Chương 8:
Phần 2
Không biết mất bao lâu Hân mới kìm nén được cơn run rẩy để gượng dậy, khi chắc chắn Cốc đã đi xa rồi, Hân mới lần lấy tay nải giấu dưới giường. Từ hôm biết mình có khả năng bị gả đi làm thiếp, Hân đã chuẩn bị phòng trường hợp Vũ không về kịp để trốn đi. Mấy ngày đầu ốm là thật, nhưng từ ngày thứ ba dược cô uống không phải là hạ sốt mà là gây sốt. Cái này phải cám ơn thầy đồ Đặng. Một năm qua vì con gái nên ông đã rất thân quen với thầy lang, nhờ thầy đồ giúp mà cô mới xin được dược gây sốt. Phải nhân cơ hội cha đang bận bịu không để ý mà trốn. Đáng lí nên chọn gần sáng mà rời đi, nhưng vừa rồi kích động cô đã nói những điều không nên nói với gã Chanh nên tốt nhất cô phải trốn ngay.
Nhưng vừa sửa soạn xong Hân thấy tiếng bước chân, quay người lại thì giật mình đánh rơi tay nải vì người bước vào phòng là gã Chanh.
- Con Cau nói cô Sáu ốm liệt giường, đi đứng phải có người đỡ, xem ra không phải. May mà đức ông cẩn thận không thì cô đã kịp trốn rồi cũng nên.
Khuôn mặt nhẵn bóng thường ngày của hắn hằn nên nét dữ tợn. Vừa nói hắn vừa rút bên hông ra một thanh đoản kiếm sáng loáng và nói bằng giọng rất bình thản:
- Đầy tớ, con ở tập trung hết ngoài đình để hầu đức ông, lệnh bà khao[1] khách quý và làng xã rồi, cô có gào khản cổ cũng không ai nghe thấy cô đâu.
Hân cũng muốn gào lắm nhưng cổ họng vì sợ hãi mà như bị chẹn cứng, cả người run rẩy không nói lên lời. Nhìn thái độ kinh hoảng của Hân, gã Chanh cười nhẹ:
- Có trách thì trách sao cô quá thông minh hoặc trách cha cô ấy. Vừa nghe cô đoán được mọi chuyện ông ta kêu tôi đi xử cô ngay, mặc dù tôi đã nói nửa đêm thuận tiện hơn. Đúng là ông ta rất hiểu cô thì phải. – Vừa nói hắn vừa liếc nhìn tay nải rơi dưới đất.
Đúng lúc Hân nghĩ mình chết chắc rồi và quyết định nhắm mắt lại thì cô nghe thấy tiếng “Ối” của gã Chanh. Hân mở choàng mắt ra thấy thằng Ốc đang cầm đòn gánh đánh liên hồi vào người gã Chanh. Hân nhìn thấy Ốc từ bé, đây là lần đầu tiên cô thấy nó đánh người. Mặt thằng Ốc trắng bệch, xem ra nó cũng sợ lắm. Khi Hân còn đang ngây người ra thì thằng Ốc gào lên:
- Cô Sáu chạy đi…
Ngay sau câu nói ấy gã Chanh rạch được một đường trên ngực của Ốc, vết rạch không sâu chỉ làm rách áo và rớm máu, nhưng từ ngực áo hắn Hân nhìn thấy những đóa hoa lụa mà Ốc luôn đòi mỗi khi cô nhờ nó làm cho điều gì đó.
Tiếng của Ốc lại gào lên kêu cô chạy đi. Hân chạy, lấy hết sức mà chạy, cô có ngoái đầu nhìn lại một lần nhưng sau đấy đã vô cùng ân hận vì cái ngoái đầu đó. Cô thấy Ốc sống chết ôm chân gã Chanh, tay gã Chanh cầm thanh đoản kiếm chém xuống, dưới nền đất là đầy những cánh hoa lụa nhuộm máu.
