều hòa lạnh căm.
Nàng gật gù nhìn tôi.
Tôi thấy cái thơm của nàng in trên má, và giọng nàng nhẹ bẫng như gió thoảng.
- Câu trả lời sẽ tới sớm thôi.
Tôi mở bừng tỉnh giấc. Lần này thì không phải là cơn mơ. Âm đồng hồ điện tử kêu “tít tít” trên mặt bàn.
12 giờ đêm.
Ánh trăng ráng một màu xanh dịu bên ngoài khung cửa sổ đã bạc.
***
Tôi đã nghĩ rất nhiều, rằng nếu gặp lại nàng thêm lần nữa, tôi sẽ nói điều gì. Nhưng tất cả đều rỗng không. Trong tôi chỉ có một tảng chì đè nặng trên vai.
***
Vào sinh nhật lần thứ năm tám, tôi vô tình thấy một cuốn sách thu hút mình trên dãy phố Đinh Lễ. Cuốn sách tên “Giá trị cuộc đời”. Bìa sách phủ bụi và nằm trong sạp đại hạ giá. Tôi bỏ ra tròn mười ngàn để mua “Giá trị cuộc đời”. Bà chủ hiệu sách có vẻ ngạc nhiên khi tôi mua cuốn đó, nhưng bà không nói gì, chỉ lặng lẽ gói lại sách vào trong một túi nilon màu đỏ.
Trở về nhà, tôi dựa lưng vào thành ghế gỗ và mở cuốn sách. Loại sách cũ, giấy trắng ố vàng và keo dán gáy lỏng lẻo bung hơn phân nửa. Tôi cẩn thận đặt sách trên đùi, lật khẽ từng tờ giấy mỏng, chực rách. Tác giả là một nữ nhà văn trẻ vào những năm 2000. Cuốn sách xuất bản vào 2004, tính đến giờ là 17 năm. Ở trang đầu tiên là dòng bút bi nghiêng ngả của người chủ cũ.
“Tặng anh,
Một ngày nắng đẹp.”
Khoảng tầm ba tiếng, tôi đọc xong cuốn sách chừng trăm trang. Có lẽ do già, đọc một cuốn sách khá nhọc. Tôi đặt cuốn sách trở lên bàn uống nước và ngả người trên tấm ghế gỗ. Câu chuyện tiểu thuyết dã sử về một chàng hiệp khách lang thang dưới thời nhà Lý, đi tìm chân lý trong cuộc đời. Cuối cùng, sau khi trải qua vô vàn biến cố trong hành trình đi tìm lý tưởng, chàng có kết đẹp khi tìm thấy tình yêu của đời mình, hai người hành hiệp trượng nghĩa, xưng bá giang hồ. Hơi lệch so với tiêu đề, tôi gắng đọc để đi tìm câu trả lời cho câu hỏi của mình. Nhưng câu chuyện lại rẽ tôi sang một lối ngõ khác, một lối ngõ sáng và hẹp hơn.
Toàn bộ trong trăm trang khiến tôi nhớ nhất là cảnh một rừng trúc, lúc chàng hiệp khách bắt đầu rời khỏi sư phụ mà ngao du bốn bể. Rừng trúc cao, xanh rì thổi êm tiếng gió qua những đọn cây. Áng sáng chiếu xuyên tán lá, màu sáng vàng đến chói mắt giữa những khoảng trống chen chúc của tán trúc. Thấp thoáng trong sắc nắng ấy, thấp thoáng một dáng hình người nhỏ. Y nằm trên đó, văng vẳng tiếng rơi trên những phiến lá: “Đời người là gì?” Bóng hồ bên này xanh trong, trải đẹp như gương kính. Sóng xô khẽ theo tiếng gió vút. Chàng hiệp khách dừng cước bộ, khoan thai bước về phía ánh sáng, ngẩng lên:
- Đời người là gì, ai trả lời được. Với ta, đó là chuyến ngao du bất tận, truy cầu giá trị đích thực.”
