Gác Sách yêu tiếng Việt

Chim Cụt

đang cố gắng dài ra
Gà về hưu
Tham gia
4/12/13
Bài viết
14.361
Gạo
3.100,0
Re: Gác Sách yêu tiếng Việt
Dạo này mình bỏ bê Gác Sách yêu tiếng Việt:">. Bụi phủ đầy nhà, mạng nhện giăng khắp phòng, đi vô cái là hắt xì liên tục#:-s. Hu hu, tại cái tội mê trai đẹp, thích gái xinh, nên giờ mình mới lang bạc trở về nhà.

Hôm nay cuối tuần, mình có một từ đang phân vân, nhờ bà con chỉ giáo giúp với ạ:
  • Xây xát hay Sây Sát hay Xây sát
Ngữ cảnh:
Theo như cô biết, ca sĩ Quang Lê bị xây xát và bất tỉnh khi tai nạn xảy ra, rất may anh không bị chấn thương nặng.
Từ điển tiếng Việt, NXB Mũi Cà Mau, 1997, Phan Canh biên soạn:

Xây xát: [Không có]

Sây sát tt. Chợt, trầy: Sây sát mình mẩy.

Chợt trt. Vụt chốc, thình lình: Bóng đà chợt đã báo nửa xuân (Nh. đ. Mai). || Chợt nghe; bỗng nghe thấy. Chợt nhớ; mới nhớ ra.

2. tt. Trầy, sầy, xây xát: Bị chợt da.

Trầy tt. Xây xát, chợt: Da bị trầy.

Xây xát (CÓ LẼ ĐÚNG) # Sây sát (CÓ LẼ ĐÚNG)

Tối kiến của em là dùng từ xây xát cho thống nhất và đỡ loạn. :v
 

Catcat

Why so serious?
Nhóm Chuyển ngữ
Tham gia
30/12/13
Bài viết
684
Gạo
13.406,1
Re: Gác Sách yêu tiếng Việt
Dạo này mình bỏ bê Gác Sách yêu tiếng Việt:">. Bụi phủ đầy nhà, mạng nhện giăng khắp phòng, đi vô cái là hắt xì liên tục#:-s. Hu hu, tại cái tội mê trai đẹp, thích gái xinh, nên giờ mình mới lang bạc trở về nhà.

Hôm nay cuối tuần, mình có một từ đang phân vân, nhờ bà con chỉ giáo giúp với ạ:
  • Xây xát hay Sây Sát hay Xây sát
Ngữ cảnh:
Theo như cô biết, ca sĩ Quang Lê bị xây xát và bất tỉnh khi tai nạn xảy ra, rất may anh không bị chấn thương nặng.
Chưa kịp đọc xuống lo vội bắt giò em Ca há há. "Lang bạt" như trong lang bạt kỳ hồ nha Ca, không phải "lang bạc" :D.
 

Catcat

Why so serious?
Nhóm Chuyển ngữ
Tham gia
30/12/13
Bài viết
684
Gạo
13.406,1
Re: Gác Sách yêu tiếng Việt
Từ điển tiếng Việt, NXB Mũi Cà Mau, 1997, Phan Canh biên soạn:

Xây xát: [Không có]

Sây sát tt. Chợt, trầy: Sây sát mình mẩy.

Chợt trt. Vụt chốc, thình lình: Bóng đà chợt đã báo nửa xuân (Nh. đ. Mai). || Chợt nghe; bỗng nghe thấy. Chợt nhớ; mới nhớ ra.

2. tt. Trầy, sầy, xây xát: Bị chợt da.

Trầy tt. Xây xát, chợt: Da bị trầy.

Xây xát (CÓ LẼ ĐÚNG) # Sây sát (CÓ LẼ ĐÚNG)

Tối kiến của em là dùng từ xây xát cho thống nhất và đỡ loạn. :v
Chị cũng nghiêng về phương án Xây xát là đúng.
 

Catcat

Why so serious?
Nhóm Chuyển ngữ
Tham gia
30/12/13
Bài viết
684
Gạo
13.406,1
Re: Gác Sách yêu tiếng Việt
Ủa từ nào giờ em toàn xài xây xát không à. Xát của cọ xát hay sát của cọ sát nhỉ? :-/
(Em gú gồ từ cọ xát/sát nó toàn ra cọ xát/sát cái gì gì không à. :-ss:-ss:-ss)
Riêng cọ xát/sát thì chị nghiêng về cọ xát luôn.
 