Ốc bảo nó xin hoa để tặng người thương. Mỗi lần đưa cho nó xong cô đều hỏi: thế đã tặng chưa? Mặt nó lần nào cũng đỏ tưng bừng mà gật đầu với cô. Nó chưa bao giờ nói với cô người thương của nó là ai…
Hân gạt phăng nước mắt, sống chết chạy dù cô chẳng biết phải chạy về đâu. Những gì vừa xảy ra quá kinh khủng đối với một cô gái mười bốn tuổi như Hân. Hân chỉ dừng lại khi cô va phải cái gì đó và ngã lăn xuống đất. Ngày hôm nay cô ngã nhiều quá thì phải, Hân đã nghĩ như thế lúc ấy.
Hến đỡ cô dậy. Mặt chị ta xanh mét.
- Cô Sáu, cô Sáu, lúc tôi mang nước lên đãi khách ở nhà trên thì chị Cau kéo tôi ra góc khuất bảo tôi nhắn với cô trốn đi, trốn ngay đi, tránh xa gã Chanh ra, và đám đầy tớ trông cửa đã được dặn là không cho cô xuất phủ.
Hân thẫn thờ nhìn Hến. Muộn rồi, cô gặp gã Chanh rồi, gã giết Ốc rồi. Không xuất phủ được thì sớm muộn gì gã cũng tìm được cô và giết cô thôi. Trong cái phủ này ai có thể cứu được cô đây?
- Tôi với Ốc chia nhau ra đi tìm cô, thằng Ốc nó chạy tới phòng cô còn tôi chạy tới chỗ thầy đồ Đặng, sáng nay thầy ấy tới xin cáo biệt đức ông với lệnh bà, nên tôi đoán cô chắc cũng tới đó chia tay. Cô Sáu, đức ông định gả cô làm thiếp thật hả cô? Kể cả thế cũng từ từ đã, trốn đi không chuẩn bị gì thế này…
- Ông ấy không muốn gả tôi đi nữa, ống ấy muốn… - Hân không thể nói ra được hai từ “giết tôi” bởi cổ họng cô đã khản đặc.
- Thật thế? Thế sao mụ Cau giọng có vẻ nghiêm trọng đáng sợ như thế? Thế thì việc gì phải trốn nữa hả cô Sáu? Hơn nữa cậu Vũ đâu? Sao tôi không nhìn thấy cậu ấy? Cô đã gặp cậu ấy chưa?
Hến không hiểu nên liên tục hỏi Hân. Đầu óc Hân đau dị thường. Cô muốn nghĩ nhưng không thể nghĩ gì, mắt cô bỗng hoa lên, đất trời xoay tròn và cô ngất. Lúc đó cô đã nghĩ, không chạy được mà ngất thế này thì cô chết chắc rồi.
…
Khi Hân tỉnh lại thấy cả người đau ê ẩm, mở mắt ra chỉ nhìn thấy một màu tối đen. Nghe tiếng rên rỉ của cô, xe dừng lại. Lúc ấy Hân mới ý thức mình đang nằm trên một cái xe kéo bằng gỗ có mui che. Hân đặt hai tay xuống sàn xe để lấy điểm tự dò dẫm tìm đường đi ra. Khi tấm vải bạt treo lên làm cửa được vén lên, nhờ ánh trăng Hân bước ra khỏi xe. Cái xe kéo này rất nhỏ, Hân bé như vậy mà nằm còn thấy chật, vừa nãy khi cô ngồi thì mui xe chỉ cách đầu cô một ngón tay. Khi đi ra khỏi xe Hân mới nhận ra, xe nhỏ như vậy vì kéo xe không phải là trâu mà là thầy đồ Đặng và cái xe này chẳng phải là cô đưa tiền cho thằng Ốc ra ngoài chuẩn bị cho cha con thầy đồ khi biết họ chuẩn bị cáo biệt sao? Huệ không đi đứng được đó là lí do Hân nghĩ phải tìm một cái xe kéo.