Ánh Sáng cất tiếng cười ha hả, nhảy về phía thảm cỏ cách xa bóng hồ. Y thả khẽ câu hỏi trước khi biến mất.
- Đích thực là gì? Ngươi rốt cục truy cầu điều chi?
Tiếng đồng hồ lại âm vang “tít tít”. Tôi bừng mắt. Cảnh truyện trong cơn mơ tua nhanh trong thoáng chốc. Tôi liếc mắt nhìn về cuốn truyện. Lý ra, khi Ánh Sáng bỏ đi, mọi chuyện đã dừng lại, nhưng cơn mơ thì khác. Cơn mơ không trọn vẹn đã để đó một dấu hỏi nặng trĩu trên đôi mắt.
“Ngươi rốt cục truy cầu điều chi?”
Tôi tự hỏi, mình đã bám vào điều gì để sống trong sáu mươi năm cuộc đời?
Gia đình chăng? Công việc chăng? Kí ức chăng? Quá khứ, hiện tại, hay tương lai chăng? Rốt cuộc, tôi đang kiếm tìm điều gì?
Khi cái chết vô nghĩa đang kéo tới gần. Ngay kế cận.
Và lúc ấy, không chỉ là một phần “tôi” mà nàng đã kéo theo trong nấm mồ, mà toàn bộ “tôi” sẽ chẳng còn là gì.
***
Hai năm sau. Vào sinh nhật lần thứ sáu mươi.
Reng… Reng… Reng…
Tôi bấm nghe chiếc điện thoại đời cũ.
Đầu dây là tiếng cười nhẹ.
- Alo? - Tôi lặp lại lần nữa. Tiếng rin rít, rè rè qua loa nghe khó chịu.
Vẫn là tiếng cười khúc khích.
- Em đây.
- Ai đấy? - Tôi cao giọng, tôi không quen người này. Tôi để điện thoại vừa tầm mắt, nhìn màn hình lần nữa: số lạ. - Cho hỏi ai đấy?
- Là em. Anh không nhớ ra em à? - Tiếng cười lần nữa nho nhỏ, khùng khục trong họng người đầu dây bên kia.
- Tôi không biết. Tôi cụp máy đây. - Mày chau lại, giọng tôi dọa nạt trong điệu run lạ.
- Vợ anh mà anh không nhận ra à?
- Vợ tôi chết rồi!
- Anh thật không nhận ra em thật đấy à? Hả?
Tôi im lặng. Vì đó là vợ tôi thật. Đó không phải số lạ. Đó là số vợ tôi, và sim điện thoại đã đem theo cùng với nàng.
- Cuốn sách em tặng anh thế nào? Hai tháng trước đó!
- Anh không biết. - Tôi ngồi trấn tĩnh trên ghế. Cảm giác nói chuyện qua điện thoại với người đã chết, điềm nhiên hơn tôi tưởng. Không hoảng loạn, không thất thanh, không nghi ngờ. Cứ như thể, tôi biết trước rằng, nàng sẽ gọi cho tôi, chắc chắn gọi cho tôi. Từ bao giờ mà tôi cảm tính tới thế?
- Hừ! Cuốn em đã kéo anh lại để đọc đó. Tròn hai tháng trước.
Tôi nghĩ ngợi. Tôi đã không đọc sách rất lâu rồi. Cuốn gần nhất đọc là sinh nhật hai năm trước, tên “Giá trị cuộc đời”.
- À ừ. - Tôi khẽ gật.
- Anh thấy câu trả lời rồi chứ?