Du Ca

Gà BT
Tham gia
11/12/13
Bài viết
4.815
Gạo
0,0
Re: Gác Sách yêu tiếng Việt
Ủa từ nào giờ em toàn xài xây xát không à. Xát của cọ xát hay sát của cọ sát nhỉ? :-/
(Em gú gồ từ cọ xát/sát nó toàn ra cọ xát/sát cái gì gì không à. :-ss:-ss:-ss)
Em cũng thế. Vậy là mình sai tập thể a? :3
Từ điển tiếng Việt, NXB Mũi Cà Mau, 1997, Phan Canh biên soạn:

Xây xát: [Không có]

Sây sát tt. Chợt, trầy: Sây sát mình mẩy.

Chợt trt. Vụt chốc, thình lình: Bóng đà chợt đã báo nửa xuân (Nh. đ. Mai). || Chợt nghe; bỗng nghe thấy. Chợt nhớ; mới nhớ ra.

2. tt. Trầy, sầy, xây xát: Bị chợt da.

Trầy tt. Xây xát, chợt: Da bị trầy.

Xây xát (CÓ LẼ ĐÚNG) # Sây sát (CÓ LẼ ĐÚNG)

Tối kiến của em là dùng từ xây xát cho thống nhất và đỡ loạn. :v
Chị cũng nghiêng về phương án Xây xát là đúng.
Dạ, vậy mình thống nhất từ "xây xát" luôn nhé.:D
 

maytrang0196

Gà con
Tham gia
25/9/14
Bài viết
2
Gạo
0,0
Re: Gác Sách yêu tiếng Việt
Cầu giúp đỡ (xin giải đáp giùm nghĩa luôn ạ)
Nhất trí và nhất chí, cái nào đúng?
Sáng lạn -> Xán lạn?
Quí -> Quý? (Ví dụ như Lê Quý Đôn -> Lê Quí Đôn, yêu quí -> yêu quý)
 

Du Ca

Gà BT
Tham gia
11/12/13
Bài viết
4.815
Gạo
0,0
Re: Gác Sách yêu tiếng Việt
Cầu giúp đỡ (xin giải đáp giùm nghĩa luôn ạ)
Nhất trí và nhất chí, cái nào đúng?
Sáng lạn -> Xán lạn?
Quí -> Quý? (Ví dụ như Lê Quý Đôn -> Lê Quí Đôn, yêu quí -> yêu quý)
Hẹn bạn ngày mai mình trả lời bạn đầy đủ nhé.
Ờ, nhưng lần sau bạn chú ý mỗi cặp từ cho thêm ngữ cảnh, để các bạn khác dễ hình dung hơn nhé.
 

Du Ca

Gà BT
Tham gia
11/12/13
Bài viết
4.815
Gạo
0,0
Re: Gác Sách yêu tiếng Việt
  • Nhất trí hay Nhất chí:
Ngữ cảnh:
Theo thỏa thuận 9 điểm này, ông Kuchma cho biết cả hai bên nhất trí ngừng sử dụng mọi loại vũ khí và rút trọng pháo để lập một vùng phi quân sự. Hai bên cũng nhất trí ngừng sử dụng vũ khí hạng nặng tại các khu vực đông dân cư.

Theo Từ điển Tiếng Việt (NXB Đà Nẵng - xuất bản năm 2003):
+ Nhất trí: tính từ (hoặc động từ): Thống nhất, không mâu thuẫn nhau.
VD: Hội nghị thống nhất thông qua nghị quyết/ Tôi nhất trí với anh.

+ Nhất chí: (không có) - Mình nghĩ là đây là do đọc chệch chữ "tr" thành "ch".

=> Nhất trí: CÓ LẼ ĐÚNG & Nhất chí: CÓ LẼ SAI
------
  • Sáng lạn # Xán lạn
Ngữ cảnh:
Tôi tin rằng Việt Nam sẽ có một tương lai xán lạn nhờ những chính sách ngày càng cởi mở khiến môi trường kinh doanh trở nên hấp dẫn hơn.

Theo Từ điển Tiếng Việt (NXB Đà Nẵng - xuất bản năm 2003):
+ Xán lạn:
Tính từ: rực rỡ, huy hoàng.
VD: Tương lai xán lạn.

+ Sáng lạn: (không có)

* Giải thích thêm:
Từ xán lạn đây là từ Hán Việt. Nhiều bạn thắc mắc tại sao không dùng từ sáng trong tiếng Việt có sẵn của chúng ta mà phải vay mượn từ xán trong tiếng Hán Việt. Mình có đi tìm hiểu thêm thì có trang Bách khoa tri thức có nêu dẫn chứng và giải thích cụ thể cho thắc mắc trên. Mình xin trích lại bài này vào đây để các bạn cùng nghiên cứu nhé.