Hân mơ hồ nhớ lại lúc tỉnh tỉnh mê mê có nghe thấy tiếng thầy đồ Đặng hỏi chuyện Hến, rồi trong cơn mê sảng hình như Hân đã bấu chặt lấy thầy đồ Đặng mà van xin thầy cứu mình. Hân chợt giật mình, cô nhìn vào xe kéo đang đỗ ở gần một gốc cây xà cừ, lại nhìn thầy đồ Đặng đang ngồi khoanh chân ở một gốc cây xà cừ cũng ngay gần đó. Hân vội vã nhìn ra xung quanh chẳng thấy bóng người nào khác. Chỉ có cô và thầy đồ Đặng trên đường quốc lộ.
- Thầy đồ, em Huệ đâu? – Hân run run hỏi.
Thầy quay lại nhìn Hân, thở dài, vẫy tay gọi cô lại gần.
Hân ngất, chỗ đó lại cách không xa phòng cha con thầy đồ Đặng, Hến bèn kéo Hân tới đó. Sáng nay Huệ khỏe hơn, có thể tự ngồi dậy được, thầy đồ Đặng mừng lắm, tuy biết con gái khó lòng qua khỏi, nhưng thầy chỉ hi vọng nó đủ sức để vượt qua chặng đường dài về nhà cho mẹ nó, em nó nhìn nó một cái rồi hẵng đi. Thế nên ông vội vã tới cáo biệt đức ông và lệnh bà. Lúc rời đi là lúc ông nghe cậu lính chạy tới tri thông là nhà này có người đỗ tiến sĩ. Hắn va phải ông do chạy nhanh quá nên thiếp canh đề tên tiến sĩ rơi xuống, ông nhặt dùm hắn và cũng nhanh mắt đọc được cái tên của vị tân tiến sĩ là: Đỗ Nam chứ không phải Nguyễn Vũ như ông dự kiến. Trong lòng ông lúc đó đã ẩn ẩn không yên. Câu hỏi hôm đó của đức ông về việc cô Sáu có khả năng phân biệt nét chữ hay không đúng là khiến ông nghi ngờ. Ông nghĩ rằng câu trả lời của ông có thể khiến cô bé đó an toàn hơn một chút.
Khi trở về ông mới biết thì ra là hồi quang phản chiếu, con gái ông trong lúc ông đi từ biệt đã trút hơi thở cuối cùng. Đã chuẩn bị tâm lí nhưng ông vẫn thấy đau thắt lòng. Khi ấy cô bé này lại xuất hiện. Một cô gái tốt như vậy sao cha nó có thể nhẫn tâm đến thế. Khi con bé túm lấy vạt áo ông trong cơn mê sảng cầu xin ông cứu thì ông đã quyết định, ông muốn cứu đứa bé này.
Ông để lại con gái mình và đem đứa bé này theo.
- Thầy đồ để em ấy lại trong phủ sao? Vì cứu con sao thầy?
- Còn Hến thì sao? Thằng Chanh không tha cho Ốc, thế thì chị Hến thì sao?
- Còn thầy đồ thì sao? Thầy mang con theo nhỡ con liên lụy cả nhà thầy thì sao?
…
Dưới ánh trăng, Hân nhìn thấy hàng râu của ông đồ Đặng khẽ run rẩy sau mỗi câu hỏi của Hân nhưng thầy không trả lời bất cứ câu hỏi nào. Đợi Hân hỏi hết, thầy xoa đầu Hân.
- Đứa bé này, sao nghĩ nhiều cho người khác thế. Nghĩ cho bản thân mình đi, từ giờ con là con gái ta, chỉ cần nhớ như thế là đủ.
…
Sáng sớm mấy ngày sau Hân và ông đồ Đặng về đến nhà. Bà đồ Đặng chết ngất đi khi nghe tin dữ của con gái và ngay ngày hôm sau đổ bệnh còn cậu em trai tên Lân mà Huệ hay kể thì nhìn Hân đầy dò xét.