Tôi nghĩ ngợi trong khoảng lặng dài. Tại sao nàng lại nói chuyện nhẹ như không như thế? Nàng là người đã chết. Và tôi là người con sống. Nàng đem theo một phần “tôi” lôi xuống mồ, và giờ nàng quay lại như không. Như thể, giữa chúng tôi chẳng có chuyện gì vậy, rằng không có bức tường nào ở giữa, không có chuyện nàng chết, không có chuyện tôi sống, không có chuyện xuyên suốt bảy năm qua nàng đã không cạnh tôi. Rõ, đây là một điều bất thường. Nàng phải rụt rè, tôi phải thất thanh. Nhưng mọi thứ cứ nghẹn ứ lại. Tôi nghẹn ứ, không sao khóc nổi. Tôi đã từng đau lòng tới thế, nhưng giờ thì chẳng còn chút gì. Lãnh đạm và vô cảm giữa nàng và tôi, rằng chuyện nhớ nhung, chuyện tôi sầu khổ, ra chẳng là gì với “câu trả lời” mà nàng muốn biết.
- Em đã chết rồi! - Tôi đáp nàng.
Đầu dây bên kia đã ngưng bặt tiếng rè rè.
- Và anh cũng sẽ chết. Một cái chết đem toàn bộ thành vô nghĩa. Dẫu có gá lên mình ý nghĩa, gá rằng người ta còn nhớ đến mình thì sự sống còn tồn tại, thì không thể phủ đi sự thực. Rằng cái chết sẽ lôi anh về với đất. Tim không đập, máu không tuôn, đầu không nghĩ, cơ thể không động. Sự thật là anh sẽ chết. Như cách em đã chết. Lôi theo một “anh” với em, chết cùng.
Tôi ngừng lại và thấy mắt mình ướt nhòe. Gương mặt nhăn nheo xô ép lại, và tôi nghĩ mình sẽ xấu xí lắm. Một cụ ông sáu mươi đầu hói lụ khụ, những nét đồi mồi nằm ngang vết nhăn khóe mắt và trên má. Tôi nghe im ắng cuốn lại lấy mình. Giọt nước mắt vẫn như những thuở xưa, mằn mặn lăn trên khóe mắt, đổ xuống bờ môi nứt nẻ.
“Meo”. Tiếng con mèo hoang kêu bên ngoài sân nắng đổ.
- Bảy năm, bảy năm em đã rời anh rồi. Và đủ cho anh hiểu điều đó, rằng cái chết đem sự sống trở thành vô nghĩa. Vậy thì đúng sai, tốt xấu, liệu có còn quan trọng tới thế? Rằng anh nên kiếm tìm đích thực hay chân lý không đổi ư? Rằng anh nên kiếm tìm hạnh phúc hoàn hảo không đổ bể ư? Không hề, em ạ, không hề. Không lý rằng, đời anh, sự sống của anh hay em là vô dụng và bất lực trước quyền năng của cái chết. Rằng, có làm gì cũng thành vô nghĩa. Không phải vậy. Cái chết để nhắc mình nhớ, mình có thể làm bất cứ điều gì mình muốn. Vì dẫu sao, chẳng ai còn nhớ tới cuộc sống của chính mình nhiều như mình nghĩ. Sống chỉ là một phép thử, một phép thử đầu tiên và duy nhất trong mọi khắc.
Tiếng con mèo hoang kêu gào hơn bên ngoài sân. Một con mèo mun, đôi mắt xanh to trợn trừng. Tiếng nó thảm thiết. Có lẽ, nó đã đói vì quá giờ trưa.
Lời nói của tôi thì lẫn lộn cả rồi. Chúng chẳng rõ ràng như tôi nghĩ trong dòng nước mắt. Chỉ thoáng bên kia là tiếng cười nhẹ quen thuộc của nàng.
- Phải, em hiểu rồi! Cho con mèo ăn hộ em nhé! Chào anh! Anh chàng lộn xộn của em.
Nắng đổ chéo, con mèo thôi gào giọng. Nó nhỏ nhẹ, bước từ sân nắng vào trong phòng. Tiếng nó nhỏ, như nấc lên. Con mèo có lẽ trông thấy tôi ôm đầu mà khóc. Hẳn nó đang hỏi, rốt cuộc, chuyện gì đã xảy ra.
“Meo?”