Xán lạn là một từ Hán Việt ghi bằng hai chữ Hán 灿烂. Chữ trước thường được đọc là xán (kể cả trong các từ điển Hán-Việt như của Đào Duy Anh, Thiều Chửu, Nguyễn Quốc Hùng, v.v.) nhưng âm Hán Việt chính thống hiện đại của nó lại là thán vì thiết âm của nó là “thứ án thiết” với phụ âm đầu là th. Còn thiết âm của chữ sau là “lặc ngạn thiết”, vì vậy nên nó mới được đọc là lạn. Âm cuối của cả hai, như đã thấy, đều là n chứ không phải ng, vì vậy nên Nguyễn Quốc Hùng mới nhận xét trong Hán Việt tân từ điển rằng “ta thường nói sáng lạng là lầm”. Xán có nghĩa là sáng, đẹp, chói, tinh khiết. Nó có một song lập thể (doublet) là xắn – mà nhiều người vẫn thích xem là một yếu tố láy hoặc yếu tố vô nghĩa - vẫn còn tồn tại trong từ ghép đẳng lập xinh xắn. Còn lạn cũng có nghĩa là sáng, bóng, láng, lấp lánh. Và cũng có một song lập thể là lặn còn thấy được ở các từ ghép đẳng lập lành lặn liền lặn (từ cái nghĩa “láng, bóng” của lạn, ở đây lặn có nghĩa rộng là không thô, không nháp, không nhám). Vậy trong từ vựng của tiếng Việt thì xán lạn là một từ Hán Việt có nghĩa là sáng sủa, rực rỡ, đúng như bạn đã nêu.
Còn sáng cũng là một từ Việt gốc Hán, bắt nguồn ở một từ ghi bằng chữ 爽 âm Hán Việt là sảng, cũng có nghĩa là sáng (Đây cũng là chữ sảng trong mê sảng vì nó còn có nghĩa là nhầm lẫn nữa). Sáng cũng đi chung với láng, bắt nguồn ở một từ ghi bằng chữ 朗, âm Hán Việt là lãng có nghĩa là sáng, rõ, trong, để làm thành từ ghép đẳng lập sáng láng, vẫn thông dụng trong phương ngữ Nam Bộ và đã được ghi nhận trong Việt Nam tự điển của Lê Văn Đức và Lê Ngọc Trụ cũng như trong Từ điển từ láy tiếng Việt của Viện Ngôn ngữ học do Hoàng Văn Hành chủ biên (Hà Nội, 1994).
Nguồn: Bách khoa tri thức.

=> Xán lạn: CÓ LẼ ĐÚNG & Sáng lạn: CÓ LẼ SAI
-------
VD: Lê Quý Đôn hay Lê Quí Đôn, yêu quí hay yêu quý

Theo cách viết chuẩn chính tả tiếng Việt thì ta có một vài nguyên tắc viết i y. Tuy nhiên, việc đưa tất cả ra đây sợ các bạn sẽ bị rối.
Nên mình chỉ trích một phần có liên quan đến bài bạn maytrang0196 thắc mắc thôi.

Nếu không có sự thay đổi về âm và nghĩa, trừ trường hợp "Y" đứng sau "QU", hầu hết các từ có âm "I" ở cuối đều được viết thống nhất bằng "I". Thí dụ: Hi sinh, kỉ niệm, lí luận, thẩm mĩ,... - Nếu "I" hoặc "Y" đứng một mình, đứng đầu từ hoặc ở giữa từ, ta viết theo thói quen cũ. Thí dụ: Ý nghĩa, y tế, yêu thương, Nguyễn Khuyến,...

=> Quý: CÓ LẼ ĐÚNG & Quí: CÓ LẼ SAI
Nguồn: WIKI
 
Chỉnh sửa lần cuối:

Du Ca

Gà BT
Tham gia
11/12/13
Bài viết
4.815
Gạo
0,0
Re: Gác Sách yêu tiếng Việt
Hôm nay mình sắp xếp lại danh sách từ tham khảo, thì phát hiện có những từ không thấy các bạn thảo luận. Nay mình xin trích lại các từ mà Chim đã đưa ra nhưng chưa có câu trả lời để chúng ta cùng thảo luận tiếp nhé mọi người.

Mời cả nhà cùng "ngâm cứu" ạ:
  • xới bạc hay sới bạc
Ngữ cảnh:
Tôi đành làu bàu:
- Con xin lỗi. Con có lỗi vì đã làm dượng mất tập trung trong ván bài cực kỳ quan trọng khi nãy. Mời dượng quay lại xới bạc ngay kẻo mọi người chờ.
  • giòi bọ hay dòi bọ
Ngữ cảnh:
- Ối! Đồ ngu! Ðồ giòi bọ hôi thối!
Tạm thời 2 cặp từ này trước. Xong rồi mình đưa ra thêm nhé.:D
 
Chỉnh sửa lần cuối:
Bên trên