Hân xuống bếp nấu cháo cho cả nhà. Nhà thầy đồ Đặng nghèo lắm, chĩnh gạo lèo tèo được mấy nắm gạo, thóc cũng có mỗi nửa tải, và một nửa gầm giường khoai lang. Hân nhặt nhạnh quanh nhà được một ít rau dại, nhóm lửa và nấu món cháo rau khoai lang.
Vì trước chưa bao giờ nấu cho hơn hai người ăn nên Hân nấu hơi ít một chút. Lúc múc tô cháo thứ ba đưa cho Lân thì trong nồi chỉ còn nửa tô cháo. Hân im lặng, tự múc nửa tô cháo còn lại vào bát, nhưng vừa quay người đặt cái nồi ra sau lưng quay lại đã thấy tô cháo của mình gần đầy. Bàn tay thầy đồ Đặng còn chưa kịp thu lại, bát cháo của thầy vơi đi một phần mà hẳn là thầy chưa ăn đâu, còn nóng thế cơ mà.
Hân chưa kịp nói cám ơn thì trong buồng đã vang tiếng khóc. Lân bê cháo vào cho mẹ, gọi mẹ dậy, vợ thầy đồ Đặng tỉnh dậy lại nhớ thương con gái mà bật khóc. Thầy đồ Đặng dặn Hân cứ ăn đi, ông đi vào buồng trong với vợ. Hân nghe thấy tiếng nức nở càng to hơn, cả thằng bé Lân chưa hiểu chuyện cũng anh anh khóc theo mẹ. Hân không nghe thấy tiếng thầy đồ Đặng nhưng đoán được thầy hẳn cũng rất đau lòng.
Hân cúi đầu nhìn tô cháo rau, nước mắt mà cô kìm nén mãi cuối cùng cũng rơi. Hân bê bát cháo ra sau nhà, dựng một viên gạch đứng lên rồi đặt bát cháo bên cạnh. Người thích nhất món cháo cám lợn của cô chắc đã không còn nữa rồi. Cô là con gái của ông ta mà còn bị ông ta sai người giết vậy thì Vũ sao thoát chết được? Hân gạt nước mắt, ngồi xổm trên đất nhìn bát cháo bốc khói.
- Nếu muốn tìm em thì anh phải nhớ từ giờ em là Đặng Thị Huệ, em mười hai tuổi chứ không phải mười bốn tuổi đâu nhé. Nhà em ở Phù Đổng, Gia Lâm chứ không phải ở Đỗ phủ, trấn Sơn Nam. Nhà em chỉ có một cậu em trai và cha em chỉ có một vợ chứ không phải em có tới tám người anh em và cha em có tới tám bà vợ…
Huệ vẫn nhớ rõ cái ngày hôm ấy, ngày tên cô chuyển thành Đặng Thị Huệ là một ngày đầu xuân năm Cảnh Hưng thứ hai mươi ba.
-----
Chương 8(1) << >>
Chương 9(1)
Chú thích:
Mình tìm tài liệu mô tả trang phụ tiến sĩ của thời Lê trung hưng nhưng không thấy có. Đây là trang phục Tiến sĩ thời Nguyễn, mình tạm thời mô tả theo nó vậy:
[1] Khao: ở đây từ chính xác là khao vọng, theo Khoa cử Việt Nam, Thi Hội – Thi Đình (Nguyễn Thị Châu Quỳnh) thì: Về đến làng, kỳ mục và dân làng ra đón tận cổng làng, đưa về nhà. Ðến nhà, Tân khoa làm lễ bái tổ rồi ra đình miếu lễ, giết trâu mổ bò, dựng rạp hát chèo... để ăn khao hàng bốn, năm ngày. Ðầu thế kỷ XX, Lãng Nhân còn chép : "Có việc khao khoán to, chủ nhân thường phải mời một nhà khoa bảng hàng huyện về "đóng đám" để chỉ bảo nghi lễ tế tự, thù tiếp".
Tìm hiểu thêm ở link này:
http://chimviet.free.fr/vanhoc/chquynh/thihoi/Ph2 Ch9 - VINH QUY - BO DUNG.htm#Phan2chuong9
